lilato foundation

weblog 2014-2015

19 mei 2015
Mijn laatste blog vanuit Afrika, voorlopig, zittend in Johannesbrug, Gate 9, met uitzicht op de vertrekkende vliegtuigen. Vanmorgen op het vliegveld van Livingstone afgezet door Adam, een van mijn twee overgebleven maatjes van het eerste uur, vijfeneenhalve maand geleden.

De afgelopen week was natuurlijk vooral een week van afscheid nemen, voor de kinderen was de school weer begonnen. Dus ik heb Ruth nog een weekje les kunnen geven, nu gaat ze door naar Grade 3. Ze wist alles nog wat ik haar voor haar vakantie had geleerd, zowel het rekenen als het lezen en met lezen maakte ze zelfs de week nog sprongen. Kleine zinnen lezen, “the cat and the rat” bijvoorbeeld leest ze nu zonder problemen. Hopelijk heeft ze het in Grade 3 net zo goed naar haar zin als bij mij in de klas. Een klas met 40-50 kinderen betekent natuurlijk wel minder aandacht. Zeker als je bedenkt dat ze de laatste maand privéles heeft gekregen.

Maandagochtend de chiefadviseur gebeld met de vraag of de papieren van Lilatoland rond waren. Dat waren ze, ik kon ze komen halen bij de Falls waar hij ook een souvenirswinkeltje heeft. Inmiddels dus in het bezit van de eigendomspapieren van bijna 2 hectare land in Mukuni! Op naam van de twee stichtingen, Stichting Lilato Foundation en Stichting Lilato Foundation Zambia. Getekend door de Chief van Mukuni, wat een van de oudste Chiefdoms in Afrika is. Zijn Afrikaanse naam kan ik niet uitspreken, maar zijn Engelse naam is Lion King. Tot zover het enthousiaste over het land. Nu moeten we het nog geregistreerd krijgen bij de gemeente. Waarbij ik na een middag proberen steeds van het kastje naar de muur ben gestuurd. Heel wijs heb ik daarna besloten dit aan Cathy over te laten, tenslotte is zij Zambiaanse en kent de regels beter. Daarnaast betalen blanken, helaas, vaak de dubbele prijs voor dingen. Dus het is beter als zij het probeert.

Dinsdagmiddag maar alvast begonnen met het uitzoeken van alle troep in mijn kamer, daar drie stapeltjes van gemaakt. Een stapeltje voor African Impact, een stapeltje voor Tammy en een grote stapel van alles wat mee moet naar Nederland.

Dinsdagavond gingen we met alle vrijwilligers naar de zonsondergang bij Rapid 7. De echtgenoot van de business manager en ik hadden al bekokstoofd dat ik achterin zijn pick uptruck mocht zitten. Per slot van rekening moet iemand een oogje op de vrijwilligers houden, toch? Na wederom weer een mooie zonsondergang stuurde hij me vooruit naar de auto’s zodat ik nog een keer achterin de pick-up kon. Het klinkt stom maar, heerlijk, de wind opvangen.

Woensdagmiddag vooral bezig geweest om de laatste dingen te regelen voor mijn laatste pub quiz. Waar uiteindelijk weer meer mensen waren dan de afgelopen paar weken. Het hoogseizoen staat op het punt om te beginnen. Dus hopelijk worden de pub quizzen dan ook weer wat drukker. De quiz woensdagavond was weer leuk.

Donderdagmiddag mijn accountant in Livingstone gebeld om te kijken wat hij voor mij kan doen als ik er niet ben. Stichting Lilato Foundation Zambia is nu een bedrijf, dat moet omgezet worden naar een stichting. Daar zijn een aantal documenten voor nodig waar we al een paar weken op wachten. Bij hem geld achtergelaten en hij gaat het allemaal regelen, met Cathy en de business manager van African Impact die ook in die stichting komt. Hopelijk gebeurd het allemaal snel, zodat hij namens mij een werkvergunning voor 2 jaar kan aanvragen, als vrijwilliger voor Lilato. Zodat ik de komende twee jaar makkelijker het land ik kan om te werken.

Donderdagavond was het de laatste avond dat mijn twee maatjes achter de bar stonden, tijdens mijn verblijf hier, dus nadat ik uit eten ben geweest lekker bij de bar gehangen.

Vrijdagochtend moesten we naar Elias, zijn huis was half af, er moest nog een dak op en een deur in. Nu met een vriend van Cathy die kant op om het dak, golfplaten, erop te maken en de maten op te nemen voor de deur. Elias is helemaal blij met zijn huis. Toen Ben en Richard er nog waren hebben we met de grootmoeder van Elias afgesproken dat het huis alleen voor Elias is. Hij heeft een oudere broer die nu soms het huisje opeist waar Elias nu in slaapt. Grootmoeder heeft me verzekerd dat ze dat gaat voorkomen en me daarna volgens Afrikaans gebruik gezegend, als dank voor het huisje. Met mijn terugvlucht moet het dus helemaal goedkomen. We moesten nu een keer terug naar de stad om iets op te halen, op de terugweg moesten we tanken. Er is me vijf maanden verteld dat er een krokodil in het meertje voor dit benzinestation zit, die is weggelopen uit crocodilpark, aan de andere kant van de weg. Maar nooit die krokodil gezien. Nu lag hij, of zij, lekker in het zonnetje te zonnen naast het meertje.

Vrijdagmiddag dacht ik lekker van de zon te kunnen genieten, zeker nadat ik de weersverwachtingen voor Amsterdam heb gezien. Maar dat werd ook weer een middag waarop alle laatste dingen geregeld moesten worden. ’s Avonds met een paar vrijwilligers uit eten geweest en daarna uitgegaan. Wat nu een beetje vreemde ervaring was, normaal zijn er een hoop bekenden bij de bar en in de disco, nu leek Livingstone wel uitgestorven. Misschien ook wel beter, zo lag ik nog een beetje op tijd in bed.

Het is een beetje traditie tussen mij en Tammy dat we op mijn laatste dag naar de Falls gaan. Aangezien Tammy in Canada is heb ik Cathy gevraagd of zij mee wilde, dat wilde ze wel. Het is vooral mooi om te zien hoe er steeds meer water vanaf valt. Echt naar de Falls kijken kan bijna niet, op sommige plekken komt er zoveel water vanaf dat je alleen maar mist ziet. Op weg er naar toe, als je vanaf de weg de ‘spray’ kan zien was nu ook een grote mooie regenboog vanuit de ‘spray’. Het blijft een geweldig natuurverschijnsel.

Zaterdag was het ooit de laatste keer dat ik mee kon naar de camping. Er gingen niet heel veel mensen mee, want Adam moest er ook bouwen dit keer. Maar het was net zo gezellig en mooi als altijd, vooral ’s nachts. Omdat er geen maan was kon ik weer de hele sterrenhemel, de melkweg en alles zien wat er ’s nachts aan de hemel te zien was. Als ik vanuit mijn tentje de buitentent open liet kon ik vanuit mijn tent genieten van de sterren. Het was wel koud, gelukkig had een van de Nederlandse meiden me gevraagd of ik haar slaapzak mee naar Nederland kon nemen. Ik mocht hem dan ook gebruiken, beste ding ooit, Bedankt Annet! Nu werd ik elke keer als ik bijna sliep wakker gemaakt door de hond die daar woont, omdat hij wilde spelen of omdat hij het tijd vond voor een nieuwe knuffelbeurt. Helaas wilde hij de hele tijd met zijn voorpoten in de tent en dan zijn achterpoten buiten de tent. Daar was het wel te koud voor, dus hem uiteindelijk weggestuurd. Zo is voor mij een nachtje slaap overslaan niet zo heel erg. Zondag zijn we tot het eind van de middag op de camping gebleven, ik vooral in het water en in de zon. Natuurlijk moest ik dat bekopen met een verbrand gezicht.

Zondagavond de laatste dingen ingepakt. Een van mijn maatjes, de DJ van de plaatselijke disco die nu ook in Backpackers werkt heeft de hele tijd voor mijn deur, waar een loungeplek is, op zijn gitaar zitten oefenen. Ik zat hem dus al te plagen of hij een serenade voor me aan het spelen was. Daarna nog een keer uit eten met de andere Nederlandse, zij werkt voor een ander hostel. En met de vrijwilligers nog een drankje gedronken bij de bar.

Vandaag dan de dag dat ik afscheid moest nemen van alle kinderen van Linda (ja Xavier, ik heb namens jou ook even gezwaaid in de richting van Linda Farm en Francis, voor jou in de richting van de andere Elias). Na het essembly dus alle klassen langsgegaan en de kinderen verteld dat ik wegging, naar mijn eigen land en familie. Daarna gevraagd wie er een knuffel wilde, fout! Dan springen er dus 40-60 kinderen tegelijkertijd in je armen. Wel lief dat ze dat doen!

Daarna weer terug naar het huis van Elias, omdat ze dit weekend de deur hebben geplaatst. Het is bijna af, Elias zelf moet het nog afwerken met modder en inrichten. Maar goed, mijn werk eraan, het grootste gedeelte betalen en moddermuren maken, zit erop. Ik kan dus met een gerust gevoel ook dit project achterlaten. Zijn grootmoeder heeft me nog een keer ingezegend, dus wederom, geen zorgen over de terugvlucht. Cathy heeft me daarna afgezet bij Backpackers en daar moesten wij ook gedag zeggen. Pfffff

Laatste dingen ingepakt en toen kwam Adam me halen om me weg te brengen, een beetje te vroeg, maar dat kwam hem beter uit. Niet heel erg, ik ben graag vroeg op vliegvelden, het kwam goed uit bleek nu wel weer. Eerst deed de incheckbalie het niet, want het systeem lag plat. Leek mij een goede kans om mijn tassen te wegen. Ik had een tas bijgekocht, om alle vier de koffers die ik had meegenomen ook weer mee terug te kunnen nemen. In elkaar gepast dan. En dat heb ik geweten. Een koffer was te zwaar, dus daar moest ik voor bijbetalen. Maar dat kon alleen in Kwacha’s die ik niet meer had, dus moest ik wisselen, bij de bank op het vliegveld. Met het geld weer door de beveiliging en naar de balie. Daar vertelden ze me dat er maar een koffer in het systeem stond. Gelukkig had ik een mail bij me waarin stond dat ik de tweede koffer had bijbetaald. En erbij gezegd dat ik het niet erg vond om voor die koffer die te zwaar was bij te betalen. Maar het meisje achter de balie dacht dat ik, omdat ik al betaald had voor die koffer ik niet bij hoefde te betalen. Dus moest ik weer terug en naar het bureau van Britisch Airways om uit te zoeken hoe en wat. Normaal gesproken ben ik best geduldig, maar dit maakte me toch wel even boos. Gelukkig snapten ze bij het kantoortje dat ik niet boos was op hen, maar op de situatie en kon ik daar gewoon betalen voor het extra gewicht. Of ik dan wel 20 minuten wilde wachten tot ze de handleiding hadden gelezen van hoe ze het in het systeem moesten invoeren. Nou nee dus. Ja maar je bonnetje en wisselgeld? Dan maar geen bonnetje en het wisselgeld mochten ze houden. Een van de mannen in het kantoor was gelukkig zo vriendelijk om mee te lopen om te vertellen dat ik al betaald had. Eenmaal in het vliegtuig kwamen ze me alsnog mijn bonnetje brengen. Gelukkig maar, want bij het opnieuw inchecken in Johannesburg was het weer een probleem. Een vliegtuig trouwens waar maar 25 mensen in zaten, waar er 200 in hadden gekund. Vermoeiend. Nou ja, uiteindelijk, dankzij de inzegeningen van de grootmoeder van Elias is alles goed gekomen en komen hopelijk beide tassen/koffers aan op Schiphol morgen. En ik dus ook.

Dan kan de zoektocht naar werk weer beginnen.

12 mei 2015
Nog een week genieten van Livingstone, de tijd van de laatste keer (voorlopig) dit of de laatste keer dat en het afscheid nemen van mensen is inmiddels begonnen. Maandagochtend ben ik meegegaan naar de holdidayclub op Linda. Er waren weer niet zo heel veel kinderen die ik kende, Winga/John was er wel. Hij is er eentje die altijd op mijn rug zat, inmiddels is hij een jaar of 8 en wordt toch best zwaar. Maakt hem niet zoveel uit, dan komt hij toch op schoot of staat naast me, als hij in een activiteit van mij is is hij meestal niet verder dan twee meter bij me vandaan. Er waren weer niet zoveel kinderen, dus mijn collega besloot buiten te gaan voetballen met de jongens. Ik bleef met een aantal meiden binnen om de puzzels uit te zoeken. Die waren namelijk allemaal door elkaar geraakt. Een meisje had een telefoon mee en speelde muziek, tussendoor een beetje praten en proberen de puzzelstukjes bij de juiste puzzel te passen. Ik houd wel van die uurtjes. Gelukkig ook bijna alle puzzels kunnen sorteren, voordat de kinderen alles weer door elkaar gooiden.

Maandagmiddag vooral dingen geregeld voor Lilato, alle laatste dingen moeten geregeld worden, nu dus alle bonnetjes opgevraagd bij de aannemer. Daar doen ze in Zambia niet echt aan, dus moest hij vervolgens overal weer langs om bonnetjes te vragen. Uiteindelijk had hij bijna alles geregeld, toen was vergeten de loonkosten van zijn werknemers er ook bij te doen. Die moet dus volgende week terugkomen met nieuwe bonnetjes.

Maandagavond ging er weer een groepje naar de Lunar-rainbow, tsja, dan zeg ik geen nee. Het blijft een mooie verschijning.

Dinsdagochtend iets waar ik altijd op hoop en als je geluk hebt krijg je de kans, nu dus met Teddy. Meelopen met de lionwalk van African Impact. Dat is een ander vrijwilligersproject, waarbij leeuwen worden verzorgd met het idee ze zoveel mogelijk leeuw te laten zijn, zodat de derde generatie weer de vrije natuur in kan. De leeuwen zijn dus niet echt tam, maar ook niet meer helemaal wild. De eerste keer dat ik hier was heb ik via een andere organisatie een lion walk gedaan, daar waren ze er gericht op het knuffelen van de leeuwen. Daar kregen de leeuwen weinig vrije ruimte. Bij dit project waren er twee fotomomenten, maar alleen als de leeuwen er zin in hebben. Op een van de foto’s ligt een leeuw op z’n rug met de pootjes wijd, om maar iets te noemen. De rest van de tijd lopen, spelen, rennen de leeuwen en wordt er gekeken hoe ze zich gedragen. Was mooi om te zien. Dinsdagmiddag verder weer wat regeldingen afgehandeld. ’s Avonds gingen mijn twee maatjes ook naar de Lunar-Rainbow, dus toen ben ik ook maar in de auto gestapt. Drie dagen achter elkaar dezelfde activiteit, drie dagen achter elkaar geweldig!

Woensdagochtend met Cathy afgesproken, per slot van rekening gaan een hoop regeldingen haar ook aan en moet zij een aantal dingen voortzetten als ik weer weg ben. Omdat holidayclub toch naar Linda reed ben ik met mzungu busje meegereden. Yuyi, mijn favoriete chauffeur zat achter het stuur. Eerst moesten ze mensen naar de andere kant van Livingstone brengen, toen pas ons naar Linda. Yuyi vindt het nooit leuk om twee keer dezelfde weg te rijden op een dag, dus die rijdt altijd via andere wegen. Inmiddels ken ik er dus een hoop en weet ik altijd wel waar ik ben. Ik loop nu altijd naar Linda, omdat het een mooie wandeling is en omdat ik dan toch een beetje aan beweging doe. Dus ik zit niet meer zo vaak in mzungu busje. Als ik er dan een keer in zit vindt Yuyi het altijd leuk om me een beetje te plagen. Nu dus dat ik de weg moest herkennen, maar ik had geen idee waar ik was. Af en toe herkende ik iets, maar dan zeiden hij (en de andere chauffeur, Bennie, die meereed) dat het niet was wat ik zei. Zelfs toen ik iets helemaal herkende hielden ze vol van niet, ik zei Maramba, zij zeiden dat het Linda was, een deel dat ik nog niet kende. Uiteindelijk natuurlijk gewoon om een beetje te dollen. Na de afspraak met Cathy weer terug naar Backpackers om de pub quiz voor deze week voor te bereiden. Tammy is er natuurlijk niet, maar gelukkig zijn er steeds meer mensen die het leuk vinden om me te helpen en zich op die manier een beetje in te zetten voor Lilato. Als we er allebei niet zijn nemen twee jongens het over, tot Tammy weer terug is.

Woensdagmiddag naar het bejaardentehuis om gedag te zeggen tegen mijn favoriete bejaarden. Esther, Joyce en Master Cheater. Dus gekleurd, memory gespeeld en Uno gespeeld. Gelukkig heb ik de meeste spelletjes van Master Cheater gewonnen. Hij is iets jonger dan de rest en speelt vals met alle spelletjes die je tegen hem speelt. Alleen dammen kon ik van hem niet winnen. Wij werden als eerste opgehaald, dus toen heb ik Yuyi de weg naar alles gewezen om te laten zien dat ik toch echt de weg wel wist. Waarop hij natuurlijk allerlei zijwegen ging bedenken om net te doen alsof ik het niet wist.

Woensdagavond hebben we met alle vrijwilligers, Rob, Teddy en nog twee vrienden van hier gegeten bij een jongen uit Libanon. Die echt geweldig lekker kan koken. Het was het afscheidsetentje van Rob en Teddy die vrijdag naar huis moesten. Aanleiding minder leuk, maar wel gezellig.

Donderdag vooral bezig geweest met de pub quiz, die ik toen ook afgemaakt heb. Het is mijn laatste dus ik hoop dat de mensen het deze week leuk vinden. Vooralsnog is iedereen er erg enthousiast over. Verder met mijn vooruitziende blik mijn kamer in Backpackers opgeruimd, ongelofelijk hoeveel rommel ik nog kan verzamelen in een paar maanden. Die ik toch echt niet heb meegenomen toen ik hier kwam. Een hoop moet terug naar het vrijwilligershuis, dat waren spullen waarmee ik Ruth heb leren lezen en rekenen. De rest moet verdeeld worden over twee koffers die mee terug moeten naar huis. Ook nu weer neem ik spullen mee voor andere vrijwilligers, (kijk nu al weer uit naar de reunies). Dus dat wilde ik toch even controleren voor ik het in mijn koffer stopte.

Donderdagavond gingen we naar Mukuni, om uit naam van Cathy’s school boekjes uit te delen aan de kinderen. We zaten binnen de muren van het paleis, waar de oudere vrouwen uit het dorp bij elkaar zaten met de kinderen. Vroeger aan het einde van de oogsttijd kwamen de mensen weer bij elkaar bij het kampvuur om elkaar verhalen te vertellen. Tijdens het groeien van de gewassen vertelden de mensen de kinderen weinig verhalen, zeker niet als de plek voor een kampvuur dichtbij de gewassen waren. Dit bracht volgens het ongeluk en dan zouden de gewassen mislukken. Meestal is de tijd na de oogst begin mei. Als goede daad omdat we het land hebben gekregen van de Chief, wilde Cathy iets terug doen naar Mukuni en dus zo’n avond organiseren. Haar school wordt onder andere gesteund door een stichting in Australië, die meer scholen in Afrika steunt. Elk jaar maken zij een boekje van 20 bladzijden waarin ze verhalen van kinderen verzamelen. Bij voorkeur de oude verhalen die van ouders op kinderen doorverteld worden, met een moraal. Deze boekjes mochten we uitdelen aan de kinderen. Nu was er een kampvuur waar we met elkaar omheen zaten (de vrijwilligers waren ook uitgenodigd) en waarin eerst een verhaal uit een van de boekjes voorgelezen, daarna vertelden twee van de oudere vrouwen een verhaal van vroeger en toen mochten we uit de boekjes de kinderen voorlezen. Al met al best een bijzondere avond.

Daarna door naar het afscheidsetentje/feestje van Ron en Teddy, die in een café vrienden en collega’s hadden uitgenodigd. Vandaaruit door naar de stad, uiteindelijk was ik om twee uur thuis. Was wel gezellig.

Vrijdagochtend de hele ochtend niets gedaan, toch iets teveel gedronken de avond ervoor. Lekker op mijn favoriete bank liggen slapen. Wat ik eigenlijk nooit doe, dus de vrijwilligers en het personeel van Backpackers was stiekem wel bezorgd. ’s Middags met Rob en Teddy meegegaan naar het vliegveld om ze weg te brengen. Als je dan toch vrienden bent kan je maar beter zeker weten dat ze weg zijn toch. Gelukkig kwam een andere vriend van hen zelf naar het vliegveld om gedag te zeggen. Is toch makkelijker als je niet alleen bent. Voor de laatste maanden met hen voelde het als wonen in een studentenhuis, er zijn meer mensen die min of meer wonen in Backpackers en die allemaal aan een kant wonen. Dit waren wel een beetje de gangmakers. Gelukkig is het deze week met vrijwilligers weer iets drukker.

Vrijdagavond vastbesloten om niet mee uit te gaan hadden de vrijwilligers me toch weer omgepraat en eindigde ik toch in Fezbar. Sinds een paar weken werkt er een Nederlandse bij een andere backpackers in Livingstone, die kwam ik daar tegen dus dat was wel gezellig.

Het weekend weer naar de camping, is geloof ik mijn favoriete weekenduitje, elke keer met andere mensen. Inmiddels heb ik met Adam de afspraak dat ik of niet betaal of de helft betaal, van wat de rest betaald. Als ik het geld overmaak naar Lilato, ach ja, dat kunnen we wel regelen. Het eerste bedrijf dat Lilato sponsort is dus Freedom Camps. Waarvan ik kan zeggen dat ik het vanaf het begin heb zien groeien. Nu ik er bijna elk weekend zit valt me ook op hoe de waterspiegel veranderd, er zou nu steeds meer water van de waterval moeten vallen en het water van de rivier zou steeds hoger moeten staan. Dat er te weinig water is nu is nu wel heel duidelijk. Normaal gesproken stopt het white water raften in maart, nu half mei gaat het nog steeds door. Ook kan je in het kamp zien tot waar het water de jaren daarvoor is gekomen. Daar zit nu nog zo’n drie/vier meter verschil tussen. We zullen het maar aan global warming wijten. Daarbij blijft de omgeving er mooi, in kilometers omtrek geen mensen, geen elektriciteit, geen stromend water. Dus als er geen te grote maan is of wolken zijn een mooie sterrenhemel, waarin je ook elke keer de Melkweg door kan zien komen. Hopelijk gaan we dit weekend weer.

Het is nu trouwens wel duidelijk merkbaar dat het winter wordt. Misschien ben ik verwend met warm weer. Elke ochtend het nu 10 graden en blijft het relatief koud tot de zon opkomt, dan is het binnen een uur 30 graden. Zoals ik hier nu al zeg, tijd om naar huis te gaan, het wordt koud.

