lilato foundation

Weblog november 2021-februari 2022

1 maart 2022

Voor ik het weet zit ik dan weer te wachten tot het vliegtuig me weer naar Nederland brengt. Gisteren ochtend een corona-test gedaan, die was zoals verwacht negatief. Om 18:00 hier vertrekt het vliegtuig naar Nairobi, rond middernacht daar vlieg ik dan door naar Amsterdam. Morgenochtend zal het dan wel bibberen worden, van 30 graden naar 1 of 2 is natuurlijk nooit leuk…..
De afgelopen twee weken waren met dank aan de KLM twee extra weken waar ik ook erg van genoten heb. Met het oog op weer hard en veel moeten werken als ik terug ben vooral ook veel leuke dingen gedaan. Natuurlijk ben ik ook langs geweest bij mijn favoriete projecten en heb ik, toevallig, veel tijd doorgebracht bij de Zambezi.
Vorige week donderdag eerst langs geweest bij de school voor dove kinderen om de directrice de beginselen van Powerpoint te leren. Natuurlijk ook even bij een klas gaan zitten en geholpen de kinderen bepaalde gebaren voor de doen en hun hand de juiste positie te brengen. De kinderen moesten erg lachen om mijn pogingen en dat ik me nogal vaak vergiste. Vroeger kon ik een aardig woordje gebarentaal spreken, de Nederlandse verschilt nogal van de Amerikaanse, die ze hier leren. Dan raak ik nog weleens in de war.
Daarna met Rachael, een vriendin van hier, besloten te gaan lunchen bij de Zambezi en daar maar blijven hangen. Toen haar man belde om te vragen hoe laat ze thuis zou zijn besloot hij ook maar te komen. Tegen zonsondergangen zeg ik nooit nee, dus dat was een mooie avond.

Die vrijdag erna gingen we weer strikken zoeken in het nationale park, net als de week ervoor liepen we door dichtere bosjes. Dit keer heb ik, voor het eerst zelf ook strikken gevonden. Een omdat ik die zag, twee omdat ik er in liep. In totaal hadden we er 7 dit keer. Elke keer maken we een foto van het team, die wordt dan gemaakt door Given de chauffeur die ons ergens afzet en ophaalt. Dit keer begon hij te mopperen dat hij nooit op de foto staat en zo nooit op internet komt. Bij deze Given, je staat er tussen!
Vrijdagmiddag naar Lilato voor de tweede les organic farming. waarbij Steve de mensen uitlegde wat het belang is van een organische tuin boven een tuin met chemische middelen. De mensen die kwamen vonden het allemaal erg interessant en waren erg enthousiast. Ondertussen vermaakte ik met met de kinderen van Charles, de caretaker.

Het weekend rustig aangedaan, met Tammy ontbeten bij het hotel waar we ook bij het zwembad liggen. Op weg er naar toe kwamen we nog een giraffe tegen. Dit keer waren er helaas geen zebra’s. ’s Avonds uit eten gegaan, met weer een zonsondergang.
De laatste week dan echt afscheid nemen van al mijn favoriete scholen. Maandag naar Mulala, waarna ik ook naar Lilato ging. Ik had daar een gesprek met de vrouw die de vrouwen in de gaten houdt die ik microcredit heb gegeven. Bijna de helft was al terugbetaald en zelf heeft ze haar handeltje kunnen uitbreiden. Ze begon met de verkoop van melk, toen ze genoeg winst had gemaakt, is ze er wasmiddel bij gaan verkopen en toen ze daar ook winst van kreeg is ze er ook kolen bij gaan verkopen. Zij doet het zelf dus erg goed. Helaas zijn er ook minder positieve verhalen, een vrouw wilde kolen verkopen en had een grote zak kolen gekocht. Bij haar in de buurt zijn meer mensen die kolen verkopen voor een prijs waarmee zij geen winst maakt. Zij heeft dus iets anders moeten verzinnen om winst te maken, nu verkoopt ze ook melk.

Dinsdag langs bij Xavier Community School om de docenten daar gedag te zeggen. Even bijgepraat en een nieuwe schoolfoto gemaakt. Als er geen les is springen er dan doorlopend kinderen om me heen die me in mijn armen prikken of aaien. Sommigen zeggen dan ook dat ik een magische huid heb, ietwat roodverbrand, en als je er op duwt wit. Om dat steeds te zien is blijkbaar erg interessant en een reden om steeds heel hard te gaan lachen.
Dinsdagavond mijn laatste braai bij een ander hostel, elke dinsdag is daar een groep Zuid-Afrikanen die braait voor alle mensen die vlees meenemen. Meestal een avond voor iedereen om bij te praten over de week die geweest is en wat ze gedaan hebben. Erg gezellig altijd.

Woensdag langs bij Tammy’s school, om vooral mijn sponsorkindje en die van mijn vader, Heavens, gedag te zeggen en aan het werk te zien. Heavens moest de afgelopen weken nog erg wennen aan school en hoe het allemaal ging. Gelukkig wilde hij nu wel een high five geven en mocht ik zelfs met hem op de foto, toen hij eenmaal op schoot zat wilde hij er niet meer vanaf. Abel is meestal heel druk met het spelen met de andere jongens en komt dan onverwacht een knuffel halen. Mooi om te zien hij gelukkig hij is op school. Toen de school uit was weer naar de taxistandplaats gelopen, Given van vier jaar woont vlakbij de taxistandplaats. Hij loopt meestal alleen naar huis, tien minuten. Zodra hij nu door had dat ik ook die kant op liep stopte hij, pakte mijn hand en wilde mij de weg wel wijzen.

Woensdagmiddag met Rachael weer naar het hotel gegaan om te lunchen en dit keer gepland de zonsondergang te zien. Op weg naar het hotel kwamen we langs een man met een mooie pup, waar Rachael een opmerking over maakte. De pup bleek verdwaald te zijn en de man te volgen. Geprobeerd de pup te aaien en toen dat lukte de hond meegenomen om de eigenaar te zoeken. Die was niet in de buurt, dus de hond bij Pure Skills, Rachaels werk achtergelaten en het plaatselijke asiel laten weten dat we de hond hadden gevonden. Zo konden zij een advertentie op internet plaatsen in de hoop de eigenaar te vinden. De hond zou ondertussen bij de werknemers van Rachael en haar man blijven.
Konden wij onze plannen doorzetten en lunchen, zwemmen en naar de zonsondergang kijken. Rond de tijd dat we weer weg wilden gaan belde de eigenaar van de hond, na enige vragen met kenmerken van de hond moest hij de eigenaar wel zijn. De hond liep ’s morgens achter zijn kinderen aan naar school maar wist de weg naar huis niet. Logsich dat hij dan verdwaalt.
Rachael en ik zijn de hond bij haar werknemers op gaan halen en hebben hem teruggebracht naar zijn eigenaar. Weinig saaie dagen hier, op deze manier.

Donderdag had ik een overleg van mijn werk in Nederland, dus bleef ik in Backpackers. Zo kon ik ook de pubquiz die ik gemaakt had controleren. Twee weken eerder had ik ook een pubquiz gemaakt en die zelf gepresenteerd. Normaal houd ik totaal niet van voor een groep mensen staan, maar in deze vorm vond ik het wel leuk. Dus meteen gevraagd of ik het twee weken later weer mocht doen. Ook deze quiz was weer leuk en het presenteren ook.

Vrijdagochtend de laatste keer strikken zoeken, dit keer door iets minder dichte bosjes. We hebben zes strikken gevonden. Omdat het de laatste keer was leek het me leuk om de jongens die elke week de strikken zoeken te trakteren, dus een kleine braai gedaan bij de rivier. Werd erg gewaardeerd!

Vrijdagmiddag weer naar Lilato voor de laatste les organisch tuinieren. Er waren nog een aantal verzoeken van vrienden binnen gekomen om boompjes voor mensen te planten. Dat hebben we toen eerst gedaan. Omdat er inmiddels zoveel herdenkingsboompjes geplant zijn kan een boompje voor mijn moeder natuurlijk niet ontbreken. Die kreeg een limoenboompje.
Daarna de derde les organisch tuinieren gedaan. De mensen die er op af komen zijn nog steeds enthousiast en ze zijn erg leergierig.

Zaterdagochtend met een vriendin naar de Falls geweest, waar inmiddels zoveel water vanaf komt dat je binnen drie seconden doorweekt bent als je erlangs loopt. Geweldig dus!

Zondagochtend met de vrijwilligers mee naar de olifanten interactie, dan kan je de olifanten voeren. Die foto’s hebben denk ik geen uitleg nodig. Als je ziet hoe de olifanten reageren op het voer wordt je vanzelf ook blij.
Daarna met Rachael mee naar haar winkeltje bij de Falls om de laatste souvenirs te kopen en even gezeten bij een mooi uitkijkpunt over de Zambezi. Waar de laatste bocht in de rivier is naar de Falls.
Zondagavond met het Zambiaanse team van Lilato een braai bij Rachael, naast leuke gesprekken, wat zakelijke gesprekken en een hoop lol, heerlijk geknuffeld met de baby van een van de Zambiaanse directeuren van Lilato. Haar naam blijf ik vergeten, die is iets te Zambiaans.

Maandagochtend ben ik gedag gaan zeggen bij de school voor dove kinderen. De kleuters waren het alfabet aan het leren, dus daar heb ik aan meegedaan. Voorschrijven zodat zij het konden overtrekken en daarna de gebaren oefenen en nadoen. Erg veel los gehad op die manier. Ik heb er het volste vertrouwen in dat zij de juiste personen zijn om het community centre te runnen en er iets van te maken met de community.
’s Avonds uit eten gegaan met mijn favorieten uit Livingstone bij een hotel waar ik de zonsondergang het mooiste vind. Dit keer lag er een babykrokodil vlakbij het water te zonnen en renden er aapjes rond toen de zon onderging. Was gezellig met wederom een mooie zonsondergang!

Vanmorgen weinig gedaan, tas ingepakt, een massage laten doen, de laatste dingen opgeruimd en weggegeven en mijn, denk ik, voorlopig laatste blog geschreven. Als hij niet weer te laat is komt over een kwartier de taxi die me naar het vliegveld brengt.

Tot morgen of volgende week in Nederland!

16 februari 2022

Het heeft weer even geduurd voor ik een nieuw blog kon schrijven. Op de momenten dat ik de tijd heb, wil nemen om te schrijven doet internet het niet altijd even goed. Op mijn telefoon werkt het wel goed, maar op mijn laptop een stuk minder. Daarbij gaan de dingen die ik hier doe na drie maanden best wel op elkaar lijken en dan is het minder leuk om er over te schrijven. Klinkt best wel verwend, ik weet het….
De afgelopen twee weken ben ik qua Lilato vooral bezig geweest met het afmaken van de omheining en het regelen dat alles goed geregeld werd met ons stuk land. Doordat ik de samenwerking met mijn vorige partner heb opgezegd hebben we moeten kijken hoe we het deden met het stuk land. Uiteindelijk leek het het beste om het op te splitsen, zodat we allebei een deel hebben. Groot genoeg voor onze plannen. Het regelen daarvan gaat hier zoals in Nederland, dus we moesten steeds ergens anders heen om dingen geregeld te krijgen. Inmiddels is dat gelukt, zijn de nieuwe maten van het deel dat van Lilato is naar de Chief gestuurd en is het wachten op de officiele papieren. Het is mooi om te zien om als ik bij Lilato ben de buurt meer en meer naar het huis toe komt om te kijken wat er te doen is. Nu komen vooral mensen om water te halen uit onze waterpomp, hierdoor hoeven ze niet meer naar de andere kant van de wijk te lopen. Wat ze vaak toch een uur kost. Helaas zijn er ook veel kinderen die water halen, kinderen die overdag rondlopen in de wijk gaan niet naar school. Vaak worden zijn ingezet om thuis te helpen en moeten ze onder andere water halen.
Ik ben ook weer een bezoek gaan brengen aan Xavier Community School, een school die gebouwd is door een vriend van mij uit Nederland. Dit jaar is grade 5 daar open gegaan, nadat er een nieuw schoolblok bij is gebouwd. Mooi om te zien hoe blij de kinderen en de docenten zijn, het kostte best wat moeite om de kinderen in hun schoolbanken te laten zitten zodat ik foto’s kon maken terwijl ze aan het werk waren. Met de afspraak dat ik daarna ook foto’s van ze zou maken als ze buiten aan het spelen waren bleven ze rustig zitten. Na het buitenspelen heb ik van alle klassen, de hele school en alleen het team een foto gemaakt, deze ga ik er volgende week langsbrengen.
Een avond gingen we met de vrijwilligers barbequen bij een barbequeplaats aan de Zambezi, natuurlijk zat daar ook weer een mooie zonsondergang aan vast.