05 mei 2015
Afgelopen week begon goed, samen met drie mensen, waaronder Teddy, met wie ik hier veel optrek zijn we zondag op de camping gebleven, tot dinsdagmiddag. De scholen hebben vakantie en er waren genoeg vrijwilligers om holdidayclub te doen. Dus leek het me wel een goed idee om een soort van vakantie te nemen. Lekker rondhangen, niet veel doen, veel lezen, knuffelen met de hond en de katten en genieten van het uitzicht. Maandag hebben we geholpen met het verder bouwen aan het kamp, de jongens hebben een pad vrij gemaakt door zich een weg door het onkruid te slaan. Teddy en ik hebben stenen langs de kant gelegd en zand op het pad, zodat er overal met blote voeten gelopen kan worden. Dinsdag weer terug naar Livingstone.

Woensdag ben ik vooral bezig geweest met de laatste dingen regelen voor de pubquiz, die avond, normaal doen Tammy en ik dat samen. Op zich is het niet heel veel om te doen, al hangt het van de omstandigheden af. De stroom was erg onstabiel in de ochtend wat het niet heel makkelijk maakt om de antwoordvellen en de papieren met de quizvragen te kopiëren. Naast alle sociale praatjes met mensen die ik op straat tegen kom, was de stroom net uitgevallen toen ik de kopieshop binnen kwam. De hele ochtend sprong de stroom aan en uit, dus leek wachten me wel een goede optie. Eenmaal de stroom terug in de winkel, moesten eerst alle apparaten opwarmen en gecontroleerd worden. Duimen dat de stroom niet weer uit zou vallen. Zo duurt dingen regelen wel iets langer. Welcome to Zambia zeggen ze hier dan. De pubquiz was uiteindelijk weer erg leuk, ondanks dat het de eerste was waar Tammy niet bij was.

Donderdagochtend eerst meegegaan naar holidayclub in Linda, weer mijn favoriete school. Helaas waren er weinig kinderen die ik herkende. Een beetje jammer, met kerst hadden we er elke dag bijna 100 kinderen. Nu waren er maar 20-30. Er was het een en ander te regelen voor de school, dus daar ben ik meer mee bezig geweest. Een paar weken geleden kwam ik tijdens het uitgaan een andere Nederlander tegen die werkt in een andere backpackers, we proberen nu elke week af te spreken om even in onze eigen taal te kunnen kwebbelen. Met haar ben ik donderdag gaan lunchen bij en duurder hotel en het plan was om daarna bij een ander hotel bij het zwembad te gaan hangen. Maar in alle hotels met betere/mooiere zwembaden zijn conferenties. Normaal is het geen probleem om als niet betalende gast bij het zwembad te liggen. Echter als de hotels vol zijn hebben ze het liever niet, ook wel begrijpelijk. Dus zijn we uiteindelijk in het zwembad van Backpackers beland. Die avond ben ik met haar mee gegaan naar weer een vriend van haar die ons uit had genodigd voor een braai. Was een totaal nieuwe groep mensen, dus dat was ook wel eens leuk. De groep blanke mensen is hier niet zo groot, dus kom je overal dezelfde mensen tegen.

Vrijdag was het Labour Day, wat in Zambia een officiële feestdag is, geen holidayclub of andere dingen dus. Met Teddy ben ik naar de markt gelopen om daar souvenirs te kopen. Moet inmiddels toch ook rond gaan kijken naar souvenirs. Meestal is het niet echt leuk op de markt omdat elke verkoper je zijn kraampje in probeert te praten en je bijna probeert te dwingen om iets te kopen. De laatste paar keer heb ik me daar vanaf weten te maken door met een groepje verkopers te dammen. Maar dat werkt niet als je zelf ook op zoek moet naar souvenirs. Uiteindelijk bij een kraampje uitgekomen waar een vrouw werkte die niet meteen tegen ons begon te praten. Toen duidelijk was dat wij iets wilde kopen kwam ze binnen met een baby op de arm. Niet heel ideaal als je moet werken. Ze wilde de baby eerst aan haar buurvrouw geven, waarop ik zei dat ik de baby ook wel kon vasthouden. Ze twijfelde niet eens en gaf mij de baby. Heerlijk even knuffelen met het meisje, van drie maanden oud. Bleek ook nog een tweelingzusje te hebben. Dat vind ik dan wel weer leuk om te zien hoe dat hier gaat. Volgende keer weer baby knuffelen op de markt.

Vrijdagmiddag was er een geldinzamelactie voor Happy Africa Foundation, bij een oude boerderij. Na de markt met Teddy die kant op. Er is altijd een loterij, dus ook nu weer lootjes gekocht, het is tenslotte voor het goede doel. De enige activiteit die ik had willen boeken, maar niet deed omdat het best wel duur is, een wandeling met leeuwen zat bij de prijzen. Ik had het geluk weer aan mijn kant, die prijs was voor mij. Voor ik naar huis ga kan ik dus nog een keer met leeuwen wandelen.

Vrijdagavond weer eens uitgegaan, had ik de afgelopen weken niet gedaan omdat ik afspraken had met de Chief en de Chiefadviseur. Maar nu al mijn oude uitgaansmaatjes terug zijn naar huis, Tammy en ik gingen altijd uit met een aantal Zambianen die in Amerika en Japan wonen, die zijn inmiddels ook naar huis. Vond ik er eigenlijk niet meer zoveel aan, vroeg naar huis gegaan dus.

Zaterdag gingen we weer met een groep naar de camping. Het deel voor nieuwe tenten waar we eerder die week aan begonnen waren was inmiddels af. Eigenlijk wel mooi, ik zie nu drie dingen opgebouwd worden, het huis van Lilato natuurlijk, het huis van Elias en deze camping. De eigenaar had voor dit weekend een trommelaar ingehuurd, na het eten kregen we op het strand een trommelworkshop. Ik kan voor geen meter maat houden of het ritme volgen, dus ik heb vooral gekeken naar hoe de anderen het deden. Het klonk in elk geval goed. Het weekend ervoor kon ik vanuit mijn (nou ja Tammy’s) tentje de sterrenhemel zien, als ik van de tent alleen het muggennet dicht deed. De sterrenhemel en een deel van de melkweg. Geen straf om zo in slaap te vallen, met het geluid van de stroomversnelling op de achtergrond. Dit weekend was het bijna volle maan, dus waren er weinig sterren te zien. Echter, wat ik in Nederland bijna nooit zie met volle maan, omdat daar teveel verlichting is, de maan geeft zoveel licht dat je er bijna bij kan lezen. In elk geval hier in Zambia. Ineens was het ook niet meer zo erg dat ik mijn zaklamp was vergeten. Zondag weer de klim naar boven, hoewel ik merk dat die steeds makkelijker gaat. ’s Avonds met de vrijwilligers naar een van de duurste hotels om te kijken naar de zonsondergang en daarna bij een restaurantje daar in de buurt te eten. Vanwege de volle maan wilden we ook naar de lunar-rainbow, al twijfelden we erg omdat het wel erg bewolkt was. Gelukkig was het minder bewolkt toen we uit het restaurant kwamen en zijn we toch nog naar de lunar-rainbow geweest. De regenboog in het licht van de maan en de spray van de waterval. Ik had hem vorige maand ook al gezien, maar het blijft indrukwekkend en mooi. Nu hebben we hem van de andere kant bekeken, daar waar het water van de rand valt. Uiteindelijk een hoop leuke dingen gedaan deze week.

29 april 2015
Deze keer is mijn blog iets later, dit weekend zijn we weer naar mijn favoriete camping geweest. Met, Adam, Teddy en een vriend van Teddy zijn we tot dinsdag gebleven. Teddy en de vriend zijn hier ook al een maand of drie, dus vonden we dat we wel een minivakantie verdient hadden. Daarnaast hebben we de eigenaar geholpen om een aantal nieuwe dingen te bouwen.

Vorige week heb ik weer elke dag holidayclub gedaan op Zambezi, gelukkig bleven de kinderaantallen klein, we waren maar met z’n tweeen. Bij de school waar ik normaal heen ga kunnen de aantallen oplopen tot tegen de 100. Hier bleef het 30 kinderen. We hebben vooral veel lol met ze gehad en gewoon met ze gespeeld. Een paar kinderen herkenden me van afgelopen kerstmis, toen ik er met een andere vrijwilliger kerstliedjes aan ze geleerd heb. Dus hebben we alle kerstliedjes gezongen die we kenden. De dag erna mijn laptop meegenomen, om ze de filpmjes te laten zien die ik toen gemaakt heb. Twee grotere jongens waren erg geinteresseerd in de laptop, en ook in mijn bleutooth speaker en tablet. Met de laatste twee heb ik ze laten spelen, ze gingen echt op onderzoek uit hoe ver ze konden lopen met een van beiden en dan toch nog muziek konden horen. Daarna hetzelfde uitproberen met mijn telefoon. Natuurlijk eindigden ze met het spelen van Angry Birds en het uitproberen van alle andere spelletjes op mijn tablet.

Dinsdagmiddag ben ik weer met Tammy meegegaan naar de ouders van haar vriendje. De weg ernaar toe is een mooie weg, door normaal droog Mukuni. Dan kunnen we het huis prima vinden. De afgelopen weken had even veel geregend, daardoor is ineens alles groen. Zonder het te weten waren we het huis voorbij gereden.

Dinsdagavond met Tammy uit eten geweest, ze ging afgelopen weekend voor zeven weken naar Canada, dus we zien elkaar weer een hele tijd niet. Zal stil worden de laatste weken zonder haar. Eten was gezellig, een paar goede gesprekken gevoerd. Tammy is druk bezig met het opzetten van een kleuterschool in Mwandi, in een ander deel van Livingstone, maar loopt tegen een hoop bureaucratie aan.

Het is raar hoe het hier werkt, haar land is van de gemeente dus moet ze alles regelen via de gemeente. Waar alles heel traag gaat en er steeds meer regeltjes bij lijken te komen. Of mensen die de ene dag werken zijn er de andere dag niet en de mensen die er dan wel zijn weten niet waar dingen dan over gaan. Lilatoland is land van de Chief van Mukuni, ik heb alleen met hem en zijn adviseurs te maken. Alles gaat vrij snel en aangezien de Chief in zijn vijf jarenplan voor Mukuni heeft geschreven dat er vooral voor de kinderen gezorgd moet worden, beter onderwijs. In elk deel van Mukuni zou hij een lagere school willen, waar de kinderen les krijgen van Grade 1 tot Grade 12. Cathy is van plan om haar school ook naar Lilatoland te verhuizen. Het huis wat we bouwen komt natuurlijk ook ten goede aan alle kinderen van Livingstone. Hierdoor werken de Chief en zijn adviseur eerder met ons mee dan dat ze ons tegenwerken. Ik hoop dat over een paar jaar op Lilatoland iets moois gebouwd is voor de straatkinderen en dat Tammy in Mwandi haar school heeft. En natuurlijk dat we nog steeds samenwerken aan een betere toekomst voor de kinderen van Livingstone.

Woensdagmiddag met Teddy de nieuwe pubquiz voorbereid, zij gaat hem vanavond presenteren. Woensdagavond waren we uitgenodigd om te komen eten bij een Libanese jongen. Een leuk groepje mensen, lekker eten en helaas erg harde muziek. Maar over het algemeen was het wel gezellig.

  Vrijdag was de laatste dag dat Tammy nog hier was, normaal gaan we op mijn laatste dag naar de Victoria Falls. Nu moest het dus op haar laatste dag gebeuren. Geen holidayclub dus voor mij. Voordat we naar de waterval gingen zijn we eerst naar Mwandi gegaan. Toen we de eerste steen legden voor het huis voor Lilato heeft iedereen een wens opgeschreven en die zijn allemaal in de muur gemetseld. Ik had hetzelfde voor haar school willen doen, maar ze mag nog niet bouwen. Dus heb ik een wens op een briefje geschreven en die in een doosje gestopt. In Mwandi hebben we die onder de Baobobboom begraven die op het midden van haar stuk land staat. Op de terugweg uit Mwandi werden we aangehouden door de politie. Normaal staan overal politiecontroles, je moet dan stoppen even groeten en meestal mag je dan doorrijden. Nu was er blijkbaar wel iets mis met de auto (de wegenbelasting bleek maar tot eind maart geldig te zijn in plaats van tot eind april), dus moesten we mee naar het bureau. In de tijd dat we stonden te wachten werd de blokkade weer opgeheven. Met nog zes auto’s reden we achter een motoragent aan, die met zwaailicht en sirene voorop reed. In de auto voelden we ons een beetje beschaamd, vooral ook toen hij langs de straat van Backpackers reed, waar alle straatverkopers en taxichauffeurs Tammy en mij kennen. Eenmaal op het bureau, wist Tammy ze er van te overtuigen dat ze het echt niet wist en dat we meteen naar het bureau voor de wegenbelasting zouden gaan om voor de nieuwe termijn te betalen. Toen mochten we weer gaan. Het bureau voor de wegenbelasting ligt gelukkig op weg naar de Vic Falls, toen we daar stonden herinnerde ze zich weer dat ze de volgende termijn wel al had gekocht, maar was vergeten de sticker op het raam te plakken. Snel de sticker veranderd en door naar de beste plek van Livingstone. Het bureau overigens is niet meer dan een picknicktafel naast een groot winkelcentrum. Bij de ene picknicktafel kan je je auto verzekeren, bij de andere kan je je wegenbelasting betalen. Alles per maand, kwartaal, half jaar of per jaar.
Bij de Vic Falls aangekomen, de auto bij de ingang neergezet en de route langs de waterval gelopen. De waterval is mooi en vol met water, in vergelijking met december toen het vooral rotsen waren waar wat water langs liep. De hoeveelheid water die er vanaf komt is enorm en na vijf minuten ben je al doorweekt. Ik vind het heerlijk, Tammy vindt het verschrikkelijk, maar als waardering voor onze vriendschap heeft ze deze keer geen regenjas gehuurd en is ook zeiknat geworden. Uiteindelijk stonden we bij elk uitkijkpunt met onze armen wijd het water op te vangen. Op de plekken waar het droog leek snel een foto van ons gemaakt. Heerlijk!
Daarna terug naar de auto, die blijkbaar geen zin meer had om te starten. Zoals alle auto’s in Zambia heeft ook deze een hoop problemen en is ie nog net niet met plakband en touwtjes aan elkaar geknoopt. Wat we ook probeerden, hij deed het niet. We hadden geen zin om onze dag te laten verpesten door een auto die stuk was, dus namen we de taxi naar ons favoriete duurdere restaurant om bij het zwembad op te drogen. Voor we weggingen hebben we een van de jongens bij de poort laten weten dat de auto er nog stond en dat we die dag, na zonsondergang zouden ophalen. Voor het geval er vragen over waren.

’s Avonds had Tammy een braai georganiseerd bij een mooi uitzichtpunt, rapid 7, met een mooie zonsondergang. Was erg gezellig, daarna met z’n allen naar de auto om die op te halen. De jongen die we bij de poort hadden gesproken herkende ons meteen en zei dat er vier bewakers bij de auto stonden en dat die niet blij waren. Ze dachten dat de eigenaar van de auto van de rand van de waterval was gesprongen. Dus snel doorgereden naar de auto, waar de bewakers eerst heel boos reageerden, je mag je auto daar niet laten staan ’s nachts. Dus of Tammy mee kon komen naar het bureau. Uiteindelijk, nadat ze zelf meerdere malen geprobeerd hadden de auto te starten, wat natuurlijk niet lukte, ook niet met een startkabel, geloofden ze haar. Met z’n allen stonden ze daarna om de motorkap heen om te kijken waar het probleem zat. Eind van het liedje mochten we de auto laten staan, mits die de ochtend erna werd opgehaald. Leek de perfecte laatste dag, voor Afrikaanse begrippen.

Zaterdag had ik eerst een meeting met de Chiefadviseur en een landopmeter om Lilatoland op te meten en daarna op naam van Lilato te zetten. Gelukkig was de chiefadviseur op tijd, de landopmeter was helaas ruim anderhalf uur te laat. Ondertussen wel een hoop dingen gevraagd over Mukuni, waar ik zodra de papieren voor Lilatoland rond zijn op een bepaalde manier onderdeel van ben. In elk geval is Mukuni een van de oudste Chiefdoms in Afrika met een Chief die nog afstamt van de oude familie. Alles wat in Mukuni gebeurd valt is voor de Chief om te besluiten. Het is onderverdeeld in een aantal deelgebieden die allemaal een eigen Senior Headman hebben en een Headman. Ik heb een boek gekregen waarin van alles over Mukuni  beschreven staat en waarin het vijf-jarenplan beschreven staat. Mooie literatuur voor in het vliegtuig. Eenmaal op Lilatoland tijdens het opmeten van het land wilde de Chiefadviseur me een groter stuk land geven dan we oorspronkelijk gekregen hebben. De helft van het stuk land is dan voor Lilato, de andere helft voor Linda Community School.

Daarna door naar Tammy om mee te gaan haar naar het vliegveld te brengen en weer terug naar Backpackers. Waar we een vierdaagse trip naar de camping aan het voorbereiden waren. Dit voorbereiden is niet heel ingewikkeld, alleen het eten moest tactisch worden uitgezocht. Geen koelkast in 30-35 graden en koken op een kampvuur. Geen stromend water, je wassen in de rivier. En vooral, vier dagen niet constant dezelfde muziek en toeterende auto’s. Alleen het geluid van de stroomversnelling en de vogels. Zaterdag waren er nog meer mensen, vanaf zondagmiddag was het alleen een groepje van vier. De eerste nacht had ik voor het eerst een soort heimweemomentje. Er lopen twee katten rond die ‘s nachts de tenten in kruipen. Ik lag dus klem tussen twee katten die tegen mijn benen aan lagen. Zoals twee van mijn katten thuis ook altijd doen. De derde thuis ligt dan vaak naast mijn hoofd. Ik werd nu wakker, voelde die katten rondom mijn benen en was meteen op zoek naar de derde kat. Maar die was er niet…

21-04-2015

Weer een week voorbij. Over vier weken sta ik weer op Schiphol, zal weer wennen worden.Deze week naast holiday club op een voor mij onbekende school, Zambezi Sawmills, een van de belangrijkste dingen gedaan wat ik eigenlijk moest doen tijdens mijn verblijf hier. Afgelopen zaterdag heb ik de Chief ontmoet van Mukuni. Mulala waar Lilatoland ligt is onderdeel van een groter stuk land dat nog een Chief heeft die afstamt van de oude Chiefs. Toen in Afrika alles nog via de Chiefs geregeld werd en de Engelsen Zambia nog niet hadden gekolonialiseerd. Ik had al eerder zijn prime-minister ontmoet om hem toestemming te vragen om te bouwen. Nu moest ik een update geven van wat we gedaan hadden en vragen om een letter of offer. Dat is het bewijs dat het land echt van Lilato is en dus niet aan anderen gegeven mag worden. Komende zaterdag moet ik met de Headman van Mulala, een adviseur van de chief en een landopmeter naar Mulala om echt te bepalen welk stuk land van Lilato is.

Deze week was ik maandag en dinsdag vrij, Linda Community School heeft vakantie en de holidayclub op de andere school zou pas woensdag beginnen. Maandag heb ik mezelf een dag vrijaf gegeven, mijn twee maatjes van school gingen weg. Ben en Richard met wie ik drie maanden lang vrijwel elke dag naar school ben gelopen, in elk geval met een van hen. En we zijn bijna elke dag met elkaar terug gelopen. Zal wennen worden, die ene week na de vakantie dat ik er dan nog ben. Moet ik alleen naar Linda lopen. Ik heb een boek gevonden in de boekenkast hier over een Nederlandse vrouw die nauw betrokken is geweest of nog is, bij projecten voor straatkinderen in Zuid-Afrika. Waar erg interessante projecten in beschreven werden, eens met Cathy overleggen of we een van de projecten ook hier in Livingstone kunnen opstarten. Volgens mij valt dat ook prima onder de ideeën van Lilato.

Dinsdag wilden mijn andere twee maatjes, waaronder Teddy, graag een fietstocht gaan maken, ik had die dag ook niet veel te doen dus besloot ik mee te gaan en hun gids te worden. Zij doen vrijwilligerswerk op een school buiten Livingstone en wonen ook in Backpackers. In de andere wijken zijn ze nog niet vaak geweest. Ik heb eerder met de vrijwilligers geprobeerd om te verdwalen, een onmogelijke opgave omdat wij de wijken juist te goed kennen. Nu wilde ik graag langs Linda Community School om hen deze school te laten zien. Een van deze maatjes, Teddy heeft de Engelse website gemaakt en wil als ze terug is in Engeland de facebookpagina en Twitter meer bij gaan houden. Ik vond dus dat ze na de school ook de gebroken brug moesten zien. Er waren nog twee backpackers mee die bij de brug vonden dat we wel door het water konden waden om naar de overkant te gaan. Volgens de lokalen die er met de auto stonden kon dat ook. Dus wij daar doorheen, daarna was het nog maar een klein stukje fietsen naar Lilatoland. Met een mountainbike door de modder. Maar wel leuk, omdat ik het ergens wel belangrijk vond dat Teddy het stuk land en het gebouw tot zover ook zag. Was niet mijn plan om het water door te waden, maar ja. Op het gebouw geluncht en daarna doorgefietst naar de hoofdweg, plan was om door te fietsen naar de toeristenmarkt en dan terug te gaan naar Backpackers. Maar de backpackers wilden graag naar de Look-Outtree, van waar je de waterval goed kan zien. Daar een tijdje zitten kijken en toen terug naar Backpackers. De Zambianen waren wel onder de indruk van wat we gefietst hadden, was toch een kilometer of 25-30. De dagen erna flink zadelpijn.

Woensdag en donderdagochtend naar een andere school voor holidayclub, een rustige dit keer, hooguit 25 kinderen. Wel leuk, want dan kan je echt iets doen en is het niet alleen maar overleven. De kinderen vinden het vooral erg grappig dat mijn collega en ik allebei Anne heten. Een paar beginnen het door te krijgen en roepen dan Anne en kijken wie van ons reageert.  Ook hier op school vinden ze vooral het puzzelen leuk, en ook moeilijk. Dus hebben we elke dag gepuzzeld, de tafels herhaald en buiten gespeeld. De meiden vonden het geweldig om ons haar te kunnen doen, ze vinden zelfs mijn haar weer lang genoeg om te kunnen vlechten. Ik ben er nog niet helemaal van overtuigd, maar ach, zij zijn de kenners. Een dat beetje hoofdpijn als ze het vlechten moet ik er dan maar voor over hebben.

Vrijdagochtend hadden we een afspraak met de Chief, maar alles ging op z’n Afrikaans, wij waren te laat en de Chief was al weg. We hebben toen wel de prime-minister gezien, die door gaf dat de Chief ons, mij, de headman en Cathy, toch wel graag wilde spreken en of we de dag erna terug wilden komen. Zie stukje bovenaan.

Daarna reden we terug naar het centrum van Livingstone, via Mulala om de Headman, die ook mee was, terug naar huis te brengen. Bob de bouwer, onze architect heet echt Bob, was die dag net begonnen met het bouwen van de muren. De weergoden hebben bedacht dat het eindelijk regentijd is in Livingstone, normaal is dat in februari/maart, dus iedereen is weer van slag. Door de regen was de weg naar Lilatoland met een truck vol met bakstenen niet makkelijk te doen dus moest Bob wachten tot de weg wat droger was. Hij vindt het leuk als ik in elke fase een beetje meewerk, al verdenk ik hem ervan dat hij dat alleen voor de foto doen en daarna weer weghaalt wat ik heb gedaan. Dus had hij met zijn bouwers gewacht tot wij langs zouden komen. Of ik de eerste steen van de muren wilde leggen. Omdat we nu de Headman bij ons hadden heb ik hem gevraagd om het samen te doen. Ten eerste mag ik hem erg graag, hij is nooit te beroerd om dingen uit te leggen en vergeeft me heel snel alle fouten die ik maak in de rituelen die ik op zou moeten volgen. Ten tweede hoop ik dat er een mooi contact blijft tussen Lilato en de Headman. Dus leek me dit wel een mooi idee. Gelukkig wilde hij me wel helpen. Na het leggen van de steen heb ik twee kleine houten klompjes, een sleutelhanger, in de baksteen verstopt, en er cement overheen gegooid. Om op die manier Nederland er ook een beetje in te stoppen. De volgende keer maar kijken of Bob de steen heeft laten liggen zoals ik hem heb neergelegd.

Vrijdagavond, of eigenlijk het hele weekend was feestweekend, Adam, een van de werknemers van Backpackers was jarig en die had een aantal feestjes gepland. Samen met Teddy en andere backpackers ben ik daar naar toe gegaan. Was erg gezellig.

14 april 2015
Maandagavond, helaas niet op mijn favoriete bank bij het zwembad maar op een stoel bij de bar. Zo blij als we waren dat het vorige week regende, zo irritant is het weer na een paar dagen. Ach ja, kan ik vast wennen voor als ik weer in Amsterdam ben. Het is nu gewoon koud.

De afgelopen week was de laatste week van Ben en Richard, die de afgelopen drie maanden op Linda Community School vrijwilligerswerk hebben gedaan. Volgende week hebben de kinderen vakantie, na de vakantie ben ik er wel een week, zal raar zijn zonder hen. Hoop goede dingen gedaan met elkaar.

Deze week zijn we woensdag verder gegaan met het huis van Elias, er gingen nog drie Backpackers mee die ook wel met modder wilden spelen. Gelukkig was het die dag niet zo heel warm, vooral bewolkt. We hebben ongeveer anderhalve muur gemaakt. Elias heeft deze keer enthousiast meegeholpen.

Dinsdag kwam Elena weer naar school, ze was een tijdje niet op school geweest. Blijkbaar had ze Cathy iets verteld, wat Cathy niet aan mij mocht vertellen. In elk geval had ze haar uniform niet aan en kwam ze ook niet naar mij en Ruth toe. Later aan Cathy gevraagd of zij wist waarom, de reden was duidelijk. Elena wil liever ’s avonds bier drinken dan ’s morgens naar school, ze wilde dus weer stoppen met school. Als ze ’s avonds naar de kroeg gaat mag ze ’s morgens van haar moeder niet naar school. Vandaar dus dat ze al een tijdje niet was geweest. Ik heb het er even met Cathy over gehad, die was het met me eens dat we het maar zo moeten laten. Ik ben er nog maar een schoolweek, na de vakantie, er is niemand die mijn klasje over kan nemen. Ruth kan als ik weg ga naar Grade 3, dus dan kan mijn klasje weer opgeheven worden. Uiteindelijk zijn er wel 8 kinderen mee geholpen, die in een hogere klas dan Grade 1 hebben kunnen instromen. Heeft zo’n spontaan idee van Cathy en mij toch nog zin gehad. Ruth gaat steeds beter, ze gaat meer en meer woorden herkennen en maakt met rekenen bijna geen fouten meer. Ze durft nu eindelijk trots op zichzelf te zijn. Mooi om te zien.

De week hiervoor en deze week waren er voor de kinderen toetsen, elke dag een toets, op de manier waarop het hier in Zambia gaat duurt het ook wel een dag om een toets af te nemen. Toen de Ierse jongens er nog waren, en ook met Ben en Richard hebben we ons regelmatig afgevraagd hoe het mogelijk is om kinderen die nauwelijks kunnen lezen dan wel Engels kunnen begrijpen, een toets voor een ander vak af te nemen in het Engels. Bij een toets over het menselijk lichaam krijgen ze een lijstje met woorden en een aantal zinnen. Dan moeten ze de woorden in de zinnen plaatsen. De meeste kinderen zakken dan ook voor deze toetsen. De jongens moesten  toetsen nakijken, we hebben bij een aantal kinderen die een multiple choice toets (A.B.C.D) gezien dat ze E, G of H in vulden, of gewoon het hele alfabet maar opschreef onder elkaar. Wat ik dan wel weer van mezelf herken, als ik op school een toets niet snapte.

Dinsdagmiddag kwam Teddy naar me toe, die doet drie maanden vrijwilligerswerk op een andere school in Livingstone. Zij woont ook in Backpackers in die tijd. Ze had me al eerder verteld en laten zien dat ze aan het werken is aan een Engelse website voor Lilato. Dinsdag was de website zo goed als af, we hebben hem online gezet. www.lilatofoundation.com Komende tijd dus werken aan het verfijnen van de Engelse website en alles wat op de Nederlandse staat ook op de Engelse website zetten.

Donderdag was er op school een hele ceremonie, waar de hele school bij was. Ook Grade 3 en Grade 4 die normaal in de middag les krijgen. Eerst werden er liedjes gezongen en gedanst, daarna werd elke leraar naar voren geroepen en moesten ze van hun klas de beste 5 kinderen opnoemen. Die kregen een schriftje en een potlood. Van de klassen waarvan we de toetsen hebben nagekeken konden we sommige top 5 kinderen wel raden.

Vrijdag was er geen school, de leraren hadden een grote overkoepelende vergadering ergens. Cathy had Grade 6 en Grade 7 gevraagd om wel naar school te komen zodat Ben en Richard afscheid van de kinderen konden nemen. Zij hadden een voetbal meegenomen en ik een aantal spelletjes. De jongens hebben ruim twee uur met hun klassen tegen elkaar gevoetbald. De kinderen vonden het geweldig. Ik heb in die tijd met een stel meiden binnen zitten puzzelen en spelletjes zitten spelen. Vonden zij weer geweldig. Daarna zijn we terug naar Backpackers gelopen en met z’n drieën in het zwembad gesprongen. Mooie afsluiting van drie maanden samenwerken.

In het weekend vooral leuke dingen gedaan, zaterdagochtend was ik uitgenodigd door een andere organisatie die van alles opzet voor een van de scholen waar ik ooit begonnen ben als vrijwilliger. Zij hebben elke zaterdag een discussiegroep met de kinderen van Grade 7. Ze laten de kinderen zelf de onderwerpen kiezen en zelf in groepjes de discussie voorbereiden. Nu wilden ze een quiz met de kinderen doen, aangezien ik met Tammy de pubquizen maak hadden ze gevraagd of we er een konden maken en of ik de quiz wilde doen met de kinderen. Het was weer een leuke ervaring, de kinderen van deze school spreken behoorlijk goed Engels, dus ze wisten van een hoop vragen het antwoord. Een aantal andere vragen waren echt veel te moeilijk. Ze vonden het echt leuk. Vooral de vragen over muziek en over films.

Daarna snel terug naar Backpackers, we zouden weer naar de camping gaan. Dit keer met een klein groepje, vrijwilligers en een aantal backpackers. Het was zoals altijd weer gezellig, lang op het strandje hangen en weinig slaap. Het naar beneden en naar boven klimmen gaat steeds beter, nog even en ik ga het missen als ik weer in Nederland ben.

Zondag zat ik met Ben en Richard in de lounge te ontbijten we een raftboot richting het kamp zagen komen, de jongens van de raftorganisatie liepen naast de boot en op de boot probeerden ze iemand stabiel te houden. Omdat het water in de Zambezi minder hoog is dan normaal om deze tijd wordt er nog steeds geraft op de rivier. Een persoon van deze boot is waarschijnlijk tijdens het omslaan tegen de rotsen terecht gekomen en was gewond. Uiteindelijk is ze vanuit het kamp opgehaald met een helikopter. Met een paar mensen hebben we zo goed mogelijk EHBO verleend. Hoop dat het goed met haar gaat.

Zondag weer naar Livingstone, laat in de middag ben ik nog met Ben en Richard naar de watervallen geweest. Een soort bliksembezoekje omdat Richard er nog niet geweest was en ze vandaag weg zouden gaan. We zijn dus snel langs de waterval gelopen, hebben overal even staan kijken en vooral genoten van de spray. Zeiknat weer in de taxi terug naar Backpackers, via een door ons pas ontdekte hamburgertent.

07-04-2015
Weer een week voorbij, tijd gaat snel, over zes weken vlieg ik alweer naar huis. Nog maar even niet aan denken. Deze week was er dan eindelijk regen, de hele week was het min of meer bewolkt, als de zon scheen ontzettend heet en toen begon het eindelijk te regenen. De hele week door grote regenbuien gehad. Een paar keer in de regen terug naar Backpackers moeten lopen. Gelukkig is nu te temperatuur weer wat lager en zijn veel mensen blij. Helaas maakt het voor veel mensen voor de oogst niet meer uit, de mais is al dood op veel velden.

Maandag, dinsdag en woensdag lesgegeven aan Ruth, samen met de jongens uit Ierland. Zodra zij verschijnen begint ze te stralen en luistert ze niet meer naar mij. Met elkaar kunnen we haar meer leren, dus heel erg vind ik het niet. Ze leest nu korte woordjes, kan optellen tot boven de dertig en kan aftrekken van 20 tot 0. Over een week hebben ze vier weken vakantie, daarna kan ze door naar grade 3. De rest van de school moest examens maken, een soort cito moment. Al schrijven de leraren zelf hun testen. Zoals elke schooldag chaotisch begint, begonnen deze dagen ook chaotisch. Nu ook omdat de leerlingen, nadat ze in de klassen waren gekomen, de klassen weer uit moesten, zodat de leraren de testen op het bord konden schrijven. Nou ja, bord, een zwart vlak op de muur. De kinderen zitten ook tijdens de test met 2 of 3 in een schoolbank, er wordt ze verteld dat ze niet mogen spieken of elkaar mogen kopiëren en dan mogen ze beginnen. De leraar loopt de klas in en uit, vraagt na een half uur of de leerlingen klaar zijn met de vragen op de linkerkant van het bord, zodat hij daar de rest van de vragen op kan schrijven. Daarna het midden van het bord en als laatste de rechterkant. Soms schrijven ze de rest van de test ook op vellen papier die ze over de eerste vragen heen hangen. De meeste vragen zijn multiple choice, ook in de rekentoets. Zodat de meeste kinderen hun antwoord gokken. Uit de keuze A, B, C, D schrijven sommigen ook G of E op. Over het algemeen maakt 30% van de kinderen de test goed.

Woensdagavond was er weer een pubquiz, was weer erg leuk, ondanks dat er niet zo veel deelnemers waren.

Donderdag moest ik naar Immigration om mijn tijdelijke werkvisum te laten verlengen. Om de een of andere reden zijn ze tegenwoordig behoorlijk streng. Veel mensen raken geïrriteerd door de lange wachttijden en gaan ruzie maken met de beambten. Omdat ik nu eigenlijk niet meer voor African Impact werk, maar op mezelf ben wilden Cathy en ik proberen om mijn visum om naam van de school te krijgen. Dat kon helaas niet, of het kon wel, maar dan moest ik weer het hele eerste proces door. Op naam van African Impact zou ik het wel kunnen verlengen. Gelukkig was het vanuit African Impact geen probleem, de business-manager heeft een mooie brief geschreven over wat ik doe bij Cathy op school en dat ik daar graag wil blijven tot aan de vakantie. Die trouwens komende vrijdag begint. Daarna ging ik weer terug naar Immigration om de papieren in te dienen, ze zullen er naar kijken, ga maar even zitten. Twee uur en een hoop spelletjes op mijn telefoon later zeiden ze dat ik misschien beter na de lunch terug kon komen. Oke, dan ga ik lunchen en kom later terug. Na de lunch weer terug, na nog bijna twee uur wachten kreeg ik dan eindelijk mijn paspoort en visum terug met het stempeltje dat ik tot in juli zou mogen blijven als ik dat zou kunnen.

Vrijdag was het goede vrijdag, in Zambia wordt Pasen echt gevierd, met imitaties van de tocht van Jezus en dergelijke. Helaas kwam ik daar pas achter nadat ik de foto’s zag. Met de vrijwilligers hadden we andere plannen, fietsen huren. Daarmee rondfietsen in de omgeving van Livingstone, vooral verdwalen. We hadden bedacht dat als we op elke straathoek een voorbijganger zouden vragen we wel ergens uit zouden komen waar we het niet zouden kennen. Misgedacht, de lokale voorbijgangers hadden teveel het idee dat we ergens naar toe wilden en dat ze ons de weg moesten wijzen. Ondanks ons gevraag, zeg alleen maar links of rechts of rechtdoor. Ten tweede kennen we de omgeving te goed om echt de weg kwijt te raken. Zo groot is Livingstone dus niet. Uiteindelijk zijn we drie wijken ingestuurd, Dwamba, Nakatindi en Mwandi. Waar we rondgefietst en rondgekeken hebben. Zodra we in de wijken waren kwamen er kinderen achter ons aan fietsen of mee rennen. Naar ons idee veel te ver, toen wij 6 of 7 waren mochten we nauwelijks alleen de straat oversteken. Deze kinderen fietsten of renden met ons de hele wijk door. Bij Dwamba leek het er even op dat we verdwaald waren, maar dat bleek alleen een weg om een meer te zijn, waarvan we de helft van de tijd door gras moesten dat hoger was dan de fietsen. Gelukkig waren het mountainbikes. In Mwandi was voor ons allemaal genoeg geweest, daar was zoveel zand dat we er niet meer door heen konden komen. Het ging daarnaast ook nog eens berg op. Gelukkig was het bergaf terug naar Livingstone op een gewone weg, ging best nog hard. Daarna wilde eigenlijk iedereen wel naar huis, het zwembad in duiken, dus gingen we weer terug. Natuurlijk de dag erna zadelpijn.

In het weekend zijn we weer met een groep gaan kamperen bij camping. Inmiddels hebben we een vast groepje dat gaat, als er mensen gaan. De andere mensen zijn meestal backpackers. Op de een of andere manier is het altijd erg gezellig wat maakt dat het toch een goede weekendbesteding is. Ondanks dat het regende was het ook dit weekend weer leuk. Het is ook mooi om te zien en te voelen hoe de stand van het water veranderd, als je nu het water in gaat voel je veel meer stroming dat drie maanden geleden.

01 april 2015
Deze week vooral geprobeerd om rustig aan te doen. Ergens is het goed en leuk om doorlopend van alles te doen, maar ben inmiddels ook wel aan rust toe.

In het weekend heb ik de kosten en alles van Lilato uitgerekend en bekeken hoeveel geld we nog over hebben. Daarna heb ik Bob de Bouwer gebeld en gevraagd voor een kleine meeting op school. Zodat we konden bepalen of we wel of niet de muren gaan bouwen, tot een meter hoog. Aangezien ik het gebouw in mei weer ‘alleen’ moet laten en niet veel van bouwen afweet, laat staan in Zambia. Weet ik ook niet wat wijsheid is. Hij raadde aan om door te bouwen, het kan geen kwaad om een gebouw in die staat achter te laten, dat is wat alle Zambianen ook doen. Later die week weer afgesproken om hem het eerste deel aan te betalen, dat moet in etappes, omdat ik hier maar 3000 kwacha per 24 uur kan pinnen. Niet heel handig dus als je 14000 kwacha moet hebben. Van de andere kant, in de rij staan bij de pinautomaat zorgt wel altijd voor leuke gesprekken met de lokale bevolking.

Dinsdag ben ik met Richard en Ben weer naar het huis van Elias gegaan, Cathy was druk, dus dit keer zijn we vanaf school met Elias meegelopen. Dit loopt elke dag 60 minuten naar school en dan weer 60 minuten terug. Nu moesten we ook over een gebroken brug, een andere dan tussen Linda en Mulala. Deze is tussen Linda en Sakabita, deze is ook stuk, maar minder erg dan de andere brug over hetzelfde water. Hier kan je nog gewoon overheen lopen. Het verhaal dat er onder de brug krokodillen zitten klopt, we hebben een kleine krokodil gezien. Waarvan we trouwens eerst dachten dat het een tak was. Eenmaal bij het huis van Elias was er in de zandgrond een kuil gegraven en in het frame van het huis een berg zand/aarde gemaakt. Zijn zus was nog bezig om meer zand in het frame te krijgen. Met een halve schep en een kruiwagen met een gat erin. Elias ging water halen en dat werd gemengd met de berg zand/aarde, eerst met de schep, daarna door erop te stampen en flink te bewegen tot het een drabbige massa was. Toen kwamen wij ook in beeld, we mochten van de drabbige massa een soort bakstenen kleien, mengen met meer zand op de grond om ze steviger te maken. Ondertussen had de zus van Elias naast de palen tussen de dwarslatjes allemaal stenen gelegd om de muren wat steviger te maken. Vervolgens moesten we de gekleide bakstenen ook tussen de dwarslatjes en de palen duwen. Nieuwe bakstenen kleien en die weer tussen de palen en dwarslatjes duwen. Na elke laag bakstenen moesten er weer een aantal stenen in gelegd worden voor de stevigheid. Ondertussen kwam Cathy langs met een aantal andere vrijwilligers, er is nu een groep van een Ierse middelbare school die twee weken komt helpen op school. Ze wilde ze ook een aantal huizen van de kinderen laten zien en kwamen dus ook langs bij Elias. Wij waren van plan om met Elias weer naar school te lopen en dan Backpackers, een van de jongens had bedacht om te via een andere weg te lopen. Naar de hoofdstraat van Livingstone en dan een taxi terug nemen. Op die manier zouden we langer door kunnen werken. Cathy raadde ons aan om dan wel aan Elias en zijn familie te vragen of zij met ons mee konden lopen, aan die kant van de village is het niet altijd veilig. En dat bleek wel, we waren nog niet half op weg of mensen die van de kant kwamen die wij op moesten vertelden dat we er niet door konden. Er zouden olifanten op de weg lopen waar wij langs moesten. Zo zou een ochtendje een kind helpen zijn huis te bouwen zomaar een walking safari worden. Helaas, of eigenlijk misschien, gelukkig, waren de olifanten weg voordat wij langs de plek kwamen waar ze gezien waren. Op de hoofdweg daarna wachten op een taxi, normaal gesproken wordt er elke twee minuten wel naar ons getoeterd of we een taxi nodig hebben. Maar zoals het altijd gaat, als je er een nodig hebt, dan dus niet. We besloten dus al snel om dan maar langs de weg richting Backpackers te lopen. Hoe langer we hier zijn, hoe meer we ons toch als Zambianen gaan gedragen. Halverwege die weg is een politiecontrole, of auto’s wel verzekerd zijn en als de auto er verdacht uitziet, of de bestuurder wel een rijbewijs heeft. Zij vonden het wel grappig, zo’n stel blanken lopend langs de weg, maar ze raden ons wel aan om een taxi te nemen. Ja, dat was onze bedoeling ook wel. Een heel gesprek later kwam er eindelijk een taxi langs die ons mee kon nemen.

Dinsdagmiddag vroeg de business manager van African Impact of ik nog een bepaald formulier moest ophalen in Choma en of ik dan donderdag mee wilde met iemand van The Happy Africa Foundation die daar iets moest wegbrengen. Daarvoor moest ik dan wel geld overmaken naar de bankrekening van de organisatie waar ik het formulier moest halen. Gelukkig vrij snel de bank gevonden waar dat moest, geld gepind, terug naar de bank. Het was die dag behoorlijk heet dus het wachten was niet heel erg, ze hadden er een goed werkende airco. Alles ingevuld wat ik moest invullen om het geld over te maken, was ik mijn paspoort vergeten. Je moet hier om geld over te maken je pasportnummer invullen. Dan de dag erna maar nog een keer proberen.

Woensdagochtend weer lesgeven aan Ruth, ze gaat steeds meer woorden herkennen, wat ze vooral laat zien door als ze een woord tegenkomt dat ze herkend heel hard tegen mijn elleboog te duwen. Meestal zit ik naast haar, en dan naar het schermpje van mijn tablet te wijzen. Ze kan ze zeker nog niet allemaal benoemen, maar het worden er wel steeds meer. Rekenen gaat ook steeds beter, de jongens van de Ierse school vinden het ook erg leuk om met haar te werken. Ongemerkt leren ze haar een hoop. Elena is een beetje boos op me geloof ik, ze gaat vooruit met het schrijven van de cijfers. Ze herkent en schrijft nu 1, 2, 3 en 4. Het moet nu nog leesbaarder worden, ik kan inmiddels haar krabbels wel ontcijferen, zou fijn zijn als de rest van de wereld dat ook kan. Maar ze wil niet meer oefenen in het schrijven van de cijfers. Ik vind echter, voor de zeven weken dat ik nog hier ben (waarvan de school 4 weken vakantie heeft) dat het te verwarrend wordt als ik haar nu ook de letters ga leren. Ze is nu elke keer koppig en dwars. Maar wel enorm trots als ze een compliment krijgt voor een goed geschreven cijfer.

Woensdagmiddag terug naar de bank, met mijn paspoort dit keer. Het was weer behoorlijk warm dus ik hoopte op een lange wachtrij. Helaas was er geen wachtrij, maar was alles wel snel geregeld. Helaas niet zo lang in de airco dus. Woensdagavond gingen met de vrijwilligers op pad om de zonsondergang te zien, dit keer bij de look-out-tree. Een boom waarin een platform is gebouwd waarover je uitzicht hebt de watervallen. Nu dus de watervallen met de zonsondergang ernaast. Geweldig uitzicht weer.

Donderdag moest ik met een lokale werkneemster van The Happy Africa Foundation, de fundraiser voor African Impact naar Choma. Choma is een andere grote stad, ongeveer 2,5 uur met de bus hier vandaan. Waar ik het bewijs moest brengen dat ik betaald had om van Lilato Zambia een NGO te maken, dan zou ik een formulier krijgen wat daarvoor ingevuld moet worden. Hiervoor zijn van de drie mensen die het hebben opgericht de vingerafdrukken en een VOG nodig. Hopelijk hebben we dat snel voor elkaar en dan zijn we wat betreft in Zambia snel rond. De werkneemster van The Happy Africa Foundation moest een formulier halen om de jaarrekening in te dienen. Gelukkig bij hetzelfde kantoor. Choma is ook weer niet heel groot, maar blijkbaar wel groot genoeg om een kantoor niet te kunnen vinden. Waarvan toen we het gevonden hadden bleek dat het verhuisd was en we in totaal 1,5 uur hebben lopen zoeken. Maar goed, we hebben het gevonden en de formulieren gekregen en de bewijzen van betaling opgehaald. Toen weer terug met de bus, ook weer 2,5 uur. Soms moet je geluk hebben met het openbaar vervoer, de bus wilde net vertrekken toen we bij de bushalte kwamen. Dat ging dus goed, daarna bleek dat de achterbank vrij was, dus zijn we daar gaan zitten, liggen.

Vrijdagochtend heb ik ook op school rustig aan gedaan, een van de vrijwilligers was jarig de dag ervoor dus we hadden feest. De jongens uit Ierland hebben veel lol met Ruth, zij komen altijd later aan. Maar elke keer als zij binnenkomen is Ruth haar concentratie kwijt en tikt ze me aan: “Anne, Anne, kijk, kijk”. Zij leren Ruth weer andere dingen, dus dat is alleen maar goed.