Vorig weekend ben ik zaterdag met een flink aantal boompjes naar Lilato gegaan, een vriendin uit Nederland had me gevraagd of ik een aantal fruitbomen wilde planten. Samen met de kinderen van Mulala heb ik dat gedaan. De kinderen waren erg enthousiast in het planten.
Zondag ging ik met een vrijwilliger de micro light flight doen, dan vlieg je met een klein open vliegtuigje 15 minuten rond boven de Falls. Ik heb dit al eerder gedaan en het was geweldig. Nu was het iets minder want het waaide nog al, dus het voelde niet heel erg stabiel.

De afgelopen week ben ik op bezoek geweest bij een school in Mulala, die is opgezet door een Zambiaans koppel dat vond dat kinderen recht hebben op onderwijs. De school is op dit moment nog klein, groep 5 en 6 (ongeveer 12 kinderen) zitten zelfs in een lokaal waar geen echte vloer in zit. De tafels staan er nog gewoon op kiezelstenen tot ze het geld hebben om een echte vloer te maken. De kinderen klagen echter niet, ze gaan naar school en daar gaat het om.
Ook ben ik weer langs geweest bij de school van Tammy om te kijken of Heavens, het sponsorkind van mijn vader al iets meer gewend was. De eerste week had hij nogal moeite met wennen en zich aanpassen een het in de hoek van zijn klas moeten zitten tijdens de lessen. Het valt ook niet mee als je met de grote jongens mee wilt doen maar in de jongste klas zit….

Ik ben een dag met Rachael meegegaan op bezoek bij projecten waar zij onder andere ook aan meewerkt. ’s Ochtends heb ik bij Pure Skills de lapjes olifant afgemaakt waar ik aan begonnen met in december. Hun project was ook dicht in de schoolvakantie dus ik kon niet eerder heen. De dames die normaal de lapjes dieren maken hadden de olifant al afgemaakt, ik kon hem alleen nog opvullen en dicht naaien. Daarna heb ik ze geholpen met het opvullen van slangenlijfjes, hopelijk komen er snel toeristen en kunnen ze de dieren die ze hebben gemaakt ook verkopen.
Vervolgens moest Rachael iets checken bij een organisatie die stoffen poppen maakt om geld in te zamelen voor meisjes die misbruikt zijn. Samen met andere organisaties in Zambia proberen ze poppen te ontwikkelen die het hele lijf tonen, van de man en van de vrouw. Deze poppen kunnen aan en uit gekleed worden en gebruikt worden voor kinderen die niet kunnen praten over hun misbruik. Op die manier kunnen ze aanwijzen wat er gebeurd is. Het is geweldig dat de poppen gemaakt worden in een land waar alles wat met bloot te maken heeft taboe is/was. Daarna besloten we te gaan lunchen bij een van de bij de Zambezi, waarbij we bijna de hele tijd een krokodil zagen liggen aan de overkant van een slootje bij dat hotel. Krokodillen had ik nog niet zo vaak gezien, dus dat was weer even bijzonder.

Vrijdagochtend ging ik weer mee op zoek naar strikken. Nu het veel regent wordt het lastiger om ze te vinden omdat alles groen is en de bosjes echt groeien. Juist daar kunnen de strikken zitten, dus liepen we veel door de bosjes. Na twee uur ben ik door ik weet niet hoeveel spinnenwebben en doornstruiken gelopen, dus allemaal schrammen op mijn armen. We hebben 7 strikken gevonden en kwamen onderweg 2 neushoorns tegen. Dat blijft toch ook raar, te bedenken dat je in een park loopt met wilde dieren, geen roofdieren trouwens. Nu het regentijd is zie je ook overal hun pootaftdrukken, de rangers die meegaan ter bescherming weten dan meestal wel te vertellen hoe oud het spoor is.
’s Middags kregen we een les bij Lilato over biologisch tuinieren. Het is de bedoeling dat er een biologische moestuin aangelegd wordt. Een biologische boer komt een aantal keer langs om het met de community te bespreken hoe ze dat moeten doen. De mensen uit de community zitten erg vast in hun ideeen om een moestuin te maken met vooral veel chemische middelen, dus dat proberen we ze af te leren. Een deel van de verkoop van de groenten gaat naar de mensen die werken in de tuin en een deel gaat naar Lilato om weer te investeren.

Afgelopen weekend ben ik weer naar de Falls geweest, nu het veel regent zien ze er weer geweldig uit, zeker in vergelijking met november, toen ik aan kwam. Omdat nu de zon scheen waren er overal regenbogen te zien, echt prachtig. Volgens mij ga ik er nog wel een paar keer heen voor ik weer naar huis ga.
Zondag wilde een paar vrijwilligers die zouden vertrekken nog een keer proberen of het zou lukken de giraffen te voeren. Dus gingen we weer vroeg naar Avani, waar ze gevoerd worden. Onderweg daarnaartoe zagen we er al een paar die kant op lopen, dus liepen we snel naar de plek waar ze gevoerd werden. Omdat het nu overal groen is komen ze niet meer elke dag om te eten, dat hoeven ze ook niet want overal is eten te vinden. Er waren er twee, die we weer mochten voeren. Daarna bij het hotel rond gelopen en ontbeten.
Later met Tammy bij een ander hotel gaan zwemmen. Bij dat hotel loopt een zebra rond, die blijkbaar ook op zoek was naar aandacht en bij ons in de buurt bleef rondhangen. Wat erg grappig was, want hij werd steeds achtervolgd door een eend. Zo heb ik toch door naar verschillende plekken te gaan een halve safari gehad de afgelopen week.
Zondagavond weer ergens gaan eten met de vrijwilligers met een mooie zonsondergang. Daar kan ik ook geen genoeg van krijgen.

Inmiddels zijn mijn laatste twee weken hier ingegaan. Ook best een raar gevoel, omdat ik van de ene kant nog zoveel mogelijk wil doen en van de andere kant niet weet wat ik allemaal nog wil doen. Daarbij moet ik ook niet vergeten dat ik nu nog een soort van vakantie heb en niet weet wanneer ik weer weg kan. Het jaar beginnen met zeker 8 weken vrij zegt natuurlijk vooral dat je veel moet werken als je terug komt. In elk geval heb ik begrepen dat de quarantaineregels vervallen voor ik terug kom, dus kan ik wel weer eerder aan het werk. Even afgezien van de omgekeerde cultuurshock….

Deze week ben ik op bezoek geweest bij een school voor dove kinderen. Doof zijn hier in Zambia betekent voor de meeste kinderen dat ze niet meedoen in de maatschappij omdat niemand ze gebarentaal leert en ouders vaak denken dat het vanzelf wel overgaat. Op deze school zitten 26 kinderen die in eerste instantie gebarentaal leren en als ze dat beheersen doorlopen ze wat ze normaal op school ook leren. Het is mooi om te zien hoe geduldig de docenten met de kinderen omgaan en ze lol hebben met de kinderen. En hoe snel de kinderen de gebaren leren, een jongetje van 5 was net een week op school en kon nu al bepaalde gebaren maken.

Deze week verder de laatste dingen afhandelen voor Lilato, vrijdag weer strikken zoeken en ’s middags de les biologisch tuinieren volgen. Wie weet steek ik er nog iets van op…

31 januari 2022

Het heeft weer even geduurd voor ik een stukje heb geschreven, geen zorgen ik leef nog. Inmiddels beginnen de weken hier een soort routine te krijgen en dan is het minder leuk om steeds hetzelfde te schrijven. Van de andere kant worden plannen regelmatig omgegooid omdat het heel veel regent. Het is natuurlijk regentijd, dus het zou veel moeten regen. Andere jaren had ik toch het idee dat het een stuk minder was. Het genieten en het soms leuke dingen doen is er natuurlijk niet minder om. En ja, ik kom weer naar huis, KLM heeft mijn vluchten steeds veranderde naar onmogelijke tijden, zoals eerst van Nairobi naar Amsterdam vliegen en dan van Livingstone naar Nairobi enzo. Inmiddels heb ik mijn terugvlucht twee weken verplaatst en vlieg ik 1 maart terug.

Ondertussen gaat hier, tussen de regenbuien door het werk door. We hebben nu drie Zambiaanse stagiaires voor Girls Club op donderdagochtend. Zij worden begeleid door Situmbeko. We beginnen nu op donderdag om 8:00 uur door de les van Girls Club voor te bereiden, waarna we naar Lilato gaan en de les aan de meiden geven die er zijn. Na enig overleg hebben we besloten de lessen te richten op de meisjes die niet op school zitten. Aangezien de meeste meiden die wel op school zitten via hun school ook al Girls Club-achtige lessen krijgen. Voor de meiden die niet naar school gaan zijn het ook belangrijke lessen, waarvoor ze ook de tijd moeten krijgen om de stof te bespreken en erover na te denken.
Toen we die donderdag bij Lilato kwamen waren de mannen die bezig waren met het bouwen van de omheining al begonnen. Mooi om te zien hoe ze dat doen, ze maken alles zelf met cement en mallen.
De meiden waren weer erg enthousiast over Girls Club en doen er graag aan mee.

De dag erna had ik weer een bezoekje gepland aan de Falls, het grote voordeel van de regen is nu wel dat de waterval elke dag mooier en voller wordt, er overal regenbogen zijn en je snel doorweekt bent als je er langs loopt. Dit keer ben ik ook naar beneden gelopen de gorge in, daar zitten vaak bavianen die uit zijn op de tassen van toeristen. Er kan namelijk altijd eten inzitten. Een uit mijn groep had een flesje cola mee en die werd gestolen door een baviaan. Deze wist heel goed hoe hij het flesje open moest maken en zat even later te genieten. |
Eenmaal beneden, bij Boilingpot heb je een mooi uitzicht op de brug tussen Zambia (links) en Zimbabwe (rechts). Als je dan geluk hebt zie je mensen bungee jumpen vanaf de brug, helaas hadden we geen geluk dit keer. Na Boilingpot nog een pad afgelopen waarbij je aan het einde een breed uitzicht hebt op de Falls dat uitzicht verveeld nooit.