Vrijdagavond was ik niet van plan om uit te gaan of om überhaupt veel te doen. Er waren niet veel vrijwilligers meer en niet veel mensen in Backpackers. Uiteindelijk was ik natuurlijk alsnog laat thuis, er was een afscheidsfeestje van twee mensen die lang in Livingstone zijn geweest, een paar jaar, en die nu naar Amerika gingen.

In het weekend weer rustig aan gedaan, zaterdag met Tammy naar het zwembad gegaan, eerst bij het ene hotel. Daar moesten we helaas teveel betalen om als niet gast in het zwembad te zwemmen, daarna bij ons vertrouwde hotel. En zondag bij het zwembad van Backpackers, wat op zich wel leuk was. Doordat een groot deel van de wereld nu Paasvakantie heeft stroomde heel Backpackers vol. Dat is natuurlijk wel leuk om te bekijken.

24 maart 2015
Maandagavond, tijd om mijn blog te schrijven.

Vorige week maandagochtend moesten we met Elias terug naar het ziekenhuis om zijn wond te laten checken. Dit keer ging de andere vrijwilliger mee, Richard. Het begon dit keer al goed omdat Elias zijn kartonnen kaartje was vergeten. Waar hij achter kwam toen hij bijna aan de beurt was. Zonder zijn kartonnen kaartje (zie blog hiervoor) kunnen ze je dossier niet vinden en kan je niet naar de dokter. Elias terug naar school gestuurd, zelf op zijn plek in de rij gaan zitten. Dat vonden ze in het ziekenhuisje maar raar, gelukkig kwam Elias op tijd terug om zijn plek weer in te nemen. Daarna was zijn dossier zoek, inmiddels kennen ze me hier wel. Als ik heel nodig naar de wc moet ga ik daar altijd heen, in de school is geen gewone wc. Dus ze kwamen al snel vragen of ik niet mee kon zoeken naar het dossier. Hoe makkelijk gaat dat hier. Elias mocht daarna door naar de dokter, een andere dit keer. Zijn wond was goed genezen, al moest hij wel nog antibiotica en pijnstillers hebben. Na de dokter dus weer naar de markt, naar de mini-apotheek om antibiotica te halen. Daarna naar een stalletje waar ze drinken verkopen, zodat ik kon zien dat hij zijn medicijnen nam. Later hoorde ik van zijn leraar dat zijn vrienden nu zeggen dat ik zijn moeder ben, de twee andere vrijwilligers zijn zijn ooms. Ik heb zijn leraar gevraagd of dat als pesten is bedoeld, of uit jaloezie. Maar hij zei dat de anderen alleen maar blij zijn dat er iemand meer aandacht aan hem geeft. Zij zien ook dat Elias niet veel heeft. De kinderen hier zijn soms zo begripvol.

Maandagochtend ook weer een gesprek met mijn architect gehad. Ik heb van de school waar ik de overblijf altijd doe de donatie van de kerstmarkt gekregen, hierdoor kunnen we waarschijnlijk ook een aantal muren bouwen. Dit hangt nog even af van wat de counsil zegt, een tweede architect of ingenieur moet het gebouw controleren voor we verder mogen met bouwen. Afhankelijk van wanneer dat gebeurd kunnen we dus verder met de muren of niet.

Maandagmiddag vooral besteed aan het alles checken in de pubquiz, van woensdagavond, we willen steeds meer en alles steeds anders doen. Maar dat moet natuurlijk wel lukken. Gelukkig was alles goed en kan alles zoals we het willen. Daarna rustig aan gedaan, het continu rondrennen en rondlopen begint me soms een beetje op te breken. Gelukkig is er nu een rustige tijd aangebroken, qua vrijwilligers en qua backpackers. In elk geval tot aan pasen, dus dat is wel even goed.

Dinsdag kwam de vriend van een aantal Nederlanders die voor een andere organisatie vrijwilligerswerk hebben gedaan me van school halen. We zouden samen gaan kijken bij Linda Farm, hier heeft vorig jaar een elfjarige jongen uit Nederland, Xavier, een nieuw schoolgebouw neergezet. Voor hem en een aantal andere mensen uit Nederland moest ik foto’s maken van Spikkel. Met kinderen en met gebouwen die zij gebouwd hebben. Zoals het hier in Zambia gaat, eerst kijken ze je met rare ogen aan. Zodra je zegt wat je komt doen of namens wie je komt wordt je met open armen ontvangen. Ik werd rondgeleid over het hele terrein en kreeg van alles te zien. Wel mooi om te zien dat zij ook met niets begonnen zijn, jaren geleden, en als je ziet wat ze nu allemaal hebben. Hoop dat dat ooit met Lilatoland net zo gaat.

Woensdagochtend verraste Ruth, een van de kinderen uit mijn klas me door te laten zien dat ze kon spellen. Bij een van de programma’s op mijn tablet moet ze letters oefenen en worden een aantal woorden woord voor woord gespeld. Na twee, drie weken oefenen kon ze nu ‘cat’ en ‘rat’ spellen. Kleine stapjes, grote feestjes zullen we maar zeggen. Ze is er zelf ook enorm trots op.

Woensdag was Tammy jarig, een andere backpackers hier in de buurt heeft de hele maand maart massages, twee voor de prijs van een. Dat leek me wel een leuk verjaardagscadeau. Dus na mijn klasje met Tammy daarheen gegaan. Daarna was er een opening van een nieuw restaurantje in de stad, wat gefinancierd werd door een aantal meiden uit Spanje waar ik soms ook mee optrek. Dus daar hebben we geluncht. Het blijft me verbazen hoe makkelijk sommige dingen hier gaan en aan de andere kant hoe moeilijk alles hier gaat.

Woensdagavond was er weer een pubquiz, dit keer met een stuk minder teams omdat er een hoop groepen naar huis zijn gegaan. De lol onder de kandidaten was daarom niet minder gelukkig.

Donderdagochtend zijn we weer naar het huis van Elias gegaan, we zullen er nog een paar keer heen moeten voor het echt af is. Alle palen zaten nu in de grond en stonden goed, aldus de Zambianen. Nu moesten we musquitonetten in repen snijden en daarmee smallere latjes op de palen binden. Zodat er een soort vakken ontstaan waar we een andere keer de modder tussen kunnen plaatsen. Er kwam nu nog een vrouw mee, uit Duitsland. Ze werkt samen met een andere vrouw die twee jaar geleden ook vrijwilligerswerk op Cathy’s school heeft gedaan. Zij heeft na haar vrijwilligerswerk een voedselprogramma opgezet, waarbij ze kinderen van de school laat sponsoren. Mensen sponsoren dan van een kind het uniform en de schoolspullen. Als er 50 kinderen gesponsord worden kan er een dag in de week gekookt worden voor de kinderen. Op dit moment proberen ze twee keer in de week te koken voor de kinderen. Dit wil dan zeggen dat er een lunch gemaakt wordt van Nshima (maispap) en wat groente en af en toe wat vlees. Veel kinderen krijgen thuis maar een maaltijd, te eten meestal ’s avonds. Ze zitten dus hongerig en moe in de klas.
Mooi om te zien dat meer mensen zich inzetten voor Linda Community School en ze nu ook te ontmoeten. We horen allemaal wel over elkaar, maar komen elkaar bijna nooit tegen.

Donderdagmiddag weer rustig aan gedaan. Soms heb je dat gewoon even nodig.

Vrijdagochtend verraste Ruth uit mijn klas mij door bij datzelfde programma op mijn tablet de woorden ‘cat’ en ‘rat’ te kunnen lezen. Zodra ze in het programma voorbij zag komen tikte ze op mijn arm, wees naar het scherm en zei: “Look, Anna, cat!” of “Look, Anna, rat!” Rekenen gaat bij haar ook steeds beter. Ze begint nu sommen te herkennen en antwoord te geven zonder te moeten rekenen, bij de sommen onder de tien. Dat is natuurlijk een beetje waar we naar toe willen.

Elena kan al weken de 1 schrijven, maar schrijft de 2 steeds onderste boven of achterste voren. Wel consequent hetzelfde tekentje overigens, een groot leerpunt dus. Ze heeft er niet zo heel veel aan als alleen ik weet welk cijfer ze opschrijft. Vrijdag schreef ze ineens een twee in de goede richting. Meteen doorgegaan met het cijfer drie, waar ze minder problemen mee had. Volgende week dus eens kijken wat ze met het cijfer vier doet. En daarna proberen het symbool ook aan het daadwerkelijke aantal te koppelen. Dat valt allemaal niet mee als je 15 bent.

Vrijdagmiddag ben ik weer met Tammy naar de ouders van haar vriendje gegaan. Ze wonen op een iets hoger gelegen stukje in hun dorp, waardoor er regelmatig wind voorbij komt. Wat nu wel heel welkom was, ik heb het wel vaker gezegd, het zou regentijd moeten zijn, maar alles wat het doet, niet regenen. In de dorpen, waar je kijkt zijn verdorde maisvelden, erg triest als je bedenkt dat dat de wintervoorraad van de mensen zou moeten zijn. Vrijdag zat er regen aan te komen, aangekondigd door een hoop wind. We zaten daar dus wel goed op dat iets hoger gelegen stukje. De ouders van Tammy’s vriendje zijn erg gezellig, hoewel ik niet echt met ze kan praten, zoals wel vaker, hun Engels is niet zo goed, en ik ben niet zo goed in de lokale taal.

Dit keer kon je over de velden de donkere wolken aan zien komen en daarbij ook mooie lichtflitsen en onweer zien. Helaas zorgde dit bij mij, door de ineens lage luchtdruk voor een behoorlijke hoofdpijn, waardoor ik de hele vrijdagavond heb liggen slapen. Daardoor het weekend ook rustig aan gedaan, zaterdag lekker bij het zwembad van Backpackers gehangen en zondag met Tammy bij het zwembad van een ander hotel. Een weekendje rustig aan doen is inmiddels ook wel eens prima.

Klaar voor een nieuwe week!

17 maart 2015
Tijd om mijn ritme te veranderen, aangezien ik in de weekenden steeds weg ben en daardoor weinig tijd heb om mijn blog te schrijven, denk ik dat ik het maar op maandagavonden ga doen. Maandagavond is movienight in Backpackers en ik ben niet altijd zo van het film kijken. Mooi moment dus om iets op te schrijven. Uiteraard op mijn favoriete bank bij het zwembad.

De afgelopen week waren er twee vrije dagen in Zambia, maandag was het International Womansday, eigenlijk was dat vorige week zondag. Maar dat was in het weekend dus werd het verschoven naar maandag. De andere dag was nationale Jeugddag. In plaats van te genieten van twee extra vrije dagen waren die dagen volgepland voordat ik er erg in had.

Er is een jongen in Linda Community School die mijn aandacht heeft, hij heet Elias, is 15 jaar en zit in grade 7. Tijdens de holidayclubs op Linda is hij er altijd wel bij. Dus ik ken hem al een jaar of twee. Een paar weken geleden waren we in zijn village op een aantal huisbezoeken, bij kinderen van de school. Onder andere ook bij zijn huis. Nou ja, huis, hij woont op het terrein van zijn oma. Zijn ouders zijn allebei overleden. Zijn oma heeft een klein huisje, wat niet veel meer is dan palen, stokken en modder. Op haar grond staan nog twee van die huisjes en maisplanten. Ze is al behoorlijk op leeftijd maar loopt elke dag van haar huis naar de steengroeve, gelukkig maar 10 minuten lopen. Waar ze de hele dag grotere stenen kapot slaat om er kiezelstenen van de maken. Deze worden gebruikt bij het bouwen van gebouwen. Het geld dat ze verdient is net genoeg om haar en Elias te onderhouden en wanneer het nodig is de broer en zus van Elias. Elias woont in een van de twee kleine huisjes op haar grond, op een aantal dekens op de grond. Hij is er zelf in geslaagd om met batterijen een soort electriciteitslijntje te maken en zo kan hij radio luisteren of een soort lampje hebben. Sinds ik hem dit jaar weer zag ziet hij er ziekelijk uit en heeft hij steeds overal wonden. Twee weken geleden kwam hij op school met een grote wond op zijn voet. Na enig navragen bleek dat er een stuk steen, met modder, van zijn huis op zijn voet was gevallen. Hij loopt elke dag een uur naar school en een uur weer naar huis. Er zat dus een hoop zand in de wond, zijn huis is halverwege de weg naar Lilatoland, dus toen we daar in het weekend naar toegingen zijn we ook langs zijn huis gegaan om zijn wond te verzorgen. Daarna op school heb ik om de twee dagen zijn wond ook weer schoongemaakt. Eigenlijk zou hij naar de clinic moeten maar dat is hier niet het gewoon, meestal gaan ze pas als er een lichaamsdeel bijna afvalt. Samen met twee andere vrijwilligers, waarvan er eentje lesgeeft in de klas van Elias heb ik besloten om een nieuw huis voor hem te bouwen. Voorzichtig geïnformeerd bij Cathy hoe duur dat zou worden. De andere vrijwilligers, Ben en Richard, twee jongens uit Engeland van 19 jaar, wilden er wel voor betalen en hadden een prijs in hun hoofd. Wel schrik niet, voor 17 euro konden we palen kopen en daarmee een heel nieuw huis bouwen. Er wilde nog een jongen mee betalen, dus konden ze de kosten mooi delen. Afgelopen maandag zouden we naar zijn land gaan en gaan bouwen, er zouden nog 2 andere vrijwilligers meegaan. Daar ontstond enig overleg over waar het huisje moest komen te staan en hoe we het gingen doen. Uiteindelijk hebben we, nou ja, de jongens, 25 gaten moeten slaan waar 25 palen in moesten komen. Daarna maakten we met dunnere takken dwarsbalken, die we vastbonden met oude klamboes en toen waren we moe. We moeten dus nog een keer terug om modder te plaatsen en een dak. Dan heeft Elias een nieuw huis. Elias heeft zelf maar heel even meegeholpen omdat hij een pijnlijke plek had op zijn been.

Woensdag kwam hij op school en blijkbaar had iemand de plek open gesneden en er pus uitgehaald. Het zag er niet uit. Naast de school is een clinic, dus na een kort overleg met Cathy besloten met hem maar de clinic te gaan. Ben, de vrijwilliger uit zijn klas wilde wel mee. Hier moet je als je naar de clinic gaat een schriftje meenemen dat dient als je dossier. Dat hadden we niet, die domme blanken. Gelukkig hadden ze wel wat reserve schriftjes, als mensen overlijden knippen ze de gebruikte blaadjes eruit en plakken ze een sticker over de naam. Verder krijg je een klein kartonnen kaartje met daarop je dossiernummer, je naam en geboortedatum. Dat is je inschrijfbewijs. Niet kwijtraken dus, anders vinden ze de keer daarna je dossier niet meer.
Elk jaar in januari moet iedereen zich opnieuw inschrijven en gooien ze alle niet vernieuwde dossiers weg. Goed, na lang wachten en een hoop vragen voor mij waarom ik in de clinic was en er niet kwam werken. En een hoop vragen voor Elias waarom hij twee blanken bij zich had konden we terecht bij de dokter. Die ons vrijwel meteen meenam naar een operatiekamer. Ook niet veel meer dan een hoge tafel en iets meer materiaal om iets meer te kunnen doen. We bleven daar niet heel lang, omdat de lamp het daar niet deed. Dus verhuizen naar een andere kamer. Elias bleef overal erg rustig onder. Toen de dokter daarna zijn handschoenen aan deed en aan de wond kwam werd hij iets onrustiger. Niet heel raar snapte ik later. Met een (schoon) smal scheermesje haalde de dokter eerst de korst van de wond, duwde er een hoop pus uit en stopte daarna het mesje in de wond om het van binnen los te maken. Zonder verdoving of iets. Ben had Elias vast bij zijn hand en ik hield zijn been vast. (Later maar even bij Cathy nagevraagd of hij me hierna nog zou vertrouwen… Cathy zei toen dat hij vooral zou onthouden dat Ben en ik er waren toen hij mensen nodig had die voor hem zorgden).
Na het schoonmaken heeft de dokter zijn wond ingebonden en kregen we een recept mee voor de apotheek. Gezondheidszorg is gratis in Zambia, daarom is het helemaal raar dat mensen zo lang wachten met naar de dokter gaan. Ook de meeste medicijnen zijn gratis. De apotheek is in het ziekenhuis, alleen voor antibiotica moesten we naar een andere apotheek en daar moesten we voor betalen. Ongeveer 1,50 euro.

Woensdag werden we allemaal opgeschrikt door het nieuws dat een van de Zambiaanse collega’s, een van de schoonmaaksters van het vrijwilligershuis die in de middagen ook vaak meeging naar projecten was overleden. Ze was al een hele tijd ziek en de doodsoorzaak is wat onduidelijk, waarschijnlijk TBC. De meeste vrijwilligers die er nu zijn kenden haar niet, die zijn er voor drie of vier weken. De staf was behoorlijk van slag, ook omdat ze niet iedereen konden bereiken, binnen Livingstone, die haar gekend heeft. Eind van de middag zat ik nog met de manager van de vrijwilligersorganisatie aan de bar. Zij heeft haar het langst gekend.

Ondanks dit nieuws ’s avonds uit gegaan met Tammy, een vriendin van haar en een vrijwilliger waar ik het goed mee kon vinden. Immers, de dag daarna waren we vrij en die vrijwilliger zou zaterdag naar Kaapstad vliegen. Niet handig om dan vrijdagavond flink uit te gaan. We zijn cocktails gaan drinken in een Spaans restaurantje hier, wel gezellig.

Donderdagochtend gepland om vooral niets te doen tegenwoordig een lastige opgave, uiteindelijk de hele ochtend besteed aan het maken van de nieuwe pubquiz. Dit weekend zouden er veel mensen van Backpackers naar de camping gaan en die hadden besloten dat ik ook mee moest. Volgende week is er weer pubquiz, dus die moest dan wel af. Normaal ronden we het af op zondag. Gelukkig een heel eind gekomen voor ik op gamedrive ging met de vrijwilligers. In het nationale park naast de waterval, waar nog 9 neushoorns wonen gingen we op gamedrive. Daarbij in zat een kleine neushoornwandeling waarbij we op zoek zouden gaan naar de neushoorns en een zonsondergang bij een mooie plek aan het water. Na een uur rijden weinig dieren gezien, hertjes en een giraf. Toen hoorde de gids waar de neushoorns waren en zijn we daarheen gereden. Het laatste stukje gelopen en daar stonden we ineens oog in oog met een neushoorn moeder en haar 2 maanden oude jong. Er zijn altijd een paar soldaten mee die de neushoorns beschermen tegen stropers. Ze kennen de dieren goed en kunnen dus ook adviseren in waar we kunnen staan en hoe ver we ze konden benaderen. Naar mijn idee nog best dichtbij. Daarna nog anderhalf uur rondgereden en meer dieren gezien. Waaronder een nijlpaard dat de hele tijd zijn bek open deed en raar bewegingen maakte in het water. We hebben daar een tijdje staan kijken, tot hij het water uitkwam en ons achterna wilde rennen. Gelukkig had de gids dat al door en reden we op tijd weg. Ter afsluiting een mooie zonsondergang aan het water, waar de apen om ons heen sprongen en probeerden onze nootjes en chips te stelen.

Vrijdagochtend maar weer gewoon lesgegeven, Ruth slaagde er met een spelletje op mijn tablet in om bij de sommen tot 20 level 80 te halen. Dat wil zeggen, 80 sommen goed en 3 fout. Na 3 fout moet je opnieuw beginnen. Ik was natuurlijk helemaal trots en zij niet minder. Ze deed het steeds door het eerste getal in haar hoofd te doen en dan het tweede getal op haar vingers door te tellen. Helaas koos ze 3 keer, toen ze het goede antwoord had en zei, het verkeerde antwoord om op te klikken. Na die 80 sommen wilde ze liever in het schrift rekenen. Dus ik schreef precies dezelfde sommen op in haar schrift. Toen ging ze weer strepen zetten op het papier en die tellen, daarmee maakt ze zichzelf regelmatig in de war en had ze heel veel fouten. Aan mij nu de taak om haar dus zo ver te krijgen dat ze het doet op de eerste manier.

Vrijdagmiddag was de begrafenis van de werkneemster van de vrijwilligersorganisatie. Ik wilde er niet heen, kende degene waar het om ging ook niet zo goed. Tegen de tijd dat de begrafenis was kwam Tammy ook naar Backpackers. Zij houdt ook niet van begrafenissen. Inmiddels hebben we aan een half woord genoeg, dus zaten we twee uur stil naast elkaar aan de pubquiz te werken. Zoals we nu soms tegen elkaar zeggen, heb je iemand nodig die naast je zit en stil is. In die gevallen zoeken we elkaar dan toch op. Helaas sloot mijn computer af zonder dat ik de quiz had opgeslagen, dus ik moest alles vrijdagavond weer opnieuw doen.

Zaterdag zou ik eerst naar een bruiloft gaan, van een vriend van een aantal Nederlanders die vrijwilligers die via een andere organisatie hebben gewerkt. Zij hebben me gevonden op facebook en gevraagd of ik namens hen naar de bruiloft wilde gaan. Het kerkgedeelte dan. Dat zou om 9:00 uur beginnen, dus met een paar vrijwilligers was ik er om 9:00 uur. Uiteindelijk kwam het bruidspaar om 10:45 aan, terwijl ik rond die tijd weg moest om naar de camping te gaan. Jammer, de andere vrijwilligers zijn wel gebleven, dus er zijn wel foto’s gemaakt.

Zaterdag weer naar de camping van Adam. De werknemers herkennen me er al, moet je tent weer op dezelfde plek, ja graag. Ook de hond, Danger, die daar woont wordt erg blij van me, met weer een flinke knuffelbeurt op zondagochtend. Dit keer was het groepje van Buvo, twee weken geleden, er ook. Dus dat was weer een gezellig avondje. Naar het kamp is wel 110 meter naar beneden klimmen langs rotspaden en de dag erna weer omhoog klimmen. Ongeveer dezelfde afstand als het naar beneden klimmen bij de waterval. De eerste keer dat ik dat deed, twee jaar terug, had ik behoorlijk spierpijn. Aan klimmen zijn mijn spieren natuurlijk niet gewend. Inmiddels na een paar keer hier en een paar keer bij de waterval naar beneden te zijn geklommen en weer omhoog had ik deze keer geen spierpijn. Ik hoor de rest er nu wel nog over klagen. De eerste keer dat ik hier naar beneden klom deed ik er ruim een half uur over en veertig minuten naar boven. Inmiddels doe ik het in de tijd die er gemiddeld voor staat, 20 minuten beneden en 25 minuten weer naar boven.

Het mooiste dit weekend was weer het vroeg wakker worden. Om de een of andere manier word ik in Zambia altijd om 5:00 wakker. Nu dus eerst een uur de hond knuffelen en daarna naar de waterkant gegaan en daar twee uur in een hangmat naar het water liggen kijken. Tegen 8:00 uur werden er meer mensen wakker en was er meer geluid dan alleen de stroomversnelling. ’s Middags weer terug naar Livingstone. Dat weekendje camping bevalt wel, denk dat ik dat vaker ga doen.

11 maart 2015
Weer een week voorbij, nog even en ik kan gaan aftellen naar het weer naar huis gaan. Hmmm, nog maar even niet aan denken. Voorlopig ruim twee maanden genieten het mooie Zambia.

De afgelopen waren er behalve Ruth geen kinderen in mijn klasje, voor haar erg fijn want zo kon ze haar letters oefenen op mijn tablet en kon ik haar bijspijkeren in rekenen. Inmiddels begint ze de spelletjes te herkennen en benoemd ze aan bepaalde dingen welk onderdeel ze wil oefenen. Meestal de letters, waarbij ze nu ook overgaat naar het langzaam beginnen met lezen. Een programma op mijn tablet maakt korte woordjes en herhaalt dan de letters en het woord. Dit is makkelijker voor mij omdat ik de klanken van de letters in het Engels nog steeds lastig vind. Daarbij werkt wereldwijd het leren met een tablet werkt gewoon beter dan zonder tablet. Al wil de hele school inmiddels bij mij in de klas zitten en met de tablet spelen.
Qua rekenen heb ik Ruth deze week geleerd dat als ze over de tien gaat ze het eerste getal in haar hoofd moet hebben en andere op haar vingers, zodat ze door kan tellen, vanaf het getal in haar hoofd. Normaal raakt ze in de war als ze sommen boven de tien moet uitrekenen en nu snapte ze het ineens en maakte ze er veel achter elkaar zonder een fout te maken. Supertrots was ze en stiekem ik natuurlijk ook. Elena schreef ineens het getal twee een paar keer goed, helaas op het moment dat ik haar vroeg om drie te schrijven. Maar toch, ze gaat vooruit.

In het begin van de week stonden de middagen vooral in het teken van een nieuwe pubquiz maken met Tammy, die we woensdagavond gedaan hebben. Het is leuk om te zien hoe iedereen erop reageert, vraagt om rondes die we erin kunnen doen of gewoon vragen wanneer er weer een komt. Dit keer had heeft de jongensclub van de vrijwilligers gewonnen.

Dinsdagmiddag met Tammy en een vriend mee geweest om te kijken of we de auto van Tammy’s vriendje konden maken. Zoals de meeste dingen is ook dat een hele belevenis. Volgens Tammy was er iets mis met een vloeistof in de motor, die op was. Dat komt vaker voor, dan vul je het bij en is het probleem opgelost. Probleem nu was alleen dat ze niet wist waar het precies bijgevuld moest worden. Ergens in een wijkje is een garage waar vrienden van werken, dus wij daarheen. Die wilden eerst een rondje rijden met de auto, kwamen achter nog een hoop andere, minder belangrijke mankementen en begonnen enthousiast een van de voorwielen van de auto te halen. Wij nog proberen te zeggen dat het niet hoefde, maar het wiel was er al af. Na een half uur heen en weer praten en hen ervan overtuigen dat voor het probleem waar wij voor kwamen niets met het wiel te maken had. Waarop ze net zo enthousiast het wiel weer op de auto monteerden en vervolgens de motorkap openden. De vloeistof die volgens Tammy miste zou ergens bijgevuld moeten worden waar volgens hen genoeg vloeistof in zat. Dat was volgens hen het probleem dus niet. Drie uur later, onverrichte zaken maar weer naar huis gegaan.

Donderdagavond was het volle maan, het moment om te gaan kijken naar de Lunar-Rainbow, een regenboog van de spray van de waterval in het licht van de maan. We gingen met alle vrijwilligers naar de waterval en liepen daar met een groepje langs de waterval. De spray was zo hoog dat we uiteindelijk weer doorweekt waren. Langs alle uitkijkpunten was er een uitzicht op de waterval en de regenboog, of eigenlijk regenbogen, er was een tweede, heel licht te zien. We zijn helemaal doorgelopen naar het laatste uitkijkpunt, waar je Zimbabwe kan zien aan de overkant. En zagen daar een regenboog bijna helemaal rond om de hoek van Zimbabwe heen. Later bleek dat we helemaal niet zover door hadden mogen lopen, ondanks de volle maan was het nog best donker en het pad is half in de rotsen gebouwd. Je kan je er dus makkelijk bezeren. Dit is een van de verschijnselen die ik nog graag wilde zien, maar elke keer als ik hier was was er of geen volle maan, of de spray was te laag. Een ding weet ik nu wel zeker, volgende maand ga ik weer.

Vrijdag zijn Tammy en ik met een vriend van ons naar de ouders van Tammy’s vriendje gegaan. Haar vriendje is Zambiaans maar woont in Amerika. Zij gaat er nu af en toe langs om te kijken hoe het met hen gaat. Ze wonen ergens in een village in Mukuni, een van de enige plekken in Afrika waar de chief van het gebied nog afstamt van de eerste chief die er was. Het stuk land van Lilato ligt ook in Mukuni. Echter, voor we weg konden moest eerst het probleem met de auto verholpen worden. Wij weer naar een andere garage, waar ze wel wisten over welke vloeistof Tammy het had, maar niet wisten waar dat bijgevuld moest worden. Uiteindelijk kwam ik op het idee om het aan de broer van het vriendje te vragen. Dus die gebeld, die wist het gelukkig en zou meteen komen. Al met al een uur later dan gepland waren we eindelijk op weg. Het stuk land waar de ouders wonen zijn een aantal huisjes in een maisveld waar kippen en geiten rondlopen. De ouders wonen in een huisje, hebben een losse hut waarin ze koken (op open vuur) en dan hebben ze een of twee andere hutten op hun terrein staan. Vijf minuten lopen, door het maisveld, woont de oma en vijf minuten de andere kant op woont de jongste zoon. Geen stromend water en geen elektriciteit. Er wonen een aantal kinderen die elke dag een uur moeten lopen om naar school te kunnen. Als ze al naar school gaan. Natuurlijk heb ik dit soort plekken vaker gezien, maar de plek zo te zien en dan te beseffen dat een aantal jongens waar ik vrijwel dagelijks mee omga, ook opgegroeid zijn op zo’n plek. En dus behoorlijk goed terecht gekomen zijn maakte me toch wel weer even stil. Zodra we aankondigden weg te gaan werd er een kip gevangen en kregen we een levende kip mee om die avond te slachten, op het vuur of in de oven te gooien en op te eten. Wat een hoop dingen betreft begin in al aardig in te burgeren, maar dit ging me toch te ver. Gelukkig ging ik die avond uit eten voor het afscheid van een vrijwilliger en hoefde ik dus niet de kip te eten.

Het weekend zijn we met een groep vrijwilligers naar de eco-camping geweest van Adam. Hij is sinds september bezig het kamp op te bouwen, vooralsnog is er een wc die je met flessen water moet doorspoelen, een aantal paden, een groot strand. Een aantal plekken waar je een kampvuur kan maken en een soort hutje waar de mensen die voor hem werken slapen. Aan het strand is een van de stroomversnellingen van de uitlopers van de waterval, rapid 21, vanwege de rapid blijven er geen krokodillen in het water hangen en kan je dus zwemmen in bij het strandje. Ik was er al eerder geweest, helemaal geweldig. Behalve de klim naar beneden en vervolgens weer omhoog. Met de groep vrijwilligers was het erg gezellig, ’s avonds toen het donker werd op het strand gelegen. De vrijwilligers waren vooral aan het praten, ik lag te genieten van de sterrenhemel die voor mij verscheen. Helaas was het net volle maan geweest en was het te licht voor het hele melkwegstelsel om er doorheen te komen. Maar zoveel sterren blijft een mooi gezicht. Een van de jongens probeerde er foto’s van te maken, wat met de juiste camera ook lukte. ’s Morgens was ik, zoals gewoonlijk, idioot vroeg wakker. De hond die er rondloopt ook en die had natuurlijk geen bezwaar tegen een knuffelpartij. Er zijn ergere manieren om zondagochtend te beginnen dan met een uur hond knuffelen, met een mooi uitzicht.

Zondag weer terug naar Livingstone, waar het vooral warm is en nog steeds niet echt wil regenen.

Internet doet het ook slecht, dus ik weet niet wanneer ik dit kan posten.

03 maart 2015
De tijd vliegt als je het naar je zin hebt, en dit weekend is ook weer bijna om. Ik zit nu weer op mijn favoriete bank bij het zwembad van Backpackers mijn blog te tikken. Mijn favoriete bank in die zin dat ik daar vrijwel elke middag zit als ik dingen uitwerk of gewoon even wil hangen. Sommige mensen noemen het al mijn kantoortje. Ik moet eerlijk toegeven, het is geen slecht kantoor.

Maandag had ik ineens 3 nieuwe kinderen in mijn klasje, de jongen van vrijdag had zoals ik had gevraagd zijn grote broer meegenomen, en ook maar meteen zijn kleine zusje. Helaas kwamen ze alleen op maandag en heb ik ze verder niet meer gezien de rest van de week. Dat is dan wel weer jammer. Maandagochtend is altijd een happening op school, ze beginnen de dag met essembly. Alle klassen staan keurig in rijtjes, meisjes links, jongens rechts. Grade 1 helemaal links, en dan grade 7 helemaal rechts. Kleinste kinderen vooraan, grotere kinderen achteraan. De beste kinderen van grade 7 mogen de kleinere kinderen helpen. Samen zingen ze dan een aantal liedjes en sluiten af met het volkslied. Dan gaat Cathy voor alle kinderen staan en vertelt ze wat er deze week staat te gebeuren. Daarna lopen alle kinderen keurig in een rijtje, altijd hetzelfde liedje zingend, de hal weer uit. Van elke klas moeten een paar kinderen dan de klas vegen, weer helpen een paar kinderen van grade 7 de jongere kinderen. De rest van de klas staat dan keurig in een rijtje te wachten tot ze naar binnen mogen. Ondertussen worden overal de kinderen geteld en wordt er heen en weer gesleept met tafels, om elk kind zoveel mogelijk ruimte te geven. ’s Morgens zijn er 5 klassen, gemiddeld 60 kinderen per klas. ’s Middags zijn er 2 klassen. Totaal zijn er zo’n 400 kinderen op school. O wacht, ’s morgens zijn er 6 klassen, als mijn kleine klasje wordt meegeteld.

Verder heb ik maandag de tweede ronde ingeleverd voor het registreren van Lilato Zambia. Hier moeten de papieren door een aantal rondes heen. Hiervoor krijg ik hulp van een accountant, die op de hoogte is van alle regeltjes in Zambia, die veranderen namelijk per dag. De rest van de dag heb ik vooral rustig aan gedaan, last van mijn keel.

Dinsdag weer mijn klasje, een van de meiden uit mijn klasje is door haar moeder behoorlijk geslagen, ze heeft een behoorlijke hoofdwond dus kan voorlopig niet op school komen. Een van de jongens kan door naar grade 4, zo blijft er nog maar een meisje over, Ruth. Nieuwe kinderen aannemen gaat echt niet meer omdat er in de rest van de school geen plek meer is voor nieuwe kinderen. Fijn voor Ruth, die met een hoop aandacht een hoop extra leert. Deze week dus maar begonnen met een programma op mijn tablet om de klanken van de letters te leren, wat niet meevalt in een andere taal op je 14de.

Dinsdagavond zijn we met de vrijwilligers naar de zonsondergang gaan kijken langs de Zambezi. Ook al ben ik op de meeste plekken al geweest, het verveelt nooit.

Woensdag was het sportteam van African Impact op school, aangezien het voor Ruth ook goed is om te sporten mag ze nu meedoen met grade 6 of 7, of allebei als ze dat wil. Mooi om te zien hoe alle kinderen van Linda elkaar blijkbaar kennen en er niemand moeilijk over doet dat ze mee doet. Woensdagmiddag vooral geslapen, volgens mij moet ik er aan geloven dat ik flink verkouden word.

Donderdagochtend met Ruth een wandeling gemaakt naar de gebroken brug tussen Linda en Mulala. Als die brug niet gebroken zou zijn zou je binnen een uur van Backpackers naar het huis voor Lilato kunnen lopen. Helaas is de brug nog steeds stuk en kan dat niet. Gelukkig is er nog steeds niet veel regen, waardoor het water laag genoeg is om over de brokstukken te klimmen. Op die manier kunnen de kinderen van Mulala nog steeds naar school. Toen we bij de brug stonden te kijken klommen er net een paar kinderen over heen. Op de een of andere manier bewonder ik die kinderen dan weer wel, wat die er voor over hebben om naar school te kunnen gaan. Daarna met Ruth weer een paar letters van het alfabet doorgenomen. Ondanks dat het haar veel moeite kost heeft ze er nog steeds veel lol in, net als in het beginnende rekenen trouwens. Ze kan inmiddels alle sommen onder de 10 maken, op haar vingers dan wel, maar zodra het boven de tien komt raakt ze in de war en haalt ze alle nummers door elkaar.

Donderdagmiddag ben ik met Tammy naar de Lilatoland gegaan om foto’s te maken van de aannemer. Zijn naam is Bob en het leek Tammy een leuk idee om een campagne te maken over wat Bob the Builder allemaal doet. Over het algemeen zich vooral vervelen omdat er straks te weinig geld is om door te gaan met bouwen. Hij speelde het hele spel mooi mee en liet zich aankleden als Bob de Builder en vond elke foto even leuk om te maken. Maandag heb ik hem de helft van de betonvloer aanbetaald, dus ze waren nu begonnen met het maken van cement en het vullen van de vloer. Het blijft leuk om te kijken naar het gebouw. Het gebeurt echt, begint steeds meer tot me door te dringen.

In backpackers zijn ze ook aan het bouwen, een klein winkeltje voor de ingang van het vrijwilligershuis. Een van de bouwers daar werkt ook mee aan mijn gebouw, dat is dan wel weer grappig.

Vrijdag met Ruth andere spelletjes waar letters bij betrokken waren gedaan. Op een gegeven moment kwam daar de A in voor. Onmiddellijk begon ze heel enthousiast naar de letter te wijzen en mijn naam te roepen. Dus ik zeg: “Ja, die letter ken je, welke is dat?” Zij nog heel enthousiast wijzen en uiteindelijk zei ze: “Ik weet het niet.” In elk geval is er vooruitgang en herkent ze een van de letters waarmee ze aan het werk is geweest de halve week.

Vrijdagmiddag gingen we met alle vrijwilligers naar Bovu-eiland. Het eiland waar ik ook met Tammy en haar vriendje ben geweest met kerst. Toen was het eiland leeg, we waren er maar met z’n vieren. Op het eiland is een ecolodge, er is behalve voor de koelkast en de muziekinstallatie bij de bar geen elektriciteit. Dus na zevenen is het overal donker, al wordt er geprobeerd het te verlichten met kaarsen. Nu waren alle vrijwilligers er, twee vrienden uit Livingstone, Adam met z’n vriendin en twee vrienden van hen. De eigenaar van het eiland, een Schot, heeft eigenlijk maar een regel, iedereen kan doen wat hij wil. En hoewel twee groepjes totaal verschillende dingen deden bewoog het allemaal leuk langs elkaar heen. De vrijwilligers en de twee vrienden uit Livingstone waren vooral alle kampspelletjes van de lagere school aan het doen. Wat er erg gezellig uit zag. Ik voelde me nog steeds niet erg lekker, veel hoesten enzo, dus ik zat liever bij de bar naar iedereen te kijken. Dus al snel zat ik bij de vriendin en vrienden van Adam. Hen had ik eerder ontmoet toen ik terugkwam na een weekend kamperen en een andere vrijwilliger en ik nog ergens moesten eten. Ik heb toen iets gezegd als, ik wil wel mee eten, maar wil eigenlijk gewoon bij mensen aan tafel zitten en niet teveel moeten praten. Waarop dit groepje toen zei dat zij de ideale groep waren om mee mee te gaan. En inderdaad, erbij zitten, luisteren naar hun verhalen, ideaal. Nu op Bovu ging dat eigenlijk weer zo, af en toe flink met elkaar praten en elkaar wat beter leren kennen, maar toch vooral bij elkaar zitten en wat lezen. Prima weekendbesteding. ’s Avonds aan de bar wat drinken en kletsen, (het groepje waar ik mee omging rookte ook jointjes, waar ik ze mee zat te plagen dat dat vooral niet naar Amsterdam rook, dus geen echte jointjes konden zijn.)

Zondag weer terug naar Livingstone, toen was iedereen moe, moest de was nog doen en van alles. Inmiddels is het afgekoeld in Livingstone en regent het in de wijken erom heen, helaas nog niet echt in Livingstone zelf, of maar af en toe. Het internet is weer behoorlijk slecht deze week, dus ik weet niet wanneer ik dit kan posten.

Enne voor iedereen die van houd van het spelen van een pubquiz, we doen er weer een op woensdag, iedereen is welkom.

23 februari 2015
Weekend!! Hoewel, inmiddels is het maandag.

Mijn elfde weekend hier in Livingstone, ik geloof dat ik nu ongeveer op de helft zit van mijn tijd hier. Ik ben nog steeds even blij met mijn keuze om weg te gaan bij de opvang en hier een paar maanden heen te gaan. En ik wil nog lang niet naar huis.
Vorige week was straatkinderenweek, we zijn er drie keer op uit gegaan om de straatkinderen te zien, op twee verschillende plekken. In mijn vorige blog vermeldde ik Andrej die mijn project heeft gefilmd. Samen met een vriend beklimt hij bergen en maakt daar filmpjes van. Vorig jaar heeft hij hiermee geld opgehaald voor een project in Zuid Afrika. Nu was hij op zoek naar een nieuw project, hoorde van de mijne en is begonnen met filmen. Het is natuurlijk afwachten of hij woord houdt, maar het hele concept van filmpjes maken vond ik al leuk.

Hij was er nog maar een week, dus moesten we een aantal keer naar de kinderen.

Maandag was de jongen die donderdag naar de school gekomen was, Joseph, niet weer naar school gekomen. Dus gingen we eerst naar de oude wachtruimte om te kijken hoe het met hem ging. Hij bleek dat weekend van de mensen van de spoorwegen een gratis treinrit te hebben gekregen naar de plek waar hij vandaan kwam. Ik weet niet of hij weer naar huis gaat of daar op zoek gaat naar een opvang. Ik hoop vooral dat het goed met hem gaat.
Daarna nog gepraat met de moeder van de kinderen, die ook graag terug wilde naar waar ze vandaan kwam omdat daar familie van haar woonde. De kinderen waren blij om ons weer te zien. Cathy vroeg de moeder toen of we haar en de kinderen mochten filmen en interviewen. In ruil daarvoor zouden we dan haar treinkaartje betalen. Vooral de jongste van 5, die nog een mooie kinderlijke glimlach heeft moet niet te lang in die oude wachtruimte blijven. Moeder ging akkoord, we hebben de filmpjes gemaakt en zouden het geld een dag later brengen. Cathy en ik hebben ze ook uitgenodigd om dinsdag naar de school te komen met de kinderen. Dan konden ze een dag in mijn klas komen. Daarna zijn we doorgereden naar de bushalte waar een andere groep kinderen zit. Zij hebben op het moment een beetje problemen met degene die ze bescherming biedt. Die wil niet meer dat de kinderen met andere mensen praten dan met hem. Zeker niet met ons, ondanks dat ze weten dat Cathy ze alleen maar wil helpen. Heel irritant dat mensen ook nog een proberen geld te verdienen aan straatkinderen. In ruil voor bescherming moeten ze deze man namelijk een klein bedrag per dag betalen. Als ze dat niet doen wordt hij boos en durven de kinderen niet naar hun slaapplek. Omdat hun vorige slaapplek, met een vriendelijkere beschermer is afgesloten zijn ze nu afhankelijk van deze man. Meer dan naar hun verhaal luisteren en ze een extra knuffel geven kunnen we dan ook niet doen, helaas.

Dinsdagochtend in mijn klasje kwam de moeder met de drie kinderen kijken. De oudste was best slim, hij was eerder naar school geweest en kon goed rekenen en behoorlijk goed lezen. De moeder was bezig de middelste te leren hoe ze de cijfers moest schrijven. Dat ging niet helemaal zoals moeder het graag wilde, maar ze bleef geduldig en het meisje kreeg, gelukkig, alle kans om fouten te maken. De jongste hebben we met een blaadje en wat stiften aan een tafeltje gezet, die kon lekker tekenen, en daar genoot ze enorm van. Die avond zijn we terug gegaan naar de wachtruimte om de moeder het geld te geven voor de trein, mooi excuus om de kinderen nog even te knuffelen. Zou de jongste zo mee naar huis hebben kunnen nemen. De moeder vertelde dat de kinderen de hele dag over niets anders hadden gepraat dan over hun uurtje op school. Helemaal geweldig vonden ze dat.

Dinsdagmiddag ben ik met Cathy naar immigratie gegaan om te informeren naar hoe het moet met mijn visum. Gelukkig waren ze erg coulant en mag ik, omdat ik een retourvlucht heb, mijn tijdelijke werkvergunning verlengen. Daarna raadde ze me aan om een werkvergunning voor twee jaar aan te vragen. Zodat ik terug kan komen wanneer ik wil. Dat proces kan lopen als ik in Nederland ben.
Onder het mom van hoeveel mensen me inmiddels kennen in Livingstone, we zaten bij immigratie te wachten tot we aan de beurt waren. Een man achter een ander bureautje kwam ineens naar me toe met de woorden: “he, ik ken jou, ik heb je vorig weekend in een van de disco’s in de stad zien dansen.” Hmmm, ja, kan kloppen.

Woensdag was mijn klasje weer leeg, ik ben wel trots op de kinderen die er nu inzitten. Een meisje, Ruth, ze is 14 en probeert elke dag sommen te maken, voor twee uur. Soms is ze een uur bezig met een som omdat ze maar blijft tellen als ze boven de 10 komt. 8 + 8, dan zou ze moeten stoppen bij 16, maar ze gaat door tot 100. Dat schiet natuurlijk niet op. Gelukkig stort ze zich elke dag met hetzelfde enthousiasme op dezelfde sommen. Deze week begonnen met min-sommen, dat gaat beter. Ze gaat helemaal stralen als ze die goed maakt.

Dan hebben we een jongen, Mwewe, van 14, hij kan behoorlijk goed rekenen. Hij kan ook alle letters schrijven, maar schreef ze zo groot dat alle woorden aan elkaar geplakt zaten. Hij moest dus kleiner leren schrijven en vooral ook leren om alles netjes op de regels te doen. Nu zes weken later schrijft hij de helft kleiner dan hij deed en zijn de woorden los leesbaar. Ik probeer hem nu te leren lezen, maar dat gaat traag op deze leeftijd. Meestal herinneren ze zich woorden, uit een leesboekje voor Grade 1. Vanaf nu gaat mijn tablet elke dag mee, daar zitten nu een aantal programma’s op met letters en woorden. Nu hij er een week mee speelt kent hij bijna alle letters. Nu maar hopen dat hij snel leert dat alle woorden uit verschillende letters zijn opgebouwd.

En dan hebben we Elina, van 15, het zorgenkindje van onze organisatie. Ze kon eigenlijk niets toen ze drie weken geleden in mijn klas kwam. Behalve dan tellen, maar echt besef van hoeveel alles is heeft ze niet. Nu na twee weken herkent ze het symbool voor 1 en voor 2. Ze kan 1 schrijven en heeft een eigen symbool voor 2. Een soort twee in spiegelbeeld. Volgende stap is het toevoegen van 3. Gelukkig heeft ze er nog steeds even veel lol in.