In het weekend ben ik twee dagen met Tammy naar het zwembad geweest in de duurdere hotels. Nu de scholen in Zambia weer begonnen zijn zijn ook de Zambiaanse toeristen weg. Die verblijven regelmatig in dit hotel. We hadden nu het zwembad vrijwel voor onszelf. Daarmee ook de zebra’s die om ons heen bleven hangen, op een afstand die niet altijd prettig voelde. Zebra’s kunnen bijten en naar achter trappen als je te dichtbij komt. Natuurlijk zijn het geweldige beesten waar je uren naar kan kijken. ’s Avonds met Tammy uit gaan eten bij een ander hotel waar ik hoopte op een mooie zonsondergang. We werden beloond want het leek op een gegeven moment alsof de hemel in brand stond met een gele opening in het midden. Wat mooi weerspiegeld werd in het water.
Een van de werknemers van African Impact vindt overal kameleons die min of meer gered moeten worden. Zambianen zien kameleons als magisiche dieren, omdat ze van kleur kunnen veranderen en willen ze doodmaken als ze er een zien. Het zijn mooie dieren, ik zag er dit weekend ook een lopen in de straat voor mijn lodge. Hij liet zich niet pakken, dus ik ben maar met hem meegelopen tot hij was overgestoken. Een andere kameloen hebben we hier al meerdere malen uit de poten van de African Impact kat gered.
Op maandag na het dit weekend vooral bezig geweest met dingen uitzoeken voor Lilato Zambia en vergaderen over hoe we dingen gaan aanpakken. Voor mij een mooie les, in Afrika gaat alles drie keer zo langzaam, ik zal dus geduld moeten hebben voor een hoop dingen. Nadat ik ruim een week elke dag naar de pinautomaat ben gelopen kon ik nu ook de eerste aanbetaling doen voor de eerste 100 meter hek rondom het huis.

Dinsdag ging ik naar Tammy’s school, van mijn vader mocht ik uit de nieuwe kinderen voor hem een sponsorkindje zoeken. Nadat ik een les had gevolgd in de jongste klas en de kinderen buiten hadden gespeeld viel mijn oog op een ondeugend ventje die mij wel erg leuk leek. Die heb ik dus gekozen voor mijn vader. Hij heet Heavens en is bijna 3 jaar.
Dinsdagavond zat ik met vrienden bij een andere backpackers bij een braai toen ik eerst foto’s doorgestuurd kreeg van de muur en het toegangshek. Nogmaals bedankt voor de sponsoring ervan Stichting Sponsorfietstocht! Later die avond werd ik gebeld door een bestuurslid van deze stichting dat ze ons volgend jaar ook weer willen sponsoren. We moeten een aanvraag indienen voor een gebouw wat we bij het huis willen bouwen. Ideeen genoeg, dus daar moeten we nog flink over overleggen. Voor wie ook graag 100 kilometer wil fietsen door Noord Holland, houd 21 mei vrij en houd voor die tijd onze facebook in de gaten daar staat hoe je je kan inschrijven.

Woensdag gingen we naar Lilato voor een overleg over de splitsing van het stuk land dat we hebben. Doordat ik heb gezegd dat we niet meer willen samenwerken met de vrouw waarmee ik ben begonnen is het verzoek ingediend om het stuk land in tweeen te splitsen. Het is groot genoeg bijna 2 hectare, dus geen ramp om te splitsen. Omdat het land is wat oorspronkelijk van een Chief is, dus tradionele grond gaan daar allerlei vergaderingen en dergelijke aan vooraf, die zich de afgelopen weken hebben afgespeeld. Voor de vergadering begon waren er ook een aantal klap en buig rituelen en wordt er gebeden, omdat de Headman dit niet alleen kon bestuiten had hij de hulp ingeroepen van de Senior Headman. Die staat aan het hoofd van meerdere gebieden waar een Headman de baas is en die rechtstreeks in contact staat met de Chief. Na een hoop overleg, in de lokale taal, werd besloten de verdeling 50-50 te doen. De vrouw van de Senior Headman mocht uiteindelijk de scheidingslijn bepalen. Daar heb ik me maar buiten gehouden, mijn Europese oog is toch iets minder dingen inschatten als er gewezen wordt van boom naar boom als er naar mij idee alleen maar bomen staan.
In elk geval waren de nieuwe directeuren van Lilato blij met deze verdeling en dat is vooral belangrijk. In elk geval hebben we genoeg ruimte om nog een Skill Centre, een klassencomplex, een kippenfarm, een groententuin, een buitentoiletblok en dergelijke te bouwen. Misschien dat we alleen het idee van het sportveld moeten laten vallen.

Donderdag heb ik weinig gedaan, het heeft toen weer de hele nacht en dag en nacht geregend.
Vrijdagochtend ging ik met de vrijwilligers van het medische team mee naar Home Based Care, we gingen naar een wijk in Livingstone, waar een caretaker ons opwachtte. Die nam ons mee naar verschillende mensen die ziek zijn en hulp nodig hebben. Dit kunnen wonden zijn die verbonden moeten worden of advies over dat ze meer water moeten drinken dan wel naar de kliniek of het grote ziekenhuis moeten gaan. We hebben 5 patienten bezocht en die hebben we allemaal naar de kliniek verwezen. Omdat wij ook niet heel duidelijk konden krijgen wat er mis met ze was en ze wel heel duidelijk goede zorg nodig hadden. De meeste mensen hier wachten veel te lang met het naar de kliniek gaan, deels vanwege de afstand, de kosten en de onzekerheid dat artsen wel weten wat ze doen.
Vrijdagmiddag gingen we voor een overleg naar Lilato en daar zagen we dat de eerste 100 meter hek al staan. Hopelijk kan ik de volgende blog laten zien dat het hele hek af is.

En toen was het weer een regenachtig weekend waarin ik zaterdag vooral boeken heb gelezen. Zondag had ik een aantal vrijwilligers beloofd ze mee te nemen naar het hotel waar Tammy en ik altijd gaan zwemmen. Dit met het idee daar te ontbijten en te wat rond te lopen in de hoop dat we zebra’s en giraffen zouden zien. Ze hadden de zebra’s alleen nog maar op afstand gezien en giraffen helemaal niet. Bij het hotel gevraagd hoe laat de giraffen werden gevoerd, we kregen als antwoord dat ze niet meer gevoerd werden aangezien nu het regent er overal weer bladeren zijn en gras is. Maar als we ze wilden zien konden we wel naar hun voerplek lopen want de komen daar nog wel naar toe, uit gewoonte. We liepen die kant op en kwamen ze inderdaad tegen, een van de vrijwilligers liep teveel van het pad af, dus kwam er een man aan die de tuinen bijhoudt om dat te vertellen. Ik zei dat we graag de giraffen wilden zien en hij nam ons mee naar de voerplek, zei dat we even moesten wachten zodat hij een collega kon halen. Dus daar stonden we te wachten met giraffen om ons heen, ze waren heel erg gespitst op geluiden van hun caretakers. Toen de man terug kwam met een collega werden we op het bankje gezet en kregen we bix in onze handen om de giraffen te voeren. Totaal onverwacht dus, maar helemaal geweldig natuurlijk. Na een kwartier was al het voer op en liepen de giraffen weer weg. Erg mooie ervaring.
Daarna hebben er daar ontbeten en zijn we van tussen de twee dure hotels heen en weer gelopen. Grappig om te zien dat de vrijwilligers bij de eerste zebra’s nog erg enthousiast waren en bij de 50ste gewoon voorbij liepen. Zoals ik inmiddels ook meestal doe, raar hoe snel je gewend raakt aan die dieren om je heen.
Zondagavond weer gaan eten bij een restaurant met wederom een mooie zonsondergang.

Vandaag is het maandag en gaan we vanmiddag weer een aantal dingen regelen voor Lilato. Hopelijk ook deze week meer duidelijkheid over de aanleg van de groententuin, die is gesponsord door de ouders van de school waar ik werk. Bedankt lieve kinderen en ouders van de Joop Westerweelschool!!

19 januari 2022

Regen, regen, regen, het heeft de afgelopen dagen vrijwel alleen maar geregend. Vandaag scheen eindelijk bij het wakker worden de zon, hopelijk blijft dat zo vandaag en morgen. De regen is goed voor het land, want dat is veel te droog maar niet in de hoeveelheden waarmee het nu naar beneden kwam. Hiermee kunnen groententuintjes weg spoelen, zeker als zaden net geplant zijn en dat is ook niet de bedoeling natuurlijk.

Afgelopen zaterdag hadden we weer een vergadering met de community over het community centre. Vooral ook om hun ideeen te horen en de vraag waar ze behoefte aan hebben. Als we het samen met de community willen doen moeten we ook met hen overleggen wat zij graag zouden willen zien. Wat ze vooral willen zien is taal-lessen, computer-lessen, women empowerment, girls empowerment (en dan met name duidelijk maken dat er manieren zijn om niet zwanger te worden) en voorzieningen om eten te verbouwen en verkopen in, via het centre.
We hadden gehoopt dat er meer mensen zouden komen nu, helaas had het de hele nacht geregend. Dit zorgt ervoor dat Mulala, waar het centrum verandert in een grote modderpoel. De mensen die er waren waren ook de mensen die elke keer komen en die goede ideeen hebben. De headman was er ook weer bij en die vertelde weer aan zijn community dat ze deze kans met beide handen moeten aangrijpen en er wat van moeten maken.
Uit de mensen die er nu waren zijn 6 mensen gekozen die in de raad komen van Lilato. Drie vrouwen en drie mannen, samen met de twee heren, Situmbeko en Jacob, die nu het centrum nu leiden nemen zij de besluiten en denken na over alles. Naast hen zit ook Rachael van Pure Skills hierin en ik als still lid. Het leek mij niet handig volledig in de raad te zitten aangezien ik vanuit Nederland toch niet naar vergaderingen kan komen of makkelijk mee kan stemmen. Via internet kan ik natuurlijk wel op de hoogte blijven en mijn mening geven. We vonden het ook belangrijk dat de mensen uit de community in de meerderheid zijn, tenslotte zijn zij degenen die in die wijk wonen, de wijk kennen en met de mensen praten. Toen de vergadering klaar was en we terug wilden naar de stad brak de hemel weer open, we probeerden taxi’s te bellen om ons op te halen. Maar die wilden zich niet wagen aan een ritje onze kant op, het zal niet de eerste keer zijn dat ze vast zouden komen te zitten. Uiteindelijk kan de man van een van de raadsleden zijn vrouw ophalen en hij wilde ons wel naar de stad brengen. Ondanks dat hij vierwielaandrijving had kwamen we twee keer vast te zitten en moesten de mannen de auto uit om ons los te duwen. Het is zo jammer voor de mensen uit de wijk als je bedenkt wat dit weer voor een invloed heeft op hun leven.
Zondag ben ik met een vriendin van Tammy meegegaan, zij heeft een asiel in Livingstone en zorgt ervoor dat de straathonden opgevangen worden en een huis krijgen. Mensen willen hier graag honden hebben, vooral voor de bewaking, maar zorgen er niet goed voor, veel mensen laten hun hond ook niet castreren of steraliseren. Zo eindigen er altijd veel puppy’s op straat. Er waren eerder die week 10 puppy’s met hun ouders binnengebracht, mensen die mij kennen weten wel dat ik het niet erg vond mee te helpen de puppy’s te laten wennen aan mensen. Ze waren twee weken oud en begonnen net rond te krabbelen en hun wereld te ontdekken. Voor ik weg ga ga ik zeker nog een keer langs om te kijken en ze weer te knuffelen.