De rest van de kinderen wisselen nogal eens, af en toe komt er een kind bij die snel doorgestuurd wordt naar een van de klassen in school. Omdat hij/zij alles al kan wat hij/zij zou moeten kunnen voor die klas. We moeten binnenkort wel stoppen met het aannemen van kinderen voor mijn klas, omdat de school inmiddels weer uit zijn voegen barst. Elke ochtend is het een gesleep van tafels van de ene klas naar de andere klas, afhankelijk van het aantal kinderen dat is gekomen die dag. Voor mijn klasje eis ik dan ook nog eens drie tafels op. Ik vind namelijk wel dat de kinderen goed moeten kunnen zitten. Niet dat zij er erg moeilijk over doen, als er geen tafels zijn gaan ze gewoon staand bij een muurtje hun werk doen.

Woensdagavond was de pubquiz die Tammy en ik georganiseerd hebben, om geld in te zamelen voor Lilato en Baobuyu. Baobuyu is Tammy’s stichting, die gaat een preschool en buurthuis bouwen in Mwandi, een andere wijk in Livingstone. We hadden een hele powerpoint met vragen en opdrachten. Er deden uiteindelijk 11 teams mee, iedereen vond het geweldig en de hele week hoor ik nu dat iedereen graag wil dat we het weer doen. Nu is het plan om elke twee weken een pubquiz te doen. We hebben 1120 kwacha opgehaald, dat ongeveer 140 euro is. Wat natuurlijk door twee gedeeld moet worden. Belangrijkste is dat we vooral lol hebben gehad, en de deelnemers ook.

Donderdagavond zijn we weer uitgegaan om de straatkinderen te zien. Deze keer het groepje dat ik wel vaker zie, die dichtbij het busstation zitten. Cathy had met de mensen die de kinderen beschermen afgesproken dat we mochten kijken naar de plek waar de kinderen slapen. Zodat we daar ook konden filmen. De kinderen zelf gingen niet mee omdat ze bang waren voor de man die ze zou moeten beschermen. Achter het busstation is een klein paadje waar een soort rechthoekige blokken zijn, ruim twee meter hoog, twee meter breed en ongeveer 3 meter lang. In het achterste blok slapen de kinderen. Als het regent stroomt het water er naar binnen en wordt alles wat van hen is nat. Snel weer teruggegaan naar het busje van Cathy en de kinderen, omdat ze het goed hadden gevonden dat we ze filmden wilde ik iets voor ze kopen, qua eten. Dus hebben we kip en frisdrank voor ze gekocht en ze dat gegeven. Dat hadden we beter niet meteen kunnen doen, vlak daarna werd er een dronken vrouw boos op Cathy, ze zei we dit alleen deden om er zelf beter van te worden. Helaas ging dat hele gesprek in de lokale taal en verstonden we er niets van. Maar we zijn weer in het busje gestapt en weggereden.

Vrijdag op school weer mijn klasje lesgegeven, Cathy kwam naar me toe. Dat er weer een kind was, 10 jaar oud dit keer dat nog niet kon lezen en schrijven. Zijn buurvrouw had hem mee naar school genomen. Deze jongen is het beste vriendje van haar zoon, die wel naar school gaat. Ze vindt het niet kunnen dat hij niet naar school gaat, omdat zijn moeder het niet belangrijk vindt. Cathy en ik hebben het er over gehad dat we in principe geen kinderen meer aannemen voor mijn klasje omdat er in geen enkele Grade meer ruimte is om kinderen te laten doorstromen. Dus ik waarschuwde Cathy, geen verhalen meer zoals deze, ik ga geen nee zeggen tegen kinderen. Cathy denkt er zelf ook zo over, dus heb ik er weer een kind bij. Hij kan al rekenen, kent alle letters dus eigenlijk moet hij meteen door naar Grade 3 of 4. Na enig navragen bleek hij nog een broertje te hebben van 9, dus heb ik hem de opdracht gegeven om maandag zijn broertje mee te nemen.

Zaterdag zijn we met Andrej naar het huis gegaan zodat hij daar nog een paar filmpjes kon maken en interviews kon houden met Cathy. Altijd leuk om daar weer rond te lopen. Komende woensdag gaan ze beginnen met het metselen van de ondervloer. Hier heb ik nog wel wat geld voor nodig, dus als mensen nog willen doneren, please doe het dan nu. Nu kan ik er hier nog iets mee doen. Daarna met Tammy bij het zwembad gehangen van een van de duurdere hotels hier. Omdat het behoorlijk warm was hebben we het grootste gedeelte van de tijd in het water gelegen. Heerlijk!

Zondag was eigenlijk de perfecte weekenddag, ’s morgens met Tammy en nog een vriendin naar het hotel met het zwembad. Vandaaruit naar Serenity gelopen, een oude boerderij waar vooral rust heerst, waar we met de vrijwilligers gingen lunchen, Sunday Roast. Serenity is aan dezelfde weg als het hotel, dus op z’n Afrikaans van het ene naar het andere gelopen. De vrijwilligers hadden het idee opgevat om na de Roast naar de Vic Falls te gaan, waar ik vorige week ook al was geweest. Maar het is er zo mooi dat ik daar elke week wel heen kan. Dus vanuit Serenity weer een stukje gelopen om op een weg te komen waar taxi’s langs rijden. Het regent vrijwel niet in Livingstone, ondanks dat het regentijd zou moeten zijn, maar je kan het verschil van de groeiende waterval elke week zien. Omdat het nu later op de dag was waren er geen regenbogen onderaan de waterval maar erboven. Geweldig weer. Vanuit daar besloten om ook nog naar Royal Livingstone te gaan, twee weken geleden was een Nederlandse vrijwilliger jarig en zijn we daar heen gegaan voor de zonsondergang. Maar toen was het nogal bewolkt, dus geen zonsondergang. Ik vond het wel tijd voor een herkansing. Gelukkig was het nu een hele mooie zonsondergang. We zijn nog vrij lang blijven zitten om naar de mooie kleuren te kijken.

Daarna terug naar Backpackers en met de Nederlandse vrijwilliger nog een drankje gedronken aan de bar hier.  Ik geloof dat bijna al mijn favoriete dingen hier in een dag waren gepropt, en niet eens gepland.

Inmiddels is het maandag, het internet is erg onstabiel dus ik weet niet wanneer ik dit kan posten.

Een van de andere vrijwilligers herinnert me er net aan dat we deze week de hele week van en naar de school zijn gelopen. Leuk is dat! Al kijken de chaffeurs van de busjes wel een beetje sip omdat we niet met hen mee willen rijden.

16 februari 2015
En dagje te laat, maar hier is weer een nieuw blog.

Afgelopen week vooral bezig geweest met mijn klasje in de ochtenden en de middagen besteed aan het verzamelen van gegevens voor de verdere oprichting van Lilato Foundation Zambia. In overleg met Cathy besloten om iemand aan te nemen die het voor ons kan regelen. Dat scheelt ons een hoop werk, wachttijd en waarschijnlijk gaat het sneller als we het laten doen. Het zou fijn zijn als het oprichten van de stichting hier sneller gaat. Een van de redenen is dat er sinds drie maanden een nieuwe regel is in Zambia dat je je tijdelijke werkvergunning (die ik moet hebben voor het vrijwilligerswerk) eigenlijk niet mag verlengen. Mijn tijdelijke werkvergunning loopt tot 6 april, mijn terugvlucht staat gepland op 18 mei. Daar zit toch wel een beetje een gat tussen. Er zijn een paar opties, waar onder dus dat onze stichting snel wordt opgericht en ik hier word aangenomen in dienst van mijn stichting. Dan kan ik een werkvergunning aanvragen voor 2 jaar. Niet dat ik hier nu meteen 2 jaar wil blijven, maar het is wel handiger om hier terug te komen. De andere regel rondom de tijdelijke werkvergunning is namelijk dat als je tijdelijke werkvergunning is verlopen je het eerste jaar erna niet meer als werknemer Zambia in mag. Wat in zou houden dat ik pas in mei 2016 terug zou kunnen. Wat natuurlijk ook niet helemaal mijn planning is.

Verder hebben Tammy en ik het idee opgevat om een pubquiz te organiseren, als inzamelactiviteit voor haar en mijn stichting. Dus ook veel bezig geweest met het verzinnen van vragen en na contact met de pubquizmaker uit mijn kroegje uit Nederland, geleerd hoe ik stukjes muziek uit muziek moet knippen en stukjes film uit films. Uiteindelijk hebben we volgens mij een leuke quiz in elkaar gezet. Nu nog hopen dat er een hoop mensen komen. Op het moment zijn er een heleboel vrijwilligers in Backpackers, die ook voor allerlei andere organisaties werken. Hoop dat die ook allemaal komen.

Daarnaast ook nog een moeilijk moment de afgelopen week. Donderdag was Cathy met een hoop docenten naar een cursus. De vrijwilligers die op school waren hielden de klassen bezig, ik had natuurlijk mijn eigen klasje. Toen kwam ineens de leraar van grade 6 naar me toe met de vraag of ik even wilde komen. Er was een jongen naar de school gekomen, die had via via gehoord dat hij bij Cathy moest zijn als hij van de straat af wilde. Cathy was er niet, dus deze leraar dacht dat ik wel raad wist. Nou ja, niet meteen dus. Even met de jongen, Joseph, gepraat, hij was 14 en leefde nog niet zolang op straat. Hij kwam uit Lusaka, zijn moeder was overleden, zijn vader hertrouwd en omdat zijn stiefmoeder niet voor hem wilde zorgen heeft zijn vader hem het huis uitgestuurd. Hij is altijd op school geweest, inmiddels zit hij in grade 9 en hij wilde niets liever dan weer naar school. Hij sprak ook goed Engels. Toen hij door had dat de leraar van grade 6 en ik niet meteen iets konden doen wilde hij weer weglopen. Ik besloot dus om Cathy even te bellen om te vragen wat ik het beste kon doen. Cathy vertelde me dat ik hem moest vragen waar hij normaal gesproken slaapt en hem te vertellen dat we hem die avond zouden opzoeken. Er zou nog een jongen meegaan uit Noorwegen, Andrej, die mogelijk een filmpje van mijn project wil maken. Die avond dus met een auto, naar het oude station om te kijken of hij daar zou zijn, een plek die echt totaal donker is. Daar was hij niet, dus moesten we doorrijden naar de wachtruimte van het oude station. Ik geloof niet dat ik ooit een triestere plek heb gezien dan die wachtruimte, er waren ongeveer 40 mensen, waarvan twee derde kinderen. Een aantal lag op matjes te slapen, anderen waren op een vuurtje iets aan het koken. Kinderen liepen overal rond en tussendoor of zaten vastgebonden op de rug van hun moeder. Cathy ging eerst kijken of ze blanken wilden accepteren, dus moesten Andrej en ik nog even in de auto blijven. Cathy kwam al snel terug, dat ze ons graag wilden ontvangen. Binnen zag de plek er nog triester uit, iedereen kwam meteen om ons heen staan. Joseph, van die ochtend was er ook bij, hij kwam meteen naar me toe. We hebben even met hem gepraat en met een vrouw die nu voor hem zorgt. Zij is naar Livingstone gekomen om bij haar schoonzus te gaan wonen nadat haar man was overleden. Ze heeft drie kinderen in de leeftijden van 5 tot 10. Ze wil terug naar het noorden van Zambia, maar haar geld is op. Nu is ze hier, met name aan het overleven en als het even kan legt ze geld opzij om te sparen voor bustickets naar het noorden. Nu heeft ze ook de zorg op zich genomen voor Joseph, die echt niet meer op straat wil leven. We spraken af om zaterdag overdag terug te komen. Toen we wegliepen kwam Joseph achter me aan, riep me om te vragen of hij de volgende ochtend naar mijn klasje mocht komen. Daar kan ik dan geen nee tegen zeggen, en gelukkig dacht Cathy er ook zo over. Eenmaal terug in Backpackers waren Andrej en ik best wel geschokt door wat we gezien hadden, hoewel ik normaal toch niet zo snel meer onder de indruk ben. Besloten nog een drankje te drinken aan de bar, waar Adam een gesprek had met twee backpackers. Adam is degene waar ik een paar weken geleden bij gekampeerd heb, die zijn eigen camping aan het bouwen is, ergens een stroomversnelling in de rivier. De backpackers waren bezig met een fietstocht van Peking naar Kaapstad en waren al negen maanden onderweg. Ze hadden nog twee maanden onderweg. Zij waren elkaar de hele tijd aan het vertellen hoe mooi hetgene was wat de ander deed. Toen ik erbij kwam zitten begon Adam over wat ik aan het doen was, en hoe mooi dat was. Vervolgens zat ik dus mee te doen, hoe mooi is het om te fietsen van Peking naar Kaapstad, of je eigen camping op te bouwen in een van de mooiste plekken van de wereld. Toch waren ze het er over eens dat dat wat ik deed op zich het mooiste was, omdat ik het voor andere mensen deed en niet voor mezelf. Dat deed me wel even goed, zeker na wat we die avond gezien hadden.

Vrijdag kwam Joseph inderdaad naar mijn klasje, hij was veel te goed voor mijn klasje, maar wilde niet door naar grade 6 of 7. Eerst hebben we wat rekensommen gedaan en daarna vroeg hij of hij ergens een uitdagender boek mocht vragen. Uiteindelijk was hij zichzelf van alles aan het leren uit een boek uit grade 5, met name de hoofdstukken over HIV vond hij interessant.

Zaterdagochtend met Cathy weer terug geweest naar de wachtruimte, om te kijken of Joseph er was, maar hij was er niet. De moeder met de drie kinderen was er wel. Meteen afgesproken om maandagavond terug te gaan.

Zondag met een andere vrijwilliger naar de waterval geweest, normaal ben ik er altijd het laatste weekend van januari. Wat een verschil al, het had nu de hele nacht geregend en we werden daar zo door en door nat dat ik eerst dacht dat het weer regende. Maar dat bleek de spray van de watervallen te zijn. Gelukkig vond de vrijwilliger het net zo leuk als ik om door en doornat te worden.

Nu maandag, vanavond dus weer naar de straatkinderen.

07 februari 2015
Weekend, na een warme week in Livingstone.

Een week waarin ik voor het eerst heimwee had naar Nederland, of liever naar mijn oude werk. Maandagavond kreeg ik het bericht dat een van de  vaste invallers daar, Alexander, een hersenbloeding heeft gehad en dat hij thuis was om daar te overlijden. Woensdagavond is hij overleden. Zulke dingen brengen me dan toch weer met mijn hoofd terug bij de opvang, mijn collega’s daar en de kinderen daar. Hier was iedereen wel lief voor me.

In het vrijwilligershuis hebben ze inmiddels de rage van de rubixcube, een jongen had er eentje mee en die wist hoe je de cube kon oplossen. Hij heeft het een aantal andere vrijwilligers geleerd en die leerden het elkaar weer. Om mijn gedachten een beetje te verzetten ben ik het ook gaan leren. Het flauwe is, als je het trucje kent is het lang zo moeilijk niet meer. (Maar dat is met meer dingen zo.)Terug naar vorige week toen ik met Cathy en twee vrijwilligers op huisbezoek was en ik toestemming kreeg om een meisje van twee jaar geleden in mijn klasje op te nemen. Het was even spannend of ze ook echt zou komen, het blijft Afrika, dus zeker weet je het nooit. Maandag en de drie dagen erna stond ze me bij het hek op te wachten. Helemaal blij en vrolijk, een grote glimlach op haar gezicht. Eindelijk naar school!!! Maar dat viel tegen, ze wil heel graag van alles schrijven en meedoen met de andere drie kinderen in mijn klas. Maar ze kan het niet. Voor haar ben ik deze week begonnen met het schrijven van de cijfers en het leren koppelen van het aantal aan het symbool. We hebben nog een lange weg te gaan. Is ook niet makkelijk als je het pas mag leren op je 14de.
De andere kinderen doen het goed, ze leren steeds meer bij en kunnen over een paar weken door naar grade 3 of 4.

Voor Lilato lag het werk deze week wat meer stil, de fundering is nu af, de bomen zijn geplant. Nu is het wachten op meer (beloofd) geld uit Nederland voordat we verder kunnen met de ondervloer. Vrijdag ben ik wel met Cathy naar een bureau geweest om de naamregistratie te doen voor de Zambiaanse Lilato. Hier zit weer een heel proces aan vast, lopend van kantoortje naar kantoortje naar kantoortje. Maar de naam is geregistreerd, in Zambia gaat de NGO Stichting Lilato Foundation Zambia heten. Het woord stichting moest er wel voor, meer combinaties met het woord Lilato was niet mogelijk, of mocht niet. Het lopen van kantoortje naar kantoortje was gisteren ook niet heel erg, in dat kader dat het kantoor waar we dat moesten doen airco had en het nu elke dag 35 graden is. Nu moeten we volgende week allerlei formulieren invullen waarvoor we de NGO oprichten en wie er bij betrokken zijn. Daarna moeten we naar Lusaka, de hoofdstad, voor de officiële registratie.

Het zou nu volop regentijd moeten zijn, maar iedereen klaagt erover, de regen heeft nog niet doorgezet. Wat vooral voor de Zambianen en de oogst niet heel goed is. De nieuwe zaadjes en plantjes zijn net geplant dus die hebben veel water nodig. De boompjes op Lilatoland worden nu ook twee keer per dag flink nat gemaakt door de mensen uit het dorp.

De regenbuien die er zijn zijn wel enorm, meestal veranderen de straten in halve rivieren en zie je modder en zand voorbij schuiven. Tegelijkertijd is het zo droog hier dat na twee uur alles weer opgedroogd is.

Dit weekend doe ik weer lekker rustig aan, daar leent dit weer zich prima voor. Vanmorgen wel Greet uitgezwaaid, een oud-collega die hier ook vijf weken vrijwilligerswerk heeft gedaan. Stiekem gaat tijd hier weer veel te snel.

31 januari 2015
Weekend! Weblog, een hoop te vertellen deze week!

Dinsdag 27 januari hebben we de eerste steen gelegd voor het doorgangshuis voor de straatkinderen. Het was even passen en meten in de schema’s van iedereen die ik er graag bij wilde hebben. Cathy, Tammy, en Rachael van African Impact en Zoe van The Happy Africa Foundation. Eenmaal daar was de hele fundering gegraven. Het blijft leuk om te zien.

Ik had een aantal cocktailprikkertjes meegenomen met een delfsblauw patroontje erop, molentjes en koetjes. Die wilde ik in de eerste steen leggen. Rachael kwam toen met het idee om allemaal een wens op de vlaggetjes te schrijven en die daarna in de eerste steen te leggen. Dat hebben we dus eerst gedaan. Mijn wens was dat ik hoop dat alle dromen van alle kinderen die hier komen uit mogen komen. Daarna legden ze cementpoeder naast daar waar de eerste steen moest komen en gooiden daar water op, zodat ik het cement kon mengen. Laten we het er maar op houden dat er in mij geen bouwkundige verloren is gegaan. Dat werd niets. Dus namen ze dat snel over. Vervolgens moest ik in de fundering klimmen om daar een laagje cement neer te leggen. Cathy en Tammy stonden klaar met de eerste steen, die ze mij aangaven zodat ik die kon plaatsen. De steen geplaatst en daarna de vlaggetjes erin gedaan. Er volgde nog een hele fotoserie van iedereen in de fundering en toen konden we weer terug naar Backpackers. Samen met Cathy en Tammy ben ik toen nog gaan lunchen in een lokaal restaurantje. Erg lekker eten daar.

Woensdag ben ik met een vriend van Cathy op fruitbomenjacht gegaan. Het zou nu volop regenseizoen moeten zijn, maar dat is het nog niet. Daarom kunnen er nu nog boompjes geplant worden, het duurt drie jaar voordat de bomen fruit geven. Dus het is wel handig om ze nu te planten, als het huis dan draait is er gratis eten voor de kinderen, bepaalde tijden per jaar. We hebben 48 boompjes gekocht, mangobomen, sinaasappelbomen, guavebomen, limoenbomen en avocadobomen, bomen die schaduw geven en bomen met het favoriete medicijn hier, merengue. We zouden de boompjes (die nu allemaal niet groter zijn dan 20 centimeter) bij die vriend van Cathy thuis brengen, hij kon ze verzorgen tot we ze gaan planten. Het begint al te wennen om bij Zambianen thuis te komen. Hij was getrouwd en had een dochter van 6 en een zoontje van bijna 3 maanden. Mensen die mij goed kennen weten wel dat ik het helemaal niet erg vond om het zoontje vast te houden. Het ventje viel heerlijk in slaap in mijn armen en heeft daar een uur liggen slapen.

Uiteindelijk bleek het donderdagmiddag wel een goede tijd te zijn om boompjes te planten. Waarschijnlijk dit weekend of volgende week komt er weer regen aan, en dat is goed voor de boompjes. Cathy had geregeld dat er 7 kinderen meekonden van haar school die wonen in Mulala, de village waar het huis komt te staan. Zij zouden dan met ons meerijden en dan konden ze van daar naar huis lopen. Inmiddels heb ik besloten dat elke keer als ik die kant op ga als er mensen aan het werk zijn ik waterflesjes en wat lekkers mee kan nemen. Voor de mannen die het huis bouwen. Ze zien me nu wel graag komen. Dus nu ook eerst via de supermarkt voor fruit en water. Eenmaal waren er maar twee mannen aan het werk. De hele fundering was zo goed als af, het moest alleen nog gestuukt worden. Natuurlijk eerst een rondje over de fundering gelopen, zodat ik elke steen heb aangeraakt en daarna vol bewondering zitten kijken naar hoe snel ze het gebouwd hebben. De aannemer en die vriend van Cathy gingen met Cathy kijken waar we het beste de boompjes konden planten. Iets waar ik ook weinig verstand van heb, dus ging ik met de kinderen ergens in de schaduw zitten. Al snel begonnen ze met te vragen om woorden te zeggen die zij dan moesten spellen en ze sommen te geven. Cathy kwam ons halen en vroeg zich af of dit de eerste klas van Lilato was. Daar leek het wel op.
Het eerste boompje heb ik zelf geplant, de andere zes met behulp van de kinderen. Die natuurlijk veel sneller waren in het dichtgooien van het gat en ook minder moeite leken te hebben met het rechtop houden van de boompjes. In elk geval waren ze een goede hulp. Na 9 boompjes moesten we stoppen omdat het zou gaan regenen. De rest zouden de bouwers de dag erna planten.

Vorige week zijn er twee nieuwe vrijwilligers gekomen die 12 weken les gaan geven op dezelfde school als waar ik mijn klasje heb. Het is leuk om te zien hoe ze nu steeds met vragen komen en dat ik inmiddels redelijk in staat ben om daar antwoord op te geven. Vragen over Zambia en hoe dingen werken of gaan hier. Eentje maakte wel een rake opmerking toen hij zei dat hij ergens geschokt was over sommige verhalen van kinderen op school. Maar dat hij nog meer geschokt was door het feit dat ik er over praatte alsof het normaal was. Dat raakte me wel. Hoewel ik hoor zoveel verhalen en trieste dingen, dat het ook een soort van normaal word.

Cathy is bijvoorbeeld in de tijd dat ik nu hier ben, 8 weken, al  zeker 10 keer naar een begrafenis geweest. Nu is ze best een bekend persoon in Livingstone, dus wordt ze steeds uitgenodigd maar toch.