Maandagochtend zijn we weer naar Lilato gegaan, nu met spullen en ingredienten om te bakken. De vrouwen van de vrouwengroep wilden graag kook/bakles en een ruimte waar ze dingen kunnen bakken om te verkopen. Op die manier kunnen ze hun eigen geld verdienen, door van de opbrengst weer nieuwe ingredienten te kopen. Rachael heeft ze haar manier geleerd om scones te bakken, die worden hier vaak verkocht en veel gegeten. Aangezien de meeste mensen hier kopen op een houtvuurtje was de oven en de kookplaat even wennen. De scones die eruit kwamen zagen er goed uit, helaas kon ik ze niet proeven omdat er gluten in zitten.
Rachael wilde ze daarna nog leren pupcakes bakken, maar de dames wilden haar eerst laten zien hoe zij scones bakken. Heerlijk om te zien hoe ze met elkaar bezig waren en dingen van elkaar leerden. Tijdens het praten vroegen de vrouwen of we ze de mogelijkheid willen geven om een eigen bedrijfje op te bouwen, door middel van microkrediet. Situmbeko vroeg hoe ze dat dan voor zich zouden zien. Ze zijn nu met z’n tienen, dus als ze 1000 kwacha (ongeveer 50 euro) zouden krijgen kunnen ze dat verdelen en elk met 100 kwacha beginnen. Door bijvoorbeeld in de stad een grotere hoeveelheid melk te kopen en die in de wijk met een beetje winst te verkopen kunnen ze winst maken en geld verdienen. Daarvan kunnen ze dan weer nieuwe melk kopen en verkopen en ons natuurlijk die 100 kwacha terug betalen. Omdat ze er zelf mee kwamen leek het ons wel een goed idee en heb ik 50 euro overgemaakt naar Lilato, zodat ze er als we er weer heen gaan mee zouden kunnen beginnen. De hele maandag viel het me op dat ik ergens hoorde hakken, dus met Situmbeko gaan kijken. Een van de mannen van de raad, die heel graag een groententuin wil maken was al begonnen met het leeg maken van ruimte. Op het terrein van Lilato staan heel veel kleine boompjes en die moeten dan wel weggehaald worden. Tussendoor liepen er de halve ochtend mensen heen en weer met emmers water, aan de andere kant van de wijk is een handpomp, dat is ruim een uur lopen. Wij hebben een waterput en een watertoren, dus veel mensen komen bij ons water halen (ze moeten dan wel een beetje meebetalen aan elektriciteit). Heel fijn dat ze zelf zo meewerken, hopelijk houden ze dat vast.

Dinsdagochtend gingen we weer terug naar Lilato voor een vergadering met de raad en met de headman, die ook in de raad zit. De vrouwen van de vrouwengroep waren er ook, die waren andere dingen aan het uitproberen met bakken, dus het rook er heerlijk. Ik had ze gevraagd om hun ideeen op te schrijven, zodat ik het met jullie kan delen. Zeven vrouwen hebben 1050 kwacha verdeeld en ieder 150 kwacha gekregen. In het tijdsbestek van 15 weken moeten ze dat weer terug betalen. Erg leuk want woensdag kreeg ik al foto’s uit Mulala van de vrouwen die al begonnen waren met hun handeltje.
Het overleg met de headman en de raad ging er vooral om wat we graag nog zouden willen in de toekomst, wat heeft de wijk nodig op dit moment. Rachael en Manny gaan op termijn Pure Skills, hun skilltraining centrum naar Lilato verhuizen en daar uitbreiden met meer skills die ze kunnen leren aan mensen. Op dit moment leren ze alleen lassen aan mannen en een heleboel dingen maken van nagenoeg kosteloos materiaal aan vrouwen. Als ze hun workshop op bij Lilato voegen en groter maken kunnen ze mogelijk ook een timmerman en andere handwerkers vragen ook hier hun skills door te geven. De organisatie waar Situmbeko ook voor werkt heeft geld opgehaald om ergens een klaslokalenblok neer te zetten, zij willen vooral werken aan geletterdheid van mensen, computerlessen en empowerment van vrouwen, meisjes, jongens en mannen. Het idee is nu om dit klaslokalenblok ook bij ons neer te zetten en er een learning centre van te maken. Daar kunnen dan dagelijks diverse lessen gegeven worden en als mensen in de wijk er behoefte aan hebben kan er bijvoorbeeld een bibliotheek gemaakt worden of andere dingen waar behoefte aan is.
Naast de groententuin is er weer gekeken naar andere mogelijkheden om het voedsel te verbouwen en te verkopen. Die verkoop werkt dan twee kanten op, de mensen die werken aan het verbouwen krijgen een deel van de opbrengst en Lilato ook, op die manier kunnen wij de elektriciteitsrekening betalen en bijvoorbeeld spullen kopen voor activiteiten. De headman en wij blijven dit herhalen zodat ze mensen uit de community weten waar ze aan toe zijn. In de wijk is een groot tekort aan groenten en eieren. Andere dingen worden er zelf ook al verkocht. Naast de groententuin wil ik ook nog kijken of het lukt om een kippenren te bouwen waar ze kippen kunnen houden die eieren leggen. Mochten er lezers zijn die dit een goed idee vinden en willen meehelpen, graag! In het tapblad doneren bovenaan staat hoe je kan doneren naar Lilato. (Een kip kost ongeveer 130 kwacha, 6 euro….)
De headman gaf aan dat hij graag alle plannen op papier wilde zien om het ook aan de Chief en de senior headman (die staat tussen de headman en de Chief in) te laten zien. Op die manier weten ze wat er gebeurd bij Lilato. Dinsdagavond met Manny en Rachael bezig geweest om alle plannen uit te schrijven. Ik zal ze binnenkort in het Nederlands vertalen en op deze website zetten.

Woensdag ben ik daarna met Situmbeko en Jacob bezig geweest om aantal andere administratieve zaken voor Lilato te regelen. Zoals het openen van een bankrekening, aanvullen van de plannen die ik met Rachael en Manny had geschreven en dergelijke. Ik vind het vooral leuk om te zien hoe zij mij overal bij betrekken, uitleggen hoe dingen in Zambia werken en ook met elkaar overleggen voor ze iets doen. We hebben nu een mooi team staan denk ik.

Donderdagochtend zouden we weer naar Lilato gaan voor de vrouwengroep en girl empowerment groep. We zouden ook twee farmers van hier meenemen die zouden kijken welke gewassen het goed kunnen doen op de groep van Lilato. Zij kunnen ook advies geven over bijvoorbeeld de kippenren of andere bronnen van inkomsten voor Lilato. Helaas regende het zo erg dat we onze plannen hebben moeten afzeggen. Hopelijk regent het de komende weken vooral ’s nachts en kunnen we wel naar Lilato. Op die manier kan ik er zelf nog zoveel mogelijk van zien.

Vrijdagochtend ben ik weer meegeweest het nationale park in voor het zoeken naar stropersstrikken, rondom de feestdagen zijn we een tijdje niet gegaan. Nu met die regen was ineens het halve park groen en kon je ook de sporen van de dieren veel beter zien. Tijdens het lopen hoorden we de hele tijd geluid van dieren maar we kregen ze niet te zien. Aan de sporen zagen we dat er neushoorns, buffels en giraffen in de buurt moesten zijn. Best een raar idee dat die zo dichtbij zijn en je ze toch niet ziet. Uiteindelijk hebben we maar 5 strikken gevonden. Wat niet wil zeggen dat er maar 5 strikken waren, want het park is enorm groot dus we kunnen maar zoeken bij een klein stukje. Andere organisaties zoeken tijdens andere dagen van de week ook.

Vrijdagmiddag daarna met Jacob en Situmbeko verder met administratieve dingen. Als dat rond is kan ik straks met een gerust hart weer naar Nederland. Het is vooral veel uitzoekwerk en bedenken hoe we dingen willen aanpakken en doen.

Zaterdag was het droog en heb ik in het hostel met de vrijwilligers van African Impact, die er nu gelukkig wel weer zijn, bij het zwembad gehangen. ’s Avonds zijn we uit gaan eten waar we ook een zonsondergang konden zien, nu de zon scheen moesten we die kans meteen grijpen dachten we…
Vandaag nog een een dagje van de zon genieten, voor je het weet is ie ook hier weer weg.

De plannen voor de komende week zijn het uitzoeken van meer administratie en overleggen met Situmbeko, Rachael en Jacob over de invulling van het huis en het stuk land wat er omheen ligt. Daarnaast moeten ze kijken naar manieren om geld in te zamelen voor de activiteiten. In principe zamelt Lilato Nederland vooral geld in om dingen te bouwen en te helpen het centrum zoveel mogelijk zelfvoorzienend te maken. Dus wel de kippenren en de kippen, maar geen spullen voor lees en schrijflessen.

Ook moet ik deze website gaan updaten en teksten aan passen, aangezien we geen huis voor straatkinderen meer zijn maar een community centre. Ik moet er zelf nog even aan wennen en zeg nog vaak huis als ik het over Lilato heb.

Daarnaast heb ik de komende weken een streng pinplan, Stichting Sponsorfietstocht heeft in september een fietstocht gehouden om geld in te zamelen voor een omheining. Inmiddels heb ik een offerte opgevraagd en met hen overlegd, ze hebben het geld overgemaakt. Hier kan ik maar een bepaald bedrag pinnen per 24 uur, dus eigenlijk moet ik elke keer na 24 uur en drie minuten terug naar de pinautomaat. Die is gelukkig vlakbij waar ik slaap.
Als het goed is komt er dan straks een hek van 300 meter rondom het grootste deel van het land van Lilato, 15 meter muur om het huis van de caretaker een beetje uit het zich te onttrekken en een toegangshek van 5,5 meter. Dan kunnen we mischien ook een hond nemen…..

Bedankt Stichting Sponsorfietstocht!!!

7 januari 2022

Woensdag had ik mijn vaste taxichauffeur beloofd zijn kinderen mee te nemen naar de Falls, daar kan je immers niet vaak genoeg naar toe. ’s Middags kwam hij me met de kinderen ophalen, (twee jongens van 17 en 16 en twee meiden van 8 en 4), drie daarvan waren nog nooit naar de Falls geweest. Dus de hadden er erg veel zin in. Eenmaal daar brak wederom de hemel open en begon het keihard te regenen. We hebben toen even getwijfeld, maar onder het motto, “als het hoogwater is ben je ook binnen een minuut doorweekt”, besloten gewoon te gaan. De mensen bij de Falls verklaarden me voor gek, hoezo door de regen lopen, ach ja…..
De jongens waren bij elk uitkijkpunt alles aan het bekijken en de jongste vroeg van alles aan de oudste. Leuk om te zien, halverwege begonnen ze ook meer en meer tegen mij te praten en wilde de jongste ook door mij getilt worden. Leuke activiteit zo!