Mijn klasje doet het steeds beter. Ik heb er deze week weer een kind uit moeten gooien, die maandag begon en niets kon in de eerste test. Ze kon goed schrijven, maar niet lezen en optellen en aftrekken tot 25/30 met behulp van vingers en tenen. Te goed dus voor mijn klasje. Woensdag heb ik haar naar Grade 5 gestuurd. Daar zitten ze allemaal min of meer op dit niveau. Ik heb even met de leraar gepraat uitgelegd wat ze kon en toen mocht ze daar blijven. Eerst wilde ze niet, ze is in drie maanden tijd beide ouders verloren en je ziet aan haar gezicht dat ze veel verdriet meedraagt. Mijn favoriete regel in de klas is dat niemand de klas verlaat zonder een knuffel. Waardoor ik haar zag opbloeien bij elke knuffel die ze kreeg. Vervolgens haar weer gezegd dat ze altijd langs kan komen voor een knuffel ofzo en dat ik zeker wist dat ze dit aan kon. Ze kwam heel enthousiast aanrennen in haar pauze, en sprong in mijn armen. Ze vond het geweldig in Grade 5. Donderdag zag ik haar al rondlopen met meisjes uit haar klas en straalde ze helemaal.
De jongen die vorige week naar Grade 4 is gegaan kwam deze week vragen of ik hem keersommen kon leren. Nou ja, wie niet waagt wie niet wint. Dus ik hem geprobeerd het principe van de groepjes uit te leggen. Zodat hij weet wat hij moet tekenen, 5 groepjes van 3 is 3 X 5. En dan tellen. Hij is nu zo blij om me te zien dat hij me elke keer optilt bij het knuffelen.

Vrijdag zijn we met de twee andere vrijwilligers op huis bezoek gegaan bij 3 kinderen van school. Cathy vindt het belangrijk om dat te doen, sowieso dat ze zelf interesse in de kinderen toont, maar ook voor ons om te zien waar de kinderen wonen. Hoe ver ze moeten lopen naar school en dergelijke. We waren nu in Sakubita, dat ligt in een driehoek met Mulala en Linda (waar de school ligt). In dit wijkje woont een meisje dat ik twee jaar geleden heb gezien toen ik twee weken een medische vrijwilliger was. Ze was toen een jaar of 13, en was tijdens een epileptische aanval in het vuur gevallen. Er volgde een lange weg discussies met moeder over het al dan niet medische verzorging en toen het beter met haar ging, dezelfde lange discussies over haar wel of niet naar school laten gaan. Haar jongere broertjes en zusjes zitten op Cathy’s school en ze staat daar elke dag bij het hek, maar mag van haar ouders niet naar school. Nu we er toch waren vroeg ik Cathy of we haar moeder niet konden vragen of dit meisje niet naar mijn klasje zou kunnen komen. Weinig kinderen, veel aandacht en hopelijk zou ik haar dan iets kunnen leren. In elk geval de letters en het schrijven. En de cijfers en het begin van rekenen. Cathy zag wel iets in dat plan, we zijn bij de ouders langs gegaan om het te vragen. Moeder vond het idee van een klein klasje wel leuk, maar ze maakte zich wel zorgen over de epilepsie van haar dochter. Het meisje krijgt er medicijnen voor en heeft na die ene keer geen aanvallen meer gehad. (Waarschijnlijk was het toen aangewakkerd doordat ze in het vuur keek.) Ik heb geprobeerd moeder uit te leggen dat ik in Nederland veel met kinderen werk en dat ik daar ook kinderen met epilepsie heb. Dat geloofde moeder en toen haar dochter zei dat ze mij kende omdat ik haar twee jaar geleden een keer heb behandeld in het medische project. Moeder dacht even na en gaf toen toestemming. Maandag mag haar dochter beginnen in mijn klas. Nu allemaal duimen dat ze ook echt komt. Vrijdag tot maandag kan er natuurlijk een hoop gebeuren waardoor ze toch niet mag of niet wil. Daarna door naar de huizen van de kinderen die we bij ons hadden. Elias, een van de raddraaiers uit Grade 7 woont met zijn oma op een stukje grond. Oma is lichamelijk gehandicapt en loopt/kruipt elke dag naar een steengroeve 100 meter van hun huis. Daar slaat ze elke dag honderden stenen in stukjes, om zo genoeg te verdienen om haar kleinzoon naar school te sturen. Hij heeft op haar stukje grond een huisje van modder en takken. Geen deur of iets anders voor de opening voor de opening. Voor hem is dat zijn wereld. Zijn hutje, zijn oma, de school en de steengroeve. De huizen van de andere twee kinderen zagen er niet veel beter uit.

Nu weer weekend, dus gisteren uit geweest, vandaag weer vooral rondhangen in Backpackers. Zal morgen ook wel voornamelijk gebeuren. Als het morgen niet regent gaan we met een groepje barbecueën bij Rapid 7, dat is een mooi uitkijkpunt bij de stroomversnellingen.

26 januari 2015
Weekend! Weblogtijd!

Het was een spannende week deze week, of is het eigenlijk nog steeds. Dinsdag moest heel Zambia naar de stembus om te stemmen, hiervoor was de dag uitgeroepen tot een nationale feestdag. Het was overal op straat compleet uitgestorven. Er zijn 150 stemdistricten in Zambia, woensdag bleek dat in verschillende districten nog geen stembiljetten waren, waardoor in andere districten pas woensdag of zelfs donderdag gestemd kon worden. De uitslag gaat tussen twee kandidaten, HH en ene E. Lungu, op een website kunnen we bijhouden wie er aan kop gaat. Het wisselt steeds een beetje. De andere 9 kandidaten hebben bij bijna geen stemmen. Inmiddels wordt er nog steeds gewacht op de uitslag. (Bij het posten maandag is de uitslag bekend, E. Lungu van de partij PF heeft gewonnen. Er zijn weinig mensen in Livingstone blij met hem.)

Maandagmiddag ging ik naar Lilatoland, om te kijken of de aannemer alle spullen voor de fundering had gebracht. De weg ernaar toe was al een uitdaging op zich, het had de behoorlijk geregend. Dus de weg zat vol plassen waar de auto net doorheen kon rijden. De regen heeft sowieso een hoop invloed op de wegen hier, overal waar we heen rijden zitten we als stuiterballen in de auto. De chauffeur van de auto waarmee ik nu ging zat me een beetje te plagen toen we in de buurt van lilatoland kwamen. Bepaalde stukken van het land herken ik nu wel, maar het herkennen van afstand blijft lastig. Er stond een tentje op en er liepen een hoop mensen heen en weer. Ze waren al begonnen met het graven van de fundering. Dat had ik niet verwacht dus ik stond daar helemaal te glimmen en blij te zijn. Ondertussen was de grond een grote modderpoel dus echt rondlopen ging moeilijk. Met de aannemer meteen de afspraak gemaakt om de maandag erna de eerste steen te leggen. Dat moet ik doen. Ik heb hem gevraagd of dat samen met Tammy en Cathy mag. Cathy omdat ik het project met haar doe en het huis eigenlijk voor haar straatkinderen is. Tammy omdat ze me hier in alles steunt en ik graag op allerlei manieren en langere samenwerking tussen ons drieën zie. Het is en blijft Afrika hier, dus het is altijd nog maar afwachten of het maandag doorgaat. Ik ben in elk geval blij met de eerste stap, het graven van de fundering!

Woensdagochtend, moesten ze op school de stemlokalen opruimen dus ging ik met Tammy mee naar verschillende kantoortjes, zij is al anderhalf jaar bezig om land te krijgen in een ander deel van Livingstone. Maar door diverse redenen gaat dat erg moeilijk. Jammer want ze wil er graag een eigen huis, een schooltje en een buurthuis bouwen. Je zou dan zeggen dat het ten goede komt aan de bevolking, maar door allerlei regels werkt het dus niet zo. Het is over het algemeen goed om dan met meer mensen te gaan, twee horen altijd meer dan een, dus vroeg ze of ik mee wilde. Ik vroeg me na een dag al af waar ze de energie vandaan haalde om dit gevecht zo lang aan te gaan. Hier wachten, daar wachten, doorgestuurd worden naar weer andere mensen, teruggestuurd worden. Het is nu gelukkig wel voor een groot deel rond.

Donderdagochtend weer les gegeven in mijn klasje. De jongen van vorige week deed het enorm goed, als hij zo doorgaat kan hij volgende week door naar grade 4. Mooi om te zien wat een beetje aandacht en vertrouwen kan doen, ook al zijn ze 14 jaar oud. Nu hebben we vooral het lezen geoefend, korte woordjes opgeschreven die rijmen. Als hij dan de eerste weet en de eerste letter veranderd steeds kan hij zelf de rest lezen. Hij was weer enorm trots en zat helemaal te glimmen. Na de les kreeg ik weer een dikke knuffel van hem. Maandag moet hij naar grade 4 dus ik heb Cathy gevraagd of ik wel nog elke dag een half uur met hem mag oefenen in het lezen. Blijkbaar werkt het wel tussen hem en mij. En op deze manier iets doen voor een kind is natuurlijk alleen maar mooi. Met de andere 3 ondertussen proberen te rekenen. De twee meiden snapten het, de andere jongen niet. Dus de meiden aan het werk gezet, eentje ging goed, de andere kon het opeens niet meer. De andere jongen wilde heel graag weten wat de meiden deden en die pikte het heel snel op. Met tien vingers kan je een hoop sommen maken. Als het zo doorgaat ben ik straks mijn klas alweer kwijt. Hoewel, Cathy had alweer een nieuw meisje van 13/14 jaar oud die ook nog nooit op school was geweest.

Donderdagmiddag en vrijdag heb ik gespijbeld. Adam die hier werkt is bezig een eco-camping te bouwen bij Rapid 21, een van de stroomversnellingen. Zijn stuk land behoort tot dezelfde chief als lilatoland. Wat wel grappig is want er zijn maar vier blanken die land hebben van die chief. Hij ging nu met een groep mensen die ik ook ken, een nacht kamperen op zijn land en had gevraagd of ik mee ging. Toevallig allemaal mensen die iets aan het opzetten zijn hier, dus het leek mij wel leuk om mee te gaan. Wederom ergens in de middel of nowhere, de vierde keer deze trip dat ik in slaap viel met het geluid van de rivier op de achtergrond. Het was nu ook erg leuk om te zien hoe er van alles werd gemaakt van van alles wat normaal afval zou zijn. Natuurlijk een kampvuur, een barbecue, een geweldig uitzicht. Maar dus ook elk flesje water dat op was, werd door de midden gesneden en als glas gebruikt. Rond een uur ’s nachts of een bij een open plek gaan liggen, uitzicht op de sterren, melkwegstelsel. Mooie plek, enige nadeel is dat je eerst meer dan 110 meter naar beneden moet klimmen en als je weer weggaat meer dan 110 meter omhoog. Nu dus spierpijn, daar ben ik blijkbaar toch te Nederlands voor.

Zaterdagavond ben ik met Tammy en drie andere vrienden naar een cafe wat verder weg geweest. De uitslagen van de verkiezingen zaten er aan te komen en dan zou het in de stad niet veilig zijn. Rond een uur of elf hoorden we een hoop getoeter en een hoop andere herrie. Blijkbaar wordt hier gewoon midden in de nacht de president bekend gemaakt. In tegenstelling tot wat we verwachten werd er ondanks dat niet de favoriete kandidaat had gewonnen werd er flink feest gevierd. Later hoorden we wel dat er in het centrum wel behoorlijk wat gevechten uitgebroken zijn.

Zondag ben ik voor het eerst deze keer naar de waterval geweest met Greet. Doordat de regentijd nog niet echt heeft doorgezet zijn de watervallen nog wat magertjes. Echter ze blijven heel mooi en indrukwekkend. We hadden ook dubbel geluk, er was verder bijna niemand. Overal liepen bavianen rond en er waren heel veel regenbogen. Na de watervallen nog een keer naar beneden geklommen bij Boiling Pot, waar het water van de waterval samenkomt. Daar zijn we op de rotsen geklommen en half in het water gezeten.

Volgende week gaan we als het goed is de eerste steen leggen voor het huis, daarnaast ga ik met de aannemer en een vriend van Cathy boompjes kopen en die planten. Zodat over een paar jaar de kinderen daarvan kunnen eten. Dit zijn dan mangobomen, gauve-bomen, sinasappelbomen, limoenbomen en advocado-bomen. Dus ben benieuwd.

Inmiddels is het maandag, de eerste steen zou vandaag gelegd worden. Maar dit zou Afrika niet zijn als het vandaag ook gebeurd zou zijn. De reden is minder leuk, een van Cathy’s beste vriendinnen is vannacht overleden, aan aids, dus ze moet een hoop regelen voor de kinderen van die vriendin vandaag. Het is nu doorgeschoven naar morgen.

Mijn klasje deed het weer goed, een van de jongens is inmiddels doorgeschoven naar Grade 4, omdat hij nu wilde laten zien dat hij wel kon schrijven en rekenen. Met lezen moet ik hem nog helpen. Hij kwam vandaag naar me toe om te vragen voor de keersommen. Eens kijken hoe ver hij daarmee komt. Zodra hij uit de klas kwam stond er alweer een nieuw kind klaar om in mijn klas te komen. Die bleek ook veel meer te kunnen dan ze in de eerste test wilde laten zien. De andere jongen heeft vorige week op zijn vingers leren rekenen, optellen vooral. Vanmorgen begonnen met aftrekken. Als ik dan na twee uur werken het huiswerk opgeef blijft hij om meer sommen, meer sommen vragen.

18 januari 2015
Het is weer zondag, weblogtijd. We hebben weer een hoop gedaan de afgelopen week. Vooral ook voor Lilato, dat lag begin januari even stil omdat Cathy de stad uit was. De afgelopen week hebben we weer veel overlegd, de brug leek een goed idee, maar gaat net zo duur worden als het huis. Dat is voor alleen Lilato dus geen optie. Inmiddels heb ik wel contact met een andere Nederlandse stichting die ook opkomt voor de kinderen in Livingstone, om te zien of we, zij, bij de burgemeester iets voor elkaar kunnen krijgen voor de brug.

Daarnaast hebben Cathy en ik nog een keer een gesprek met de aannemer gevoerd over het huis, afgelopen donderdag heb ik de eerste aanbetaling gedaan. De helft van de kosten van de fundering zijn betaald. Als het goed is gaat de aannemer nu de benodigde spullen zoeken en brengt hij ze maandag naar Lilatoland (zo ben ik het stuk land maar gaan noemen). Ergens volgende week gaat hij dan beginnen met bouwen. Ergens volgende week is natuurlijk een ruim begrip, maar zo gaat het hier in Zambia. Wanneer de fundering dan klaar is, betaal ik hem het tweede deel van de kosten voor de fundering. Naar wat ik begreep duurt het dan even voordat we verder kunnen bouwen, eerst moet het goed uitharden. Alles is op het moment ook een beetje afhankelijk van het weer, het lijkt erop dat we 2 weken mooi weer hebben en dan twee weken regen. De 2 weken regen lijken net weer begonnen te zijn, het is dan iets lastiger om naar Lilatoland te komen.

Vorige week heb ik de middagen vooral besteed aan het vertalen van de website. Veel andere vrijwilligers en andere mensen die ik hier ontmoet willen ook graag meelezen op de website. Het leek me daarom handig om de belangrijkste onderdelen in het Engels te vertalen. Een oud-vrijwilliger uit Nieuw Zeeland heeft me daarna geholpen om de tekst na te kijken. Komende weken even kijken hoe ik dat verder uit kan breiden.

De straatkinderen zelf heb ik nu twee weken niet gezien. Er moeten altijd twee Zambianen mee als we ’s avonds de straat op gaan. Cathy was de stad uit en Kawana, van Social Welfare was ziek. Door de aankomende verkiezingen is het ook niet altijd veilig op straat ’s avonds. Je hoort de hele dag door auto’s voorbij rijden met keiharde muziek, luid toeterend om op die manier hun kandidaat aan te moedigen. De chauffeurs van de auto’s hebben meestal gedronken en er hangen altijd een aantal mensen uit de raampjes. Overdag zien ze dan nog waar ze heen rijden, ’s avonds is het regelmatig helemaal donker. Door de regen valt nu regelmatig de elektriciteit uit, in heel Livingstone, of in een deel van Livingstone. Hopelijk keert na dinsdag, wat betreft de auto’s, het getoeter en de muziek de rust weer terug.

Ik heb me door mijn collega’s op school uit laten leggen hoe ze hier stemmen. Er zijn 11 kandidaten, eigenlijk vinden ze er niet een echt goed. Zoals ze hier al zeggen, ze beloven een hoop maar doen niets. De favoriet in Livingstone is overigens een man die de HH noemen. Dinsdag is uitgeroepen tot een feestdag, of in elk geval een dag dat de scholen dicht zijn, veel scholen zijn stemlokaal. En mensen moeten de gelegenheid krijgen om te stemmen. Het stembiljet is een rij met elf kolommen. In de eerste kolom staan alle logo’s van de partijen, in de tweede de naam van de kandidaat, in de derde kolom als het kan een foto en de vierde kolom is leeg. Om te stemmen moeten de mensen dan een groot kruis in de laatste kolom van hun kandidaat zetten. Dit omdat veel mensen niet kunnen lezen en schrijven en zo geen fouten kunnen maken. Ik ben benieuwd hoeveel mensen er uiteindelijk gaan stemmen.

Ik heb de afgelopen week een paar keer de vraag gekregen wat de school van Cathy met de straatkinderen te maken heeft. Aangezien ik daar in de ochtenden ‘werk’. Dit is eigenlijk vooral om iets te doen te hebben, en omdat het gewoon leuk is. Voor Lilato zijn de dingen die geregeld moesten worden zo goed als allemaal geregeld, zoals het checken of het stuk land wel van ons is en de toestemming vragen aan de Prime Minister van Mukuni. Volgens Afrikaans gebruik bestaan de dingen voor Lilato nu vooral uit wachten tot dingen geregeld worden. Daar heb ik de meeste middagen aan besteed. Ook heb ik veel middagen besteed aan het uitzoeken van stichtingen en fondsen die ons kunnen helpen het geld voor het huis bij elkaar te krijgen. Aanvraagformulieren invullen en die doormailen naar deze stichtingen, de wat kleinere stichtingen dan wel. Voor de grote stichtingen hebben we een tegenstichting nodig in Zambia, we zijn bezig met de oprichting daarvan.

Bij de meeste stichtingen moeten we nu wachten op antwoord. Wanneer er antwoord komt is vaak afhankelijk van hun volgende vergadering. Hierdoor komt het dat ik af en toe wat minder over de dingen voor Lilato schrijf, en meer over leuke dingen of over de school. Voor Lilato is op het moment niet altijd iets te doen. Zaterdagavond heb ik wel een mailtje teruggekregen van een stichting, Amazing Children, zij willen ons graag steunen. Nu met een deel en in de loop van het jaar, na hun grote inzameling, ook weer een deel. Dat zijn natuurlijk leuke berichten.

Om dan dus toch wat te doen te hebben en regelmatig met Cathy te kunnen overleggen, lees haar aan te sporen om de dingen te doen die zij moet regelen, ga ik elke dag naar haar school. Omdat ik daar als het goed is drie maanden of langer rondloop hebben we een aantal taken afgesproken. Ik ga vooral de wiskunde lessen overnemen in Grade 7 en heb mijn eigen klasje met vier kinderen van 14 die nog nooit naar school zijn geweest en nu in Grade 1 moeten beginnen. Met hun oefen ik het schrijven van alfabet en de cijfers. Hopelijk kunnen ze door meer oefening eerder door naar Grade 2. Twee meiden en twee jongens. Een van de jongens moet eerder naar school zijn geweest, hij kan niet lezen, maar wel alle letters heel mooi schrijven. Toen ik gisteren rekensommetjes onder de 10 op zijn blaadje schreef maakte hij die zonder een fout. Optellen ging makkelijk, met aftrekken had hij even hulp nodig. Maar zodra ik hem liet zijn dat hij daar ook zijn vingers voor kon gebruiken was hij een van de blijste kinderen in de hele school. De aftreksommen maakte hij trouwens ook foutloos, dus ik vermoed dat hij wel eerder op school is geweest, maar dat niet wil zeggen. Helaas is hij nu eigenlijk al te goed voor mijn klasje, volgens Cathy zou hij naar Grade 4 kunnen. We hebben nu afgesproken dat hij nog een weekje bij mij blijft, om meer vertrouwen op te doen. En dan kunnen we of hij naar Grade 4 wil. Het is mooi om te zien hoe blij hij is met vooral de positieve aandacht. De jongere kinderen die me kennen van Holidayclub komen me regelmatig knuffelen. Hij kwam vrijdag aan het eind van de les naar me toe, of hij me ook mocht knuffelen.

Met een van de meisjes uit mijn klasje heb ik continu een soort discussie, in Zambia zitten de kinderen al snel met z’n drieën in een schoolbank. (Wonderlijk dat ze daar nooit over mopperen.) Ze kijken doorlopend af en schrijven alles van elkaar over. Om dat tegen te gaan geef ik ze het liefst allemaal een andere opdracht. Het ene meisje moest van mij tien keer de letter U schrijven, het andere meisje de letter A. Het meisje dat de letter U moest schrijven deed het prima, het meisje dat de letter A moest schrijven keek af en schreef steeds de letter U. Na een aantal keer waarschuwen en doen alsof ik heel boos was, weer uitleggen dat zij de A moest schrijven en alles heb ik haar de klas uitgestuurd. In mijn klas wordt niet gekopieerd! Heel verontwaardigd ging ze aan een ander tafeltje zitten en kwam na 5 minuten met haar werk. Had ze op haar eigen blaadje gekeken en eindelijk steeds de letter A geschreven. De dag erna weer duidelijk gezegd dat kopiëren niet gewaardeerd wordt. Toen heeft ze keurig haar eigen werk zitten maken.

Natuurlijk heb ik ook leuke dingen gedaan deze week.

Dinsdag was het de dag van het afscheid nemen van een paar mensen die ik erg graag mag. Helaas zitten ze in verschillende groepen. Door voor de ene te kiezen heb ik geen gedag kunnen zeggen tegen de twee vrijwilligers met wie ik vorig weekend naar Sioma ben geweest. Zij moesten woensdag beiden vertrekken vanuit Vic Falls in Zaimbabwe, dus gingen dinsdagochtend naar Zimbabwe. Vic Falls is ongeveer 30 minuten van Livingstone, dus relatief dichtbij. Omdat zij net weggingen toen ik meeging een van mijn maatjes van hier, Tammy’s vriendje, naar het vliegveld brengen heb ik hun geen gedag kunnen zeggen. Wat volgde was een hele discussie op facebook dat ik, met een vriendin van hier, naar Zimbabwe moest komen om het goed te maken. Dinsdagavond speelden we weer volleybal, toen die vriendin en ik elkaar zagen hadden we aan een blik genoeg om het volleybal het volleybal te laten. Eerst naar haar huis te gaan en daarna naar Backpackers om paspoorten, dollars en dergelijke te halen en daarna de taxi te nemen naar de grens. Stempeltje om Zambia uit te gaan, taxi naar de grenspost van Zimbabwe, stempeltje om Zimbabwe in te komen (en de kosten van een visa…) en een taxi naar het restaurantje waar de twee vrijwilligers gingen eten. De twee vrijwilligers helemaal blij natuurlijk. We zijn in elk geval beloond met een geweldige zonsondergang, zichtbaar vanaf de brug, die de grens is tussen Zambia en Zimbabwe. Na een gezellige avond en lekker eten moesten we op tijd weer terug, de grensposten sluiten om tien uur. Dezelfde route in omgekeerde volgorde weer terug, nu was het helemaal donker op de brug, met een geweldig mooie sterrenhemel. Waar je ook het melkwegstelsel doorheen zag komen, dat blijf ik toch indrukwekkend vinden. En niet te vergeten vier nieuwe stempeltjes in mijn paspoort.