Donderdagochtend waren er weer activiteiten in het community center, we hadden gevraagd of de vrouwen en pubermeiden konden komen. Op die manier konden we inventariseren wat zij graag zouden willen doen voor women empowerment en girls club. Er waren er ongeveer 30 die we hebben ingedeeld in drie groepen, vrouwen, meisjes vanaf 16 en meisjes vanaf 12. Bij elke groep zat een leider van Lilato en ik liep rond om foto’s te maken en knuffelde ondertussen de baby’s even. De vrouwen wilden vooral leren hoe ze ook inkomen konden krijgen en hoe ze moesten sparen. Daar gaat Lilato de komende tijd aan werken. Om ze vooral het idee te geven dat het hun club is moesten ze zelf aangegeven waar ze mee wilden beginnen en wanneer. Nu hebben ze besloten dat we maandagochtend beginnen met bakles. Met het idee dat ze als de andere dingen leren bakken (scones, samosa’s, andere hapjes) ze die kunnen verkopen en op die manier een soort inkomen kunnen verdienen. Natuurlijk horen daar ook lessen bij als om leren gaan met geld, niet allemaal hetzelfde bakken en dat soort dingen.
Vanuit de meiden kwam vooral de vraag hoe ze konden zorgen dat ze niet zwanger zouden worden op jonge leeftijd. Ik liep toen net voorbij met een baby op mijn arm, daar werd naar gewezen en gezegd, dat we dat dus niet krijgen. Het begin van de girls club lijkt me dus wel duidelijk…. Naast persoonlijke hygiene en beter om kunnen gaan met ongsteld zijn, vanuit een van de organisaties waar Lilato nu mee samen werkt wordt wasbaar maandverband verstrekt aan meisjes. Op die manier hoeven ze school niet te missen omdat ze zich geen zorgen hoeven te maken over doorlekken, want nu regelmatig gebeurd omdat ze niets gebruiken.
Een van de lessen die nu al werd gegeven en die steeds herhaald werd waren de volgende zinnen:
“-If you know
-I know
– If you don’t know
– I try
– If you try
– I will know”
Zodat ze in elk geval leren fouten maken en leren dat je soms dingen gewoon niet weet en moet leren.
Verder wilden de meiden sportlessen en debateerlessen, zodat ze leren beter voor zichzelf op te komen. We gaan kijken wat we daar mee kunnen doen in de toekomst.
Na deze ochtend nog een vergadering gehad met z’n vieren over hoe we kunnen zorgen dat Lilato zelfvoorzienend wordt. Zodat wij als Lilato Nederland kunnen sparen om bijvoorbeeld een sportveld te bouwen of een skill center, en geen geld kwijt zijn aan electriciteitsrekeningen en spullen voor activiteiten. De twee mannen zijn van zichzelf ook erg goed in fondsen werven, dus dat moet goed komen.
Gisterenavond naar een zonsondergang gegaan waar de zonsondergang iets minder goed te zien is. Echter zwemmen daar, als je geluk hebt wel nijlpaarden in het water. Nu hadden we geluk en kwamen er vijf nijlpaarden langs die tussendoor met elkaar aan het spelen waren.

Vandaag heeft het vooral, zonder overdrijven de hele dag geregend, goede reden om eens gewoon een boek te lezen en een film te kijken. Aangezien alles hier meteen overstroomd, bijna tot aan het zwembad toe kom je dus niet heel ver. Het is net vijf uur droog geweest en nu regent het weer, goede reden om mijn bed op te zoeken, nadat ik alle ongenode insecten mijn kamer uit heb gejaagd….

28 december 2021

Alweer een tijdje geleden dat ik een blog heb geschreven, ten eerste omdat ik een paar dagen ziek ben geweest. De regentijd is inmiddels volop bezig, wat voor nu betekent dat het vooral veel regent en je de meeste dagen veel onweer hoort. Helaas betekent het voor mij ook vaak dat ik problemen krijg met mijn darmen, waardoor ik toch net even iets minder kan doen dan normaal. Gelukkig herken ik het nu en maak ik me weinig zorgen meer, seizoensverandering noemen ze het hier. Gelukkig geeft de regentijd wel heel veel mooie luchten en geweldige zonsondergangen…
Nu ben ik ook weer aan het typen met veel gerommel, wind, lichtflitsen en rondvliegende mango’s op de achtergrond. Hopend dat het niet echt of niet lang gaat regenen, want we hebben een braai gepland vanavond.

Daarnaast ben ik de afgelopen twee weken druk bezig geweest met dingen regelen voor Lilato. Zoals ik in mijn vorige blog al schreef kom ik er niet uit met Social Welfare en degene met wie ik het project begonnen ben om het huis te openen en er kinderen in te laten wonen. Inmiddels kregen de mensen achter Lilato en ik het idee dat ik alleen elke keer naar Zambia ging om onderhoud te plegen aan het huis en dat we verder geen stap verder kwamen. Dat was een van de reden om nu langer hier te zijn, zodat ik wel het een en ander zou kunnen regelen.
Na goed overleg met degene met wie ik het project begonnen ben hebben we besloten de samenwerking op te zeggen. Toen ik 8 jaar geleden begon hebben we van elkaar bepaalde verwachtingen gehad die niet waargemaakt konden worden. Zo duurde het best lang voordat ik het geld bij elkaar had voordat het huis helemaal af was en waren er afspraken gemaakt met mensen bij Social Welfare die er allang niet meer werkten. De meest bevlogen man die zich het lot van de straatkinderen aantrok is een paar jaar geleden overleden. Op die manier bleven we in rondjes praten.
Met de mensen van Lilato Nederland zijn we toen gaan kijken wat de beste oplossing zou zijn om er toch nog kinderen in te krijgen, er zijn immers genoeg weeshuizen in Zambia. Echter bleek bij onze speurtocht dat de meeste organisaties ook niet de middelen hebben om een opvanghuis te financieren. Aangezien wij er destijds voor gekozen hebben alleen te willen bouwen en ondersteunen kunnen wij ook niet de hele zorg op ons nemen.
Wel wilden we graag dat er komend jaar dingen gaan gebeuren in het huis, zodat het er niet voor niets staat en alleen onderhouden wordt. Ik ben toen naar de headman van de community (Mulala) gegaan om te overleggen of hij ideeen had over hoe het huis het beste de community ten gunste zou kunnen komen. Toen ik destijds ben begonnen met bouwen zaten we ergens in de middle of nowhere. Inmiddels is er een hele wijk naast het huis gebouwd. De headman was het met me eens dat we iets moeten doen waar de meeste mensen uit de community mee geholpen zijn. Zo is het idee van een community centrum geboren.

Toen volgde er een heel proces om mensen te zoeken die het community centrum zouden kunnen leiden. Waarbij dan gedacht moet worden aan het organiseren van activiteiten, maar ook het contact onderhouden met wat nodig is in de community en het geld inzamelen om activiteiten te kunnen draaien. Rachael, de directeur van Pure Skills, waar ik de slang gemaakt heb, is ook directeur van Lilato Zambia. Zij zit veel in werkgroepen in Livingstone die proberen activiteiten op te zetten voor met name vrouwen die weinig kansen hebben in Zambia. Daarnaast houden ze zich bezig met dingen als natuurbehoud en skillstraining. Vanuit deze werkgroepen kent ze twee mannen, Jacob en Situmbeko, die ieder al een eigen stichting hebben en zich ook veel met deze onderwerpen bezig houden. Jacob vooral met natuurbehoud en Situmbeko vooral met empowerment van vrouwen. Rachael en haar man houden zich bezig met het verbeteren van skills van mensen om de levenstandaard te verhogen.
Jacob en Situmbeko werken nu in een gebied in Livingstone waar al veel meer stichtingen bezig zijn met dezelfde dingen, de concurrentie voor hen is daarom groot. Rachael heeft mij met hen in contact gebracht en na een paar keer afspreken leken zij mij de aangewezen personen om het community centrum op te zetten en er activiteiten te runnen. Door op deze drie vlakken, natuurbehoud, skills training en womenempowerment, activiteiten te organiseren helpen we denk ik uiteindelijk een groot deel van de community. In elk geval vergroten we kansen voor de mensen van Mulala.
Vervolgens volgde er een heel proces van 100 keer naar een kantoortje gaan om de directeur van Lilato Zambia te veranderen van degene met wie ik het project ben begonnen naar Jacob en Situmbeko. Daarvoor moesten een aantal formulieren ingevuld worden die dan steeds niet klopten, of er stond een handtekening verkeerd, of het was niet goed geprint of er was een andere reden om het af te keuren. Wel goed om te zien hoe ze het oppakten en er mee aan de slag gingen om alles te regelen en steeds weer te veranderen. Inmiddels moeten we als het goed is nog een keer terug om een formulier te laten zien en dan is het als het goed is geregeld.
Ik heb er het volste vertrouwen in dat deze heren iets moois van Lilato kunnen maken, in samenwerking met de headman en de community.
Komende donderdag hebben we de eerste meeting met de headman en verschillende mensen van de community, dan kunnen zij aangeven wat zij denken dat nodig is qua activiteiten die aangeboden kunnen worden. Volgende week maandag kunnen we dan beginnen met speelactiviteiten voor kinderen. (Dank je wel voor alle dozen met speelgoed uit de container Xavier!!) In de weken erna willen we dan beginnen met womensgroup en de activiteiten op die manier uitbreiden. Gelukkig ben ik er zelf nog zes weken bij dus ik kan er voorlopig nog verslag van doen.

Naast al het geregel voor Lilato heb ik de afgelopen week niet heel veel gedaan, de scholen zijn dicht omdat het zomervakantie is en ik voelde me niet heel erg lekker. Ik ben wel meegeweest naar Girl Impact en later die week ook naar Boys Impact. Bij Boys Impact behandelen ze ongeveer dezelfde onderwerpen als bij Girl Impact, om op die manier meer respect voor met name meisjes aan te leren. Op die manier worden er hopelijk minder meisjes al op jonge leeftijd misbruikt, immers als een meisje/vrouw nee zegt is het nee. Omdat het de week voor kerst was hebben we vooral spelletjes met de kinderen gedaan en dat was erg leuk, ze gingen er ook helemaal in mee. Vooral het spelletje waarbij ze als een soort ezeltje prik, elkaar aanwijzingen moesten geven om ballen in een kerstboom te hangen was een grote hit.
Eind vorige week en afgelopen weekend was het natuurlijk kerstmis. Dat begon hier donderdagavond met een feestje van African Impact waarbij we allemaal (drank)spelletjes deden en daarna met z’n allen karaoke deden. Nu drink ik normaal niet heel veel, nu dus ook niet, maar ik vind het wel altijd gezellig om dit soort avondjes mee te maken. Vrijdag was het kerstavond toen kwamen eigenlijk dezelfde mensen weer bij elkaar voor een barbeque en hebben we toen het donker was vuurwerk afgestoken. Niet heel veel maar een beetje, ik had daarbij een lucky shot met een foto.

Eerste kerstdag ben ik met Tammy naar ons favoriete zwembad/hotel gegaan om daar heerlijk te lezen, zwemmen en bij te kletsen. Toen we aankwamen werd ons meteen gevraagd of we mee wilden naar de giraffen, die worden vlakbij het hotel op een bepaald tijdstip gevoerd. Tammy wilde wat foto’s nemen van ons met een giraf op de achtergrond, zij had dan een kerstmuts op. Een giraf vond, denk ik, de kerstmuts wel interessant en die wilde ons achtervolgen. Het duurde dus wel even voor we een paar leuke foto’s hadden.
Eenmaal terug in het hotel zaten er zebra’s vlakbij waar wij onze spullen hadden neergelegd, dus daar konden we ook mooi mee op de foto. Altijd leuk zo’n wandelsafari.Na een uur of twee/drie daar begon de lucht te betrekken en begon het ook niet een beetje te regenen. Snel onder een overkapping gaan zitten en daar enorm veel lol gehad. Ik houd namelijk altijd wel van regen, Tammy dus totaal niet. Toen het minder hard regende stelde Tammy voor om naar de Falls te gaan, we waren er nu toch in de buurt en met donkere wolken op de achtergrond krijg je weer andere foto’s. Ik wil altijd wel naar de Falls, dus die kant op gegaan, dat is vanaf dat hotel op loopafstand. Bij de Falls begon het echter weer te regenen, ik kon mijn geluk dus niet op. Tammy kon er gelukkig deze keer ook wel om lachen, dus op de uitkijkpunten foto’s gemaakt van ons samen en apart met de kerstmuts op. Toen we terug naar het stadje wilden waren er totaal geen taxi’s en onze normale chauffeurs werkten allemaal niet. Dus zijn we maar een eindje richting stad gelopen, meestal kom je dan vanzelf een taxi tegen. Nu duurde dat wel erg lang, gelukkig konden we er om lachen. Tot we langs een vrachtwagen liepen waarvan de chauffeur net toestemming had gekregen door te rijden (die moeten bij de grens met Zimbabwe wachten tot alle papieren zijn ingevuld.) van hem konden we een lift krijgen tot bijna waar we wilden zijn. Toen zijn we nog lekker uit eten gegaan. Al met al voor mij een topdag!!
Tweede kerstdag heb ik vooral rustig aan gedaan, het regende weer de halve dag en ben ik ’s middags met een andere vriendin uit eten gegaan. Later had ik vanuit hier het geluk dat ik naar The Streamers kon kijken. Normaal is het internet hier erg onstabiel en slecht, zeker als het regent. Voor deze avond was het internet helemaal goed en kon ik zonder happeringen kijken, anders dan veel mensen in Nederland begreep ik…..

Deze week in de ochtenden vooral bezig geweest met Jacob en Situmbeko om voor het community center te regelen wat we moeten regelen. Zodat we volgende week kunnen beginnen.
Voor iedereen die dit leest alvast een heel gelukkig nieuwjaar, ik heb er nu al zin in!

16 december 2021

Sorry het heeft even geduurd voor ik weer een blog wilde maken. De afgelopen week was het hier bloedheet en voelde ik me niet echt lekker. Van het weekend sloeg het weer om en nu hangt er steeds regen in de lucht, maar regent het meer niet dan wel. Wat niet heel erg bijdraagt aan het je echt lekker voelen. Daarbij doet met regenachtig weer het internet het vaak minder dus als ik zin had om te schrijven deed het internet het vaak niet. Ik ben gebleven bij vorige week dinsdag.
Toen ben ik naar Tammy’s school gegaan, de kinderen mochten vooral lekker spelen en de oudstse kinderen, die zijn rond de zes jaar waren stukjes aan het voorbereiden voor hun ‘afstuderen’. Daarbij leerden alle kinderen een aantal liedjes die ze zouden zingen tijdens de hele ceremonie. Tussendoor kwam Abel steeds knuffelen en aandacht vragen. Inmiddels is hij weer helemaal aan mij gewend en buit de extra aandacht dus graag uit.
Woensdag ging ik naar Lilato voor een meeting met de Headman, er gaan een aantal dingen veranderen bij Lilato (daarover later meer) en nu heb ik af en toe een meeting met de Headman van het dorp om te kijken hoe wij als Lilato het beste de community van dienst kunnen zijn. Toen we begonnen met bouwen was er nauwelijks iets om ons heen. Nu zes jaar later ligt er een hele wijk naast het huis. ’s Avonds zijn we naar de zonsondergang gegaan bij de Falls, ergens blijft dat toch mijn favoriete zonsondergang. Al is ie nu iets minder mooi omdat er weinig water in de Falls zit.

Donderdag was dan de eindejaarsceremonie bij Tammy op school. Eerst waren er gesprekken met de ouders en de leraren over hoe de kinderen het deden in de klas en werden de ouders toegesproken over het belang van onderwijs en het naar school blijven sturen van de kinderen. Onderwijs kan namelijk, zeker hier, een weg zijn uit de armoede, omdat je dan meer kans hebt op een betere baan later.
Na al die gesprekken kwam de hele groep kinderen (35 ongeveer) de school in dansen en gingen ze per klas staan. Ze zongen eerst met elkaar het volkslied en daarna nog een paar andere liedjes. Toen gingen de lagere klassen aan de kant zitten en liep de senior class de school weer uit. Dat waren er zes, ze kregen allemaal heel Amerikaans de afstudeer kleren aan en liepen toen de school weer in en deden met elkaar nog een paar liedjes en versjes. Je zag de ouders er echt van genieten. Daarna riep Tammy een voor een de senior kinderen naar voren en kregen ze een diploma. John de kok had gekookt voor de ouders en de kinderen kwamen naar de keuken om voor hun ouders een bordje te halen. Een moeder had moeite om haar bany vast te houden en te eten, natuurlijk vond ik het niet erg om de baby even te knuffelen….

Vrijdag was het weer een ochtend voor het zoeken naar strikken in het nationale park. Het blijft raar om daar min of meer alleen, zolang als je anderen kan horen, rond te lopen door de bosjes. Ergens ben ik dan toch bang om een groter dier tegen te komen, wat eigenlijk niet kan omdat wij zoveel herrie maken dat de dieren bang worden en meestal zelf uit de weg gaan. Deze keer zagen we in de verte de olifanten van de elephantinteraction lopen en kwamen we een pofadder tegen.
Na het strikken zoeken kwam Tammy me halen en gingen we met haar docenten en stagiaires lunchen bij een mooie plek bij de Zambezi. Op die plek kan je bij laag water de Zambezi ook in lopen en in ondiepe stukken zwemmen. Er is echter altijd gevaar voor krokodillen of nijlpaarden. Tammy en ik bleven dan ook op de kant zitten, zelf was ik ook weer lekker verkouden, iets wat blijkbaar ook gebeurd als ik te lang bij een ventilator blijf zitten.
Qua uitzicht hadden we in elk geval niets te klagen. Helaas zat er wel een aapje in een boom die zat te azen op ons eten. Toen iedereen weer terugkwam naar waar wij zaten en ze muziek gingen draaien en dansen sprong ineens het aapje uit de boom, die ging er met onze koekjes vandoor. Een mooi moment om de taxi’s weer te bellen om ons op te halen. Die kwamen net op tijd, toen we net wegreden begon het keihard te regenen. Heerlijk voor het land hier waar alles nu nog veel te droog is.

Zaterdag ben ik met Tammy naar een kerstmarkt gegaan bij een van de hotels. Daar hebben alle lokale workshops en initiatieven de kans om hun spulletjes te verkopen. Vooral nu wel belangrijk aangezien er vrijwel geen toeristen zijn en die er ook niet heel snel zullen komen zolang corona de wereld beheerst. De rest van het weekend heb ik rustig aan gedaan, liever rustig aan doen dan steeds over mijn grenzen heen gaan en dan weer echt ziek worden.
Zondag met de heren van African Impact meegegaan naar een duurder hotel waar zij gingen kijken naar de Formule 1. Waarbij eigenlijk iedereen voor Max Verstappen was. Ik ben dus ook maar gaan kijken toen in de laatste ronde indereen ‘Max, Max, Max’ begon te schreeuwen.

Dinsdag ben ik teruggegaan naar Pure Skills, de workshop om mijn slang af te maken, dat is gelukt! Op mijn eigen verzoek lag mijn volgende project ook al klaar, een olifant. Gelukkig heb ik nog een paar weken om die af te maken.

Woensdagochtend had ik een meeting met de organisatie, Free Heaven Community, die alles regelt rondom mijn andere sponsorkind. Sam is Amerikaans en nadat ze hier vrijwilligerswerk heeft gedaan heeft ze een stichting opgezet die zoveel mogelijk kinderen, gesponsord, naar school te laten gaan. Inmiddels heeft ze meer dan 100 kinderen, bij verschillende scholen in Livingstone. Mijn sponsorkind Joyce heb ik ontmoet in 2014 toen ze in de hoogste klas van de lagere school zat en slim genoeg was voor beter onderwijs. Helaas werd ze toen zwanger en kon ze niet verder leren. Ik kwam haar weer tegen in 2019 toen wilde ze graag weer naar school en zocht een sponsor. Ik wilde haar wel sponsoren naar dan alleen via Sam, omdat er dan toezicht is op wat er met het geld gebeurd. Sam heeft Joyce toen getest, aangezien ze 5 jaar geen onderwijs meer heeft gehad, Joyce bleek het bijzonder goed te doen en kon naar kostschool. Inmiddels heeft ze er twee jaar opzitten en doet ze het, ondanks de coronasluitingen hier, heel erg goed.
Daarna kreeg ik te horen dat mijn visumaanvraag was goedgekeurd, dus kon ik weer naar ‘immigration’. Nu is het wel geregeld en kan ik tot half februari in Zambia blijven, met een maand uitloopt als corona moeilijk blijft doen.

Vanmorgen had ik weer een meeting over Lilato bij het huis, de vooruitzichten daarvoor zijn goed. Zodra daar echt meer duidelijkheid over is zal ik alles daarover opschrijven, aangezien ik daarin wel transparant wil blijven.

Er is een theatergroep in Zambia die rondreist en in elke plaats zoveel mogelijk optredens wil doen. Tijdens de optredens voeren ze stukjes op van ongeveer 3 minuten over een taboe onderwerp hier en dan zoeken ze de discussie met het publiek op daarover. Het leek een vriendin van mij en mij leuk om ze ook naar het dorp van Lilato te halen. Vanmorgen na de meeting kwamen ze op het grote dorpsplein, waar ongeveer 100 kinderen stonden en een heleboel volwassenen. Het theaterspel was erg leuk om te zien en ging onder andere over stropen en waarom dat niet mag en over het beschermen van wild life, ook als ze je tuin in lopen om mango’s uit je bomen te pakken.

Morgenochtend weer mee het nationale park in om strikken te zoeken en verder hebben we weinig plannen voor het weekend. Waarschijnlijk gaat het regenen en dan kan je hier toch altijd net iets minder.

6 december 2021

Weer een weekje voorbij, waarbij ik vooral moest wachten op een afspraak voor Lilato die steeds niet door ging. Hopelijk kan die komende woensdag wel doorgaan. Een aantal mensen vroegen me af of ik al dingen heb gedaan met het geld van mijn sponsoren. Vrijwel niet, omdat er wat dingen spelen die eerst opgelost moeten worden, voor ik verder kan met het project Lilato. In mijn eerste week heb ik het dak laten repareren, wat nodig was voordat de regen goed zou losbarsten. De rest van de dingen die ik doe, de activiteiten en het bezoeken van andere projecten betaal ik vanzelfsprekend van mijn eigen geld. Aangezien ik anderhalf jaar niet in Zambia ben geweest heb ik daar flink voor kunnen sparen natuurlijk. Hopelijk geven ook de andere projecten jullie een inkijkje in het leven hier. Voor de nieuwe volgers, de meeste van deze projecten heb ik vanaf het begin opgebouwd zien worden, dus voor mij is het erg leuk om ze te blijven volgen.
Woensdag begon met het uitbetalen van Charles, mijn caretaker. Hij woont in een kleiner huisje naast Lilatohuis en zorgt voor de groententuin, de fruitbomen en natuurlijk voor het huis. Nu ik zelf in Zambia ben kan ik hem zelf elke maand betalen, normaal wordt dat gedaan door vrienden van mij die hier wonen. Om hem uit te betalen moest ik met het geld naar een kantoortje om daar via een mobieltje geld over te maken naar zijn mobieltje. Hij kan dan met een code het geld weer ophalen bij een kantoortje bij hem in de buurt. Een soort Tikkie, maar dan anders.
Daarna ben ik naar Tammy’s school gegaan omdat de meeting die ik had over Lilato niet doorging. Bij Tammy waren de kinderen net televisie aan het kijken, allemaal educatieve filmpjes. Ik ben ernaast gaan zitten en na een minuut kwam mijn sponsorkindje Abel bij me op schoot zitten. Hij is nu 5 en gaat volgend jaar naar Senior Class, het jaar erna gaat hij naar de basisschool, hopelijk met de voorsprong van de jaren op Tammy’s school. Abel ken ik al sinds hij drie maanden is, zijn moeder werkt op Tammy’s school. Dus we hebben er al heel wat knuffeluren op zitten. Na het kijken naar de filmpjes moesten de kinderen naar hun eigen klas, ik ging met Abel mee naar zijn klas, zijn juf (en moeder) besloot om buiten les te geven en een boekje voor te lezen over “waar je moeder is.” Daarna wilde ze met de kinderen praten over waar moeders kunnen zijn. Abel was nogal ontdeugend en bleef volhouden dat zijn moeder thuis was. Ik heb hem dus maar even streng toegesproken. Hoewel ik ook wel genoot van zijn glimmende oogjes omdat hij ontdeugend was.
Na de lunch ging ik met Tammy en een ander werknemer van de school naar een andere school om foto’s te nemen van de een van de kinderen daar. Zie de foto hierboven, ondanks dat er nauwelijks corona besmettingen zijn in Zambia en in Livingstone zitten we ook hier weer in een lockdown en moeten de kinderen van grade 2 (die zijn rond de 8 jaar) met een mondkapje op in de klas zitten. Wat niet heel fijn is als het buiten 35 graden is..