Vrijdag was er, voor de oud-vrijwilligers die meelezen, natuurlijk Happy Hour in Backpackers. Daarna door naar Fezbar, Tammy had een weddenschap afgesloten met Conor. Tammy en ik tegen Conor en Adam met beerpong. Voor de mensen die niet in Livingstone zijn geweest, beerpong is een spelletje waarbij je met tafeltennisballetjes in bekers moet mikken. Elk team, bestaande uit twee mensen, heeft 6 bekers met bier of een andere drank erin. Elk team mag steeds twee keer mikken, komt het balletje in een beker moet die beker opgedronken worden. Het team dat als eerste zijn bekers kwijt is verliest. Conor en Adam werken allebei in Backpackers. Dus wel een weddenschap die de verliezer nog een paar weken kan horen. Maar.. Tammy en ik hebben gewonnen.

Zaterdag de hele dag liggen lezen bij het zwembad en niet zoveel gedaan, dat is dan wel weer een nadeel van Happy Hour en beerpong spelen. Gisterenavond naar Tammy om film te kijken, tenminste, dat was de bedoeling, maar we zijn allebei voor het einde van de film in slaap gevallen.

Zondag met een vrijwilliger mee gegaan naar de brug om te zien hoe hij de Bungee Jump deed. Ik weet nog hoe ik daar twee jaar geleden heb gestaan en toen niet gesprongen ben. Nu na een uur kijken naar anderen die springen ben ik toch nog steeds blij dat ik dat toen niet gedaan heb. Dat onderste boven hangen aan het einde.

Zondagmiddag belde Cathy of ik zondagavond mee wilde op een outreach naar de straatkinderen. Later belde ze weer terug dat het misschien niet zo’n goed idee was, er zijn veel campagnefeestjes voor de verkiezingen en Zambia moest ook nog spelen in de Africa Cup. Dus het was niet helemaal zeker of het veilig was op straat, dan wel of de straatkinderen aanspreekbaar waren. Maar ik wilde wel graag, het was twee weken geleden dat ik ze heb gezien. Degenen die me nu kennen waren eigenlijk wel weer blij om me te zien. De jongste, Hakim van rond de 11, kwam steeds tegen me aan leunen en ging heel enthousiast de oudere jongens halen. Die bleven wijselijk op afstand, want die hadden gedronken en waren bang om iets verkeerds te doen. Na enig aandringen kwamen ze wel handjes schudden.

Zo inmiddels is het weer maandag, de school is vandaag dicht omdat die wordt ingericht als een stemlokaal. Jammer dat we vanwege de veiligheid niet even mogen gaan kijken. Hopelijk belt Cathy me straks op, de aannemer zou vandaag de benodigde spullen voor de fundering naar Lilatoland gaan brengen en daar wil ik natuurlijk wel bij zijn. Daarbij moet ik hem nog een deel van de aanbetalingskosten aanbetalen. Hopelijk beginnen ze dan deze week of volgende week met bouwen.

13 januari 2014
Weer een weekend voorbij, dus weer tijd om een blog te schrijven. Sinds vorige week is de zon weer terug na twee weken regen. Het is meteen een stuk warmer, zeg maar te heet, en iedereen loopt er weer verbrand bij.

Er zijn niet zo heel veel vrijwilligers meer, dat is vooral de tijd van het jaar. Maar met de vrijwilligers die er zijn is het erg gezellig. De afgelopen week heb ik de hele week holidayclub gedaan in Linda, de kinderen daar blijven toch mijn favoriet, nu ze me steeds terug zien komen worden ze ook steeds opener en gaan ze meer vertellen. Hoewel ik daar ook niet altijd vrolijk van wordt.
Zo kwam Rosemary, de grotere zus van mijn favoriete baby van twee jaar geleden, haar andere broertje naar holidayclub brengen. Ze begon te huilen en vertelde dat ik hem daar moest houden holidayclub afgelopen was en noemde een tijd van een bus. Van Cathy had ik al gehoord dat hun ouders gingen scheiden en dat vader haar en haar zusje meeneemt naar Lusaka, de hoofdstad, ongeveer 8 uur met de bus van Livingstone. Haar broertjes, 4 en nu 2 blijven hier bij hun moeder. Zij moest de oudste naar ons brengen zodat hij zijn zussen niet weg zag gaan. Het broertje had een leuke ochtend tot ongeveer de tijd dat de bus met zijn zussen zou vertrekken, alsof hij het voelde heeft hij de rest van de tijd in de armen van mij en mijn collega’s gehangen. Vooral erg triest als je bedenkt dat de kinderen, als hun ouders geen contact houden, dus ook geen contact kunnen houden. De zussen zijn dan nog oud genoeg om zich de broers te herinneren, maar andersom.

Hard, maar inmiddels begin ik er wel aan te wennen. Dit is Zambia-life.

De middagen verder besteedt aan dingen uitzoeken voor het fundraisen van het huis. Websites bekeken van fondsen waar we aanvragen kunnen doen en een aantal brieven geschreven. Gelukkig hebben ze tegenwoordig free wifi in Backpackers en is het dus geen straf om naast het zwembad te zitten en die dingen allemaal uit te zoeken. Hooguit moet je er op letten waar je gaat zitten, het is nog steeds mango-seizoen dus die vallen soms bij bosjes naar beneden. Een keer een op mijn hoofd gehad, dus nu pas ik wat beter op.
Om echt fondsen aan te kunnen schrijven moeten we hier de tegenstichting oprichten. Lilato Zambia, iets dat Cathy moet doen. Hopelijk komt dat deze week of volgende week in orde. We moeten dan ook beginnen met het afbakenen van ons stuk land. Omdat anders andere mensen het kunnen inpikken, en dan kunnen we ook beginnen met de fundering.

Inmiddels heb ik ook het idee opgevat om te kijken of we iets aan de gebroken brug kunnen doen, mogelijk met meer organisaties die belang hebben bij het maken van de brug. De brug zou in elk geval betekenen dat alle kinderen die in de village Mulala wonen, waar het Lilatohuis komt te staan, het hele jaar door naar school kunnen en dat het niet af hoeft te hangen van de regen. Letterlijk omdat dan het water in de rivier te hoog wordt en er krokodillen in zwemmen. Nu met Cathy afgesproken om een architect te vragen naar de prijs en dan te kijken naar welke organisaties er nog meer belang hebben bij de brug. Wie weet kunnen we hem maken, als iemand maar het initiatief neemt om daarvoor samen te werken. En mogelijk samen fondsen te werven.

Afgelopen weekend Livingstone uit geweest. Met drie andere vrijwilligers naar Sioma gegaan, waar je ook mooie watervallen hebt. Een van de andere vrijwilligers heeft gezocht naar een bedrijf dat volledig ingerichte tourtrucks verhuurde en daarmee zijn we op pad gegaan. Zaterdag was het vooral zoeken naar een geschikte plek om te kunnen kamperen. Volgens de reisgidsen moesten er genoeg plekken zijn waar we konden kamperen. Uiteindelijk bleken er maar twee nog te bestaan of open te zijn. Op zoek naar de beste plek om te kamperen waren we nog getuige van een auto-ongeluk. We stonden bij een uitrit te overleggen wat we het beste konden doen, op dat moment rijdt er een vrachtwagen voorbij. De bestuurder zwaaide naar ons en wij naar hem, een minuut later is het overleg afgelopen en volgen we hem. De weg bestond vooral uit heuveltjes, en plotseling zagen we boven het heuveltje een witte wolk van iets komen. Nog geen minuut later zagen we de oorzaak, de achterkant van de vrachtwagen was omgevallen en de voorkant lag ook op zijn kant. Enig ongeloof in onze auto, was dit nou net gebeurd of niet. Aan de lading te zien, het meel waar de mensen hier Nshima mee maken wel. Dat verklaarde de witte wolk boven het heuveltje. Een van de andere vrijwilligers is een politieagente in Australië. Die is uitgestapt om te kijken of ze iets kon doen. Erg lastig omdat je eigenlijk niets kan doen, je weet nooit welke ziektes mensen met zich meedragen. De mensen uit de village vlakbij kwamen ook al kijken, de enige optie die wij toen nog hadden was de auto keren en er het beste van hopen. Dat voelde toch niet goed, dus zijn we bij een parkeerplaats blijven staan. Na enig overleg en zoeken naar het alarmnummer besloten we Backpackers te bellen om te vragen of zij wisten wat het alarmnummer was. Blijkbaar heeft Zambia geen centraal alarmnummer, je moet de politie van de dichtbijzijnde stad bellen. Iemand van Backpackers beloofde dat te doen. We zijn nog een tijd blijven wachten op hulpdiensten, toen die na een uur niet kwamen zijn we maar naar andere campingsites gaan kijken. Na ongeveer anderhalf uur zagen we “eindelijk” een politieauto voorbij rijden, in de richting het ongeluk. Achteraf wel logisch, de dichtbijzijnde stad was anderhalf uur rijden.
Om te slapen kozen we voor een camping, ergens in de middle of nowwhere naast de Zambezi, waar een klein gebouwtje stond zonder dak, met een wc erin en een douche. Om warm te kunnen douchen moesten we eerst vuur maken onder een soort boiler. Om te kunnen eten moesten we vuur maken op de kampvuurplaats. Dat hebben we een half uur geprobeerd, er stond teveel wind dus dat lukte niet. Gelukkig kwamen er twee mannen die we eerder hadden gesproken kijken of we gebruik maakten van de camping en die hebben voor ons het kampvuur aangestoken. Zo konden we in elk geval barbecueën. Ze gingen daarna ook weer weg. Lekker gegeten en daarna, toen het donker werd was het toch wel spannend, overal geluiden, terwijl niemand echt wist waar het vandaan kwam. Ik wist alleen het geluid van een nijlpaard te herkennen. Een soort grommend snurkgeluid, dan zouden ze nog een eind weg moeten zitten. Maar toch, we lagen vroeg in bed. Eenmaal terug in Livingstone vertelde iemand dat je pas bang moet worden als de geluiden van de insecten en de vogels stoppen. Dan komen de wilde  dieren. Zondag alsnog naar de watervallen gereden, dit waren er vijf, die schuin achter elkaar lagen, niet zo groot als de Victoria Falls, maar nog steeds een indrukwekkend gezicht. Vervolgens de vier/vijf uur durende reis terug naar Livingstone. Dat noemen ze dan dichtbij.

Vandaag begonnen de scholen weer, Cathy en de leraar van grade 7 hadden me al gevraagd of ik vandaag grade 7 wilde overnemen. Zo konden zij zich bezighouden met nieuwe inschrijvingen. De opdracht was vooral, houd ze lekker bezig, maak het leuk, zodat ze morgen weer komen. Veel kinderen stoppen in grade 7 of komen überhaupt niet meer school na een vakantie. Dus ik heb een quiz gemaakt met 60 vragen, zodat ze in twee groepen konden strijden om de eer van de klas. Vanmorgen lopend naar Linda, blijft leuker dan met het busje, omdat ik tijdens het lopen alle kinderen echt een high five kan geven of ze kan knuffelen. Inmiddels roepen ze niet meer alleen Mzungu, maar net zo hard Anne, Annie, Ann, Anna of iets wat daar op lijkt.

In de klas een uur lekker gedold met de kinderen, ze vonden de quiz leuk, gingen er echt in op. Sommige andere docenten kwamen kijken waarom de kinderen zo joelden en zo druk deden. De andere klassen maakten hun lokaal schoon, dus niemand had er last van. De reden waarom deze klas hun lokaal niet schoon hoefde te maken was dat hun lokaal piepklein is. Mijn keuken is zo ongeveer nog groter, en daar moeten dan vijftig kinderen in. Na de quiz kregen ze even pauze en toen mochten ze de Lion King kijken. Toen kwamen ineens alle andere leraren kijken waarom de klas ineens doodstil was. Maar ja, het geluid van mijn laptop is niet zo goed, dus als ze niet stil zijn horen ze niets. Ik kon even uit dat warme lokaal ontsnappen. Dus even bij gekletst met Cathy en de nieuwe leraar van Grade 7, de leraren van Grade 6 en Grade 7 hebben gewisseld. Zack gaf vorig jaar ook al les in die klas, en omdat de klas erg moeilijk schijnt te zijn ging hij mee. Met hem afgesproken dat als de kinderen zich goed gedragen en vooral goed hun best doen ze vrijdags aan het einde van de ochtend film mogen kijken.

Verder afgesproken dat ik voorlopig de wiskundelessen geef, voor zover als ik dat zelf snap, niet alles wat ze hier krijgen hebben we in Nederland ook geleerd. Daarnaast ga ik kijken of het lukt om de kinderen een soort van computerlessen geven. Vooral de jongens zijn erg gefocust op mijn laptop, lijkt me geen kwaad kunnen als ze er af en toe in kleine groepjes mee spelen. Met Cathy daarnaast afgesproken dat ik af en toe ga werken met kinderen die meer aandacht nodig hebben bij wiskunde en leeslessen. Genoeg te doen dus de komende maanden in de ochtenden. De middagen zijn in principe voor Lilato.

s’ Avonds met twee vrijwilligers die weggaan meegegaan naar de zonsondergang bij Royal Livingstone. Dan gaat de zon onder in Zimbabwe, met de waterval op de achtergrond.

Vandaag is dinsdag, vanmorgen maar een kijken hoe ik met mijn laptop de computerlessen kan geven, en gedag zeggen tegen een paar mensen waar ik een hoop lol mee heb gehad de laatste drie weken. Helaas hoort dat er hier ook bij.

06 januari 2014
Gelukkig nieuwjaar voor alle volgers van mijn blog!

Gefeliciteerd met mijn verjaardag waarschijnlijk van jullie allemaal :p

Voor de niet facebooklezers, ik heb op facebook een bericht gezet dat ik ook dit jaar niet aan verjaardagscadeautjes doe. Als cadeau voor al mijn vrienden heb ik 250 euro overgemaakt aan Lilato. Voor iedereen die mij iets wil geven, donaties zijn meer dan welkom.

Weer een week voorbij, een drukke week, hoewel ik weinig heb kunnen doen voor Lilato. Cathy is voor twee weken in Lusaka, dus dan kan ik ook niet zoveel doen. Wel de hele week holidayclub gedaan in Libuyu, de meer afgelegen wijk waar helaas niet zoveel kinderen zijn. Tien, vijftien kinderen per dag. Vergeleken met Linda, waar we mijn laatste dag 120 kinderen hadden. Bijkomend voordeel was wel dat ik alle kinderen kende na twee weken. En we met hen ook daadwerkelijk elke dag iets heb kunnen doen waar de kinderen ook iets van hebben kunnen leren.

Vorige week was het ook weer oud en nieuw, de derde keer dat ik het hier vierde. Het eigenlijk weer gewoon op de ouderwetse manier gedaan, eerst Happy Hour in Backpackers en daarna door naar de disco, Fezbar. Daar lopen inmiddels heel veel bekenden rond, andere vrijwilligers, Zambianen, andere blanken die werken in Zambia. Groot feest dus om 12 uur. We hebben het dit jaar niet zo gek gemaakt als vorig jaar, toen waren we om 6 uur thuis, dit jaar om 4 uur.

Vorige week was ook mijn verjaardag, de derde keer hier. Anders dan in Nederland roept hier iedereen de hele dag Happy Birthday naar je, als ze weten dat je jarig bent. In het begin wel leuk, na een tijdje doodvermoeiend. Laten we het erop houden dat ik de afgelopen week ook wel weer genoeg geknuffeld ben voor het komende jaar. Vrijdagavond begonnen, weer met Happy Hour bij Backpackers. Eigenlijk had niemand echt zin om uit te gaan, maar ja, verjaardag en zo. Dus uiteindelijk door naar Fezbar met de belofte dat het niet tot later dan 12:05 hoefde te duren. Ik was zelf ten slotte ook nog moe van Oud en Nieuw. Dus tot een uur of 12 beerpong gespeeld en gewonnen. Daarna was het de bedoeling dat de DJ Happy Birthday zou spelen, maar die had het niet tussen zijn muziek zitten. Uiteindelijk was de lol er niet minder om. Het was uiteindelijk wel gezellig dus toch maar gebleven, dus weer om 4 uur thuis. We zijn toen nog even met z’n allen het zwembad ingesprongen. En degenen die er niet in wilden springen hebben we erin gegooid.

Bij de kerstmarkt het weekend voor kerst had ik een dinerbon voor twee gewonnen bij een prive-restaurantje. Leek mij wel een leuk idee om daar dan in elk geval met Tammy te eten en te kijken wie er nog meer mee wilden. Uiteindelijk zijn we er met z’n zessen gaan eten. Voor de mensen die het kennen, bij Serenity, The Old Farm House.

Vorige week stond ook in het teken van het aanvragen van mijn tijdelijke werkvergunning, pffff, ik hoopte dat dat makkelijker zou gaan. In Nederland had ik al een business multi-visa aangevraagd voor drie maanden. Zodat ik in elk geval drie maanden hier zou kunnen blijven en het daarna zou kunnen verlengen. Multi wil dan vooral zeggen dat ik meerdere keren Zambia in en uit mag, anders moet ik elke keer een nieuw visa kopen.

Ergens in november hebben ze aangekondigd dat ze de visum regels zouden veranderen en dat mensen bij aankomst een visum krijgen voor 30 dagen die daarna omgezet moet worden in een tijdelijke werkvergunning. De stempel in mijn paspoort stond op 4 december, dus ik zou 4 januari (een zondag) mijn werkvergunning aan moeten vragen. Het leek mij wel handig om het in verband met nieuwjaar op tijd de werkvergunning aan te vragen, immers weet je nooit of kantoren open zijn op bepaalde dagen. Ik kreeg te horen dat ik het nog niet aan kon vragen, woensdag terug komen, want dan had ik twee dagen meer op mijn ‘gratis’ stempel. Woensdag zou de laatste dag die week zijn dat er mensen werkten. Dus woensdag weer terug, nee, kon weer niet want er was toch niemand die me kon helpen. Ach ja, zal de week erna wel goed komen. Maandag weer terug, toen bleken er een aantal papieren niet te kloppen, en weer niet, en weer niet waardoor we uiteindelijk vier keer op en neer gereden zijn en daarna te horen kregen: “oke, we starten te procedure op, kan je morgen terugkomen”. Gelukkig kregen we vandaag bericht dat ik mijn tijdelijke vergunning kon ophalen, en er ongeveer 200 euro voor mocht betalen. Heerlijk hoe dat hier gaat, alles handgeschreven, overgeschreven van mijn paspoort, foto’s erin, stempeltje erop en dan een gevecht met een doorzichtige sticker om alles op te verzekeren. Maar goed, ik mag nu tot 6 april in Zambia blijven, daarna moet ik hem verlengen of gaan reizen. In elk geval moet ik vanuit hier terugvliegen in mei, dus dat wordt nog wat.

Dit weekend wederom gepland om rustig aan te doen, maar dat schijnt nooit goed te lukken. Zaterdag wel lekker de hele dag rondgehangen bij Backpackers, op een na waren alle vrijwilligers weg dus heerlijk rustig.

Zondag kwam Greet, een oud-collega van mij aan op het vliegveld, zij komt ook vijf weken vrijwilligerswerk doen. Enthousiast geworden door mijn verhalen en foto’s op facebook enzo. Ik mocht mee naar het vliegveld om haar op te halen, wel raar hoor, ineens een bekende hier. Maar ook heel leuk. Ze viel gelijk met haar neus in de boter, zondagavond gingen we met alle vrijwilligers naar Rapid 7. Tammy mocht ook mee. Dat is een stroomversnelling in de Zambezi, de zevende. Waar je bovenaan de klif een mooi uitzicht hebt op een zonsondergang. Vanwege het slechte weer hadden de business manager en haar man hun pick-up truck mee. Er zijn hier allemaal zandwegen en met de regen weet je dan nooit hoe ver je komt. Met een aantal andere vrijwilligers had ik het geluk om achterin de pick-up truck te zitten. Ik weet nog van Ecuador hoe dat was. Daar gingen we regelmatig achterin te pick-up naar projecten.
Nu hadden we op de heenweg zo’n lol met de vier die daar zaten, mede vanwege de snelheid en de wind door onze haren, dat we na de zonsondergang meteen weer achterin zaten. Nu kwamen er wel wat meer vrijwilligers bij. Als je dan snel bent kan je op een andere plek de zon nog een keer onder zien gaan. De Bungeejump durf ik dan niet, maar achterin een pick-up zitten en de wind op vangen. Heerlijk!

Deze week met holidayclub weer terug in Linda. Als het goed is alleen deze week nog holidayclub, daarna zouden de scholen weer moeten beginnen. Dan ga ik Cathy helpen op Linda en zien wanneer we beginnen met bouwen. Helaas weten ze nog niet zeker of de scholen weer beginnen. Vorig jaar is de president overleden en 20 januari zijn er nieuwe verkiezingen. Aangezien er een groot aantal scholen als stemlokaal gebruikt gaat worden hebben ze het erover om alle scholen dicht te houden tot na de verkiezingen. Waarschijnlijk horen we dat pas vrijdag. Voor sommige dingen, soms, zou ik toch willen dat ik in Nederland was.

28 december 2014
Vandaag is natuurlijk de verjaardag van mijn lieve broer! Gefeliciteerd!!!

Het is weer weekend dus tijd voor een nieuw stuk op mijn weblog. Ik heb weer een hoop gedaan deze week. Zaterdag lekker bij het zwembad gehangen en uiteindelijk ’s avonds nog de straat op om de straatkinderen te zien. Vrijdag was de laatste vrijdag voor kerst, dus iedereen werd uitbetaald. Er werd een hoop gefeest in de stad, waaronder ook door de kinderen. Ze waren nu allemaal wat high of dronken. Van de ene kant niet heel goed om te zien, van de andere kant is dit ook een deel van hun leven, zolang ze op straat leven dan. Stiekem waren ze ook best grappig, en altijd blij om ons te zien. Elke keer dat ze me zien willen ze me meer vertellen of laten zien. Dit keer dus de plek waar ze slapen. In de veranda van een oud gebouw, vroeger een van de mooiste gebouwen van Livingstone, tegenover de bushalte. We hebben maar even met ze gepraat en ze toen maar alleen gelaten.

Zondag was er een evenement van Happy Africa Foundation, voor het inzamelen van geld voor een nieuw klaslokaal bij een van de scholen. Een kerstmarkt, waar mensen een kraampje konden huren om hun spulletjes te verkopen. Het was een vooral een evenement voor de ‘witte’ Zambianen en de Zuid-Afrikanen die hier wonen. Iedereen kent dan ook iedereen of is op de een of andere