Donderdagochtend ben ik naar de workshop van Pure Skills gegaan, dat wordt gerund voor twee andere vrienden van mij hier. Hij, Manny, leidt elk jaar een aantal mannen op tot lasser, zodat ze hopelijk een carriere als lasser kunnen beginnen. Zij, Rachael, leert vrouwen om souvenirs te maken die verkocht kunnen worden aan toeristen. Altijd als ik hier ben ga ik even langs en maak ik mijn eigen souvenir. In dit geval een slang die bestaat uit losse lapjes die aan elkaar genaaid moesten worden. Na twee uur ploeteren en vooral een hoop lol voor de dames bleek wel weer dat ik geen wonder ben in het aan elkaar naaien van lapjes. Nadat ik beloofd heb het een andere keer af te maken naar het zwembad van mijn hostel gevlucht want het is ondertussen ook bloedheet. We zouden hier nu weer midden in de regentijd moeten zitten, maar zoals gewoonlijk is iemand weer vergeten dat de weergoden te vertellen. Stuur die regen uit Nederland dus maar door!!

Vrijdagochtend was ik uitgenodigd bij Xavier Community School voor hun eindejaars ceremonie. Aangezien het hier nu zomer is, hebben de kinderen nu zomervakantie en gaan ze in januari naar de volgende klas. Deze school sluit een week eerder omdat er een probleem is met het water en dus handen wassen. Iets wat in coronatijd wel nodig is. De kinderen konden de hele dag door met hun ouders hun rapport halen, dus ’s ochtends waren ze nog niet met alle kinderen op school. Elke schoolweek begint normaal met het met de hele school een aantal liedjes zingen en de mededelingen van de docenten. Nu zongen ze een gebed en een volkslied, daarna vertelde een juf over corona en het belang van afstand houden, handen wassen en dergelijke. Ook de eerste dag van het nieuwe schooljaar, in de tweede week van januari werd de hele tijd herhaald. Zodat de kinderen hopelijk weten wanneer ze weer naar school kunnen. Daarna liepen de klassen in volgorde, terwijl er nog een liedje werd gezongen naar hun klas. Daar moesten ze wachten tot alle docenten er waren en gingen ze verder met de ceremonie. Alle kinderen moesten buiten gaan zitten en van elke klas kwam een docent naar voren. Die vertelde welke 5 kinderen van de klas het beste gepresteerd hebben dat jaar. In Zambia leggen de kinderen aan het eind van elk schooljaar een soort examen af voor elk vak dat ze hebben, deze examens zijn landelijk, voor een paar klassen doen ze er echt toe. Voor een aantal andere klassen is het een graadmeter hoeveel de kinderen geleerd hebben dat jaar.
Na het omroepen van de beste kinderen van de klas voerden een paar kinderen een stukje op, een aantal kinderen zongen samen een liedje, een aantal anderen voerden een toneelstukje op. Van de toneelstukjes begreep ik niet heel veel, die werden in hun eigen taal gedaan..

Zaterdagochtend liep ik richting de supermarkt hier toen er ineens een jongen mijn naam riep, ietwat aarzelend. Toen ik zei dat het klopte en dat ik Anne was kwam hij naar me toe en zei dat hij Bennie was. Hij was met zijn zus, die ik ook goed ken. Bennie was drie toen ik hier de eerste keer was en ik holidayclub deed op een school in zijn wijk. Hij en zijn broertje, die toen vier maanden was, hadden meteen mijn hart gestolen en ik heb al jaren mijn profielfoto van What’s App en Facebook van hem en mij. Elke keer als ik hier ben en ik kom hem tegen maak ik een nieuwe foto. Zijn zus zei dan ook meteen dat ik een nieuwe foto moest maken voor Facebook. Bij de eerste foto, negen jaar geleden, kon ik hem makkelijk boven mijn hoofd tillen en dat heb ik daarna bij alle foto’s gedaan. Nu klom hij meteen op mijn rug en deed zijn armen wijd. Zijn zus maakte enthousiast de foto’s. Binnenkort dus maar de foto’s afdrukken en bij me houden voor als ik ze weer tegenkom.
Zaterdagavond zijn we weer gaan eten bij een restaurant met een mooie zonsondergang, dat is dan wel weer een voordeel van de late regentijd, als het wel bewolkt is en niet regent zijn de zonsondergangen geweldig!
Zondagochtend ben ik met Tammy en haar vrijwilligers naar een zwembad bij een duurder hotel gegaan, altijd fijn om op die manier te ontspannen. Zondagavond gingen we met African Impact ergens eten, helaas waren we net te laat om de zonsondergang te zien. Hoewel we wel nog een paar foto’s konden maken vanuit ons hostel.

Maandagochtend moest ik eerst naar Lilato voor een klein gesprekje met de Headman van de wijk waar Lilato ligt. Er moeten wat dingen opgelost worden en aangezien het land is van een Chief, die per wijk een Headman heeft aangesteld moet ik die dingen regelen met de Headman. Hopelijk zijn deze dingen binnenkort opgelost en kunnen we verder met het project. Juist om deze dingen te regelen, in het Zambiaanse tempo, ben ik hier nu drie maanden en niet vier weken zoals normaal. Dank aan mijn werkgever en collega’s hiervoor…..
Na mijn bezoek aan de Headman ben ik weer langsgegaan bij Pure Skills om verder te werken aan mijn souvenirslang, die is nu bijna af.
Afgelopen middag ben ik met African Impact meegeweest naar de klas waar de nu Girls Impact geven. Ze geven bij een aantal scholen in grade 5 (kinderen van 11-12 jaar) Girl Impact, waarbij ze de meiden les geven in het goed opkomen voor zichzelf, nee zeggen, voor zichzelf kiezen en alles over sex, zwanger worden en dergelijke. De les van vandaag ging over zwanger worden en hoe je dat kan voorkomen. De twee Zambiaanse dames van African Impact deden het echt geweldig, zeker omdat dit onderwerp hier min of meer taboe is. De meiden in de klas deden soms leuk mee en wisten soms niet waar ze kijken moesten, toch praten ze uiteindelijk overal over mee. We waren aan het einde erg trots op ze!

Morgenochtend ga ik weer naar Tammy’s school, die is deze week nog open, daarna hebben de kinderen zomer/kerstvakantie. Dus nog even genieten van de kinderen die ik ook daar al langer ken die volgend jaar naar een andere school gaan.
En dan hopelijk woensdag weer een gesprek met de Headman over Lilato.

30 november 2021

Verder met wat ik allemaal heb uitgespookt. Vorige week vrijdag ben ik weer het nationale park ingegaan met de mensen die de stropersvallen zoeken. Dit keer gingen we dieper het park in en zagen we ook veel meer dierensporen. Het voelt dan toch wel raar om op een grote afstand van elkaar door de bosjes te lopen, na twee uur zoeken hebben we 17 strikken gevonden en verwijderd. Toch weer 17 dieren gered!
Vrijdagmiddag heb ik de vrijwilliger van Tammy geholpen met het zoeken naar de beste opties om naar huis te vliegen, de route die ze oorspronkelijk zou vliegen leek geen goede optie meer nadat er was aangekondigd dat er verplichte quarantaine zou zijn als je uit een bepaald aantal landen zou komen. Dan Nederland inkomen met stempels van drie van die vijf landen is niet echt een goed plan. Uiteindelijk is dat gelukt.
Vrijdagavond was er een inzamelingsactie van een organisatie hier op een boot die over de Zambezi voer, die vaart dan richting de zonsondergang en als je geluk hebt zie je dan dieren. Helaas viel deze avond de zonsondergang en het aantal dieren een beetje tegen. Al zaten er wel veel nijlpaarden in het water. Na de zonsondergang met een groepje ergens gegeten en op de terugweg kwamen we een een olifant tegen. Helaas was het toen te donker om foto’s te maken.

Zaterdag ben ik met Tammy en haar vrijwilliger naar de Falls geweest, die staan nu behoorlijk droog. Wat voor de tijd van het jaar best normaal is. Het geluid dat er dan toch nog vanaf komt en de spettertjes die je voelt blijven, voor mij, een geweldige ervaring. Ik kan ook niet wachten tot in januari/februari als er meer water in de Falls zit en je doorweekt wordt door nevel die ervan af komt.
Zondag had ik een rustig dagje gepland, de komende week zou weer druk genoeg worden. Toen belde de piloot van een helikopter me op of ik tijd had om nu mee te gaan voor een helikoptervlucht. Dit is de enige activiteit rondom de Falls die ik in al die jaren nog niet gedaan heb en nog graag wilde doen. Ik heb het nooit gedaan vanwege de kosten. Nu was de prijs een stuk lager en had ik met hem afgesproken dat hij me zou bellen als er een klant zou boeken. Ook weer niet nodig dat hij alleen voor mij zou moeten vliegen. Een helikopter is weer een hele andere ervaring dan een vliegtuig, dus het opstijgen was wel even raar. Toen we naar voren gingen en ik dingen ging herkennen was het vooral geweldig! Vooral toen we bij de Zambezi de afgrond indoken en 5-10 minuten heel laag boven het water vlogen. Daarna vlogen we twee rondjes over en langs de waterval en gingen toen weer terug. Ik heb geprobeerd er een filmpje van op de website te plaatsen, maar dat is niet gelukt. Op aanvraag kan ik die wel appen.

Maandag mochten Tammy’s vrijwilliger en ik mee naar mijn favoriete project, ALERT, waar de leeuwen nog verzorgd worden die vroeger meeliepen in de leeuwenwandelingen. De leeuwenwandelingen zijn inmiddels verboden of worden streng afgeraden, de leeuwen moeten nog wel verzorgd worden. Ze zitten in groepjes in grote hokken en worden goed in de gaten gehouden en verzorgd. De leeuwen die nooit met mensen in aanraking zijn gekomen zitten in het grootste hok, wat je eigenlijk geen hok meer kan noemen, omdat je daar met een safari-auto doorheen moet rijden om de leeuwen te vinden die daar zitten. De bedoeling is dat deze leeuwen op termijn worden uitgezet in het wild.
De leeuwen die als laatste hebben meegelopen in de leeuwenwandelingen komen naar het hek rennen als er mensen langs lopen, sommigen vragen dan ook om een knuffel. Die lopen ook mee langs het hek als je er langs loopt.
We moesten nu van drie hokken de waterfontein en de het terrein schoonmaken. De leeuwen werden dan tijdelijk in een kleiner hok gezet. Zodra wij klaar waren met schoonmaken legden de werknemers op verschillende plekken eten neer, in dit geval kip en werden de leeuwen weer losgelaten. Die stoven dan natuurlijk meteen op het eten af.
Het was vooral ook mooi om te zien hoe de leeuwen op hun verzorgers reageerden, eentje hadden ze een paar maanden niet gezien. Ze bleven naar hem kijken en hem om aandacht vragen.
Maandagmiddag ben ik met iemand van een ander project aan de gang geweest om een aantal dingen uit te zoeken voor Lilato. Ik schrijf er nu niet heel veel over maar ben er op de achtergrond wel veel mee bezig. Aangezien de samenwerking met Social Welfare en mijn partner hier niet altijd even goed gingen zijn we aan het kijken naar andere mogelijkheden voor samenwerkingsverbanden. Daarnaast moest het een en ander voor uitgezocht worden en daarover later meer.
Maandagavond was het afscheidetentje van Tammy’s vrijwilliger, waarbij we getracteerd werden op een geweldige zonsondergang.

Vandaag is het weer belachelijk warm hier, ik ben nog met Tammy’s vrijwillger gaan lunchen voor de naar het vliegveld vertrok, verder niet zoveel gedaan want de zachte lockdown, zoals ze die hier noemen is vandaag ingegaan. Straks wel met een aantal vrienden naar een braai bij een ander hostel. Inmiddels waait het hier steeds harder en vallen er overal mango’s uit de bomen, dus ik hoop, voor ons, dat het niet gaat regenen. Voor Zambia hoop ik natuurlijk wel dat het gaat regenen. Het is regentijd hier maar de regen zet nog niet echt door.

24 november 2021

Tijd gaat snel in Zambia…
Vorige week donderdag na het schrijven van het blog kreeg ik contact met degene die het dak van Lilatohuis kon repareren, er zat in elk geval op drie plekken een lek, dus hem meteen meegenomen. Hij heeft ter plekke een offerte gemaakt en we zijn de benodigde dingen gaan halen. Daarna ging hij weer terug naar Lilato om het dak te maken. Vrijdag ging hij ermee verder en gelukkig voordat het keihard begon te regenen kreeg ik een berichtje dat hij klaar was. Dat was in elk geval een probleem opgelost.
Vrijdagochtend ben ik met een groep meegeweest die de stropersvallen zoekt en opruimt uit het nationale park. In het begin was het best vreemd, omdat elke keer als ik iets doe in het nationale park ik hoor dat je dichtbij elkaar moet blijven, want er lopen natuurlijk wel wilde dieren rond. Nu moesten we los van elkaar in een lijn lopen, ongeveer 5 meter uit elkaar en vooral in de bosjes kijken naar vallen. Na 2 uur lopen hadden we er 33 gevonden. En op een plek kwamen we ook een hertje tegen dat pasgeboren moest zijn, het was nog nat en het vruchtwater lag er nog onder. Het probeerde op te staan en zakte steeds weer door de pootjes. Wat normaal is. We zijn snel doorgelopen, na een paar foto’s. Moeder was vast weggerend toen ze ons hoorde en kon weer terugkomen als wij weg waren.
Een mooie ervaring en een goed doel, dus als het even kan wil ik op vrijdag weer mee met deze groep. Verder vooral rustig aan gedaan, je kan ook niet zo heel veel in Livingstone als het keihard regent.
Zaterdag ging ik met Tammy en een andere Nederlandse vrouw naar een duurder hotel, lekker zwemmen en bijkletsen. Op de een of andere manier ben ik vergeten mijn benen in te smeren met zonnebrand en dat heb ik geweten. Behoorlijk verbrand…. Ik vond het dan ook niet erg dat we weer terug moesten vanwege de regen.

Zondag gingen we met een groepje vrijwilligers van Tammy naar het dorp van een van haar werknemers. Ik was er al vaker geweest bij eerdere bezoeken. In het dorp moet je zeker een half uur lopen voor water van een pomp en er is geen electiriciteit. De mensen leven vooral van wat ze zelf verbouwen. Ook hier zijn we op een gegeven moment weggeregend, gelukkig konden we ergens schuilen en daarna nog een paar mensen bezoeken.
Zondagavond weer met een groepje gaan eten bij een restaurant naast de Zambezi, dit keer zonder de nijlpaarden.

Maandagochtend begonnen met een bezoek aan Lilato om met mijn caretaker te kijken hoe we het beste een muur of hek kunnen bouwen om het huis heen. Het hele terrein is te groot, 2 hectare, dan wordt de muur te duur. Nu eerst kijken en dan later deze week weer heen met een aannemer die dan een offerte kan maken.
Maandagavond gingen we met de vrijwilligers van Tammy naar het duurste hotel hier om naar de zonsondergang te kijken. Altijd mooi met de mist van de Victoria Falls op de achtergrond en als je geluk hebt zie je zebra’s en giraffen op weg daar naar toe.

Dinsdagochtend heb ik weinig gedaan en ’s middags ben ik met twee andere Nederlanders op safari gegaan in het nationale park. Er waren veel dieren te zien, vooral ook veel babydieren, hertjes, wildebeesten, aardvarkentjes, een babykrokodillen en een baby giraffe. We gingen eigenlijk voor een neushoornwandeling, waarbij je de neushoorns zoekt en daarnaar toe kan lopen. Nu kwamen we ze al tegen toen we in de auto reden, zo konden we echt dichtbij komen. De kleinere die erbij liep is nu drie jaar oud, die heb ik ook gezien toen het een baby was. Leuk om op deze manier de dieren ook te zien groeien. Op de terugweg zagen we nog een mooie zonsondergang.
Nu is het woensdag, vanmorgen ben ik met een aannemer naar Lilato gegaan om de opties voor een muur te bekijken. Hij gaat de offerte maken en dan kunnen we beginnen met het huis veiliger maken. Daarna kreeg ik een appje van een van Tammy’s vrijwilligers dat al haar docenten ziek waren. Dus dat ze wel wat help konden gebruiken. Toen ik binnen kwam gingen ze net een half uurtje tv kijken, daarna ben ik met senior class aan het werk gegaan. Deze kinderen hebben begin december graduation day en gaan dan in januari naar grade 1 van een andere school. Als het goed is hebben ze door de preschool van Tammy een voorsprong op het leren van de cijfers en de letters en kunnen ze al een beetje lezen en rekenen.
Ik heb een verhaal van Dr Suess met ze gelezen over plekken waar je heen kan gaan. Daarna moesten ze een tekening maken van een plek waar zij graag heen zouden willen. Vier kinderen hebben een groot gebouw getekend met mensen erin, die wilden graag naar de stad, naar een winkel. Eentje wilde graag met een vrachtwagen naar Noorwegen, waar het sneeuwt, want hij wilde de sneeuw kunnen voelen. Blijkbaar heeft hij goed onthouden waar sommige vrijwilligers van Tammy vandaan komen.
De plannen voor de rest van de week zijn in elk geval vrijdag weer mee met de groep die de stropersvallen verwijderd, de offerte doornemen met de aannemer en kijken wat ik verder nog voor Lilato kan doen.

De berichten die nu uit Nederland doorlopen zien er niet echt hoopvol uit, ik hoop oprecht voor jullie dat de maatregelen meevallen.

18 november 2021

Vanuit mijn plekje naast het zwembad van mijn favoriete backpackers in Zambia is het toch wel tijd om te laten weten dat ik goed ben aangekomen in Livingstone.
De reis hier naar toe was voor het eerst niet zo’n fijne, ik was de weken ervoor flink verkouden geweest en ik had daarbij mijn ribbben gekneusd. Nu ik lang in dezelfde houding moest zitten zorgde dat er steeds voor dat ik ging hoesten. Niet heel fijn in een vol vliegtuig, met je mondkapje op, als iedereen je verdacht vindt als je hoest….
Eenmaal in het laatste vliegtuig toen ik de Zambezi zag was dat natuurlijk allemaal snel vergeten. De droogtetijd loopt op zijn eind, dus de Zambezi is behoorlijk leeg en de waterval dus ook. Inmiddels ben ik er wel aan gewend, maar het blijft een raar gezicht zo’n droge rivier.
De zondag heb ik vooral besteed aan mensen blij maken met dingen vanuit Nederland, blij zijn dat ik weer in Zambia ben en bijkomen. ’s Avonds gaan eten bij een restaurant naast de Zambezi, waar we uitzicht hadden op nijlpaarden in het water. Een mooi begin dus.

Maandagochtend ben ik meteen naar Lilato gegaan om te kijken hoe het huis erbij lag. Het huis ziet er nog goed uit, er is nu ook elektriciteit. Dus het huis is klaar om in gebruik te nemen, vrijdag heb ik een gesprek met Cathy erover om te kijken hoe we dat kunnen doen.
Toen ik weg ging heb ik de caretaker, Charles, gevraagd om goed voor het huis en het stukje land te zorgen. Dat heeft hij gedaan, er is een groententuin met mais, tomaten en andere groenten. De fruitbomen zijn veel groter en er hangen zelfs mango’s aan de bomen. Hij was nog steeds erg happy daar.
We hebben gekeken wat er allemaal aan gedaan moet worden en waar ik achteraan moet gaan.
Daarna ben ik even langs gegaan bij Linda Farm, waar Bouwstenen Zambia een nieuw gebouw heeft gebouwd. Zowel de docenten als de kinderen waren erg blij om me weer te zien. Maandagmiddag verder rustig aan gedaan, temperaturen lopen hier op tot 35 graden, dat is wel weer even wennen.

Dinsdagochtend ging ik langs bij Tammy’s project, mijn sponsorkindje Abel en grote vriend hond Smeagol knuffelen. De school ziet er nog steeds geweldig uit en er blijven nieuwe dingen bijkomen. De kinderen leren veel en zijn erg trots om het te laten zien. Natuurlijk heb ik ook samen met Tammy’s caretaker de honden in bad gedaan, dat is meestal mijn klusje als ik daar ben.
Dinsdag aan het eind van de middag was er een braai bij een ander hostel waar twee waar ik heen ging met twee vrienden. Het is zo fijn om iedereen weer te zien en te spreken hier.

Woensdag ben ik met een andere Nederlandse vrouw die hier ook een paar weken naar Lilato gegaan om haar het huis te laten zien. Er was een Zambiaanse vriend mee die gaat kijken wat hij kan doen om de dingen die gemaakt moeten worden te maken. Ik heb ook een aannemer benaderd die kan kijken wat hij kan doen om een muur om het stuk land te plaatsen. Op die manier is het huis meer beschermd en kunnen we eventueel ook dieren houden. Zoals een waakhond en kippen bijvoorbeeld.
Na nog een bezoekje aan Linda Farm, daar kom je langs als je naar Lilato gaat, ben ik met de Nederlandse vrouw een middagje gaan zwemmen en zonnen bij Avani, een duurder hotel hier. Als je pech hebt lopen er aapjes rond je op je eten uit zijn en als je geluk hebt lopen er zebra’s of giraffen rond. Wij hebben vooral aapjes en zebra’s gezien.

Vandaag is het donderdag en ben ik tussen het schrijven van dit blog door contact aan het leggen met een aannemer voor een offerte voor een muur rondom het huis en iemand die verstand heeft van daken omdat ons dak nu op twee plekken lekt. Vanavond als het goed is eten bij een restaurant met een mooie zonsondergang. Of we die ook kunnen zien weten we nog niet want het is bewolkt vandaag.

Morgenochtend ga ik met een groep mensen mee het nationale park in, zij proberen zoveel mogelijk strikken van stropers weg te halen en gaan elke week een ronde doen. De strikken worden geplaatst door stropers en ter behoudt van de wilde dieren moeten die natuurlijk weg. Dat leek me ook een goed project om de tijd dat ik hier ben mee mee te werken. Morgenmiddag heb ik dan een gesprek met Cathy over het huis, de invulling daarvan en wanneer we het kunnen openen.

O ja, en voor wie zich zorgen maakt over de coronasituatie hier. Op dit moment is er geen corona geval bekend in Livingstone. In heel Zambia zijn er dagelijks onder de 30 gevallen.
We moeten een mondkapje op als er een winkel ingaan en bij de meeste winkels zit iemand die je handen in spuit met desinfecteermiddel. Verder merken we er eigenlijk weinig van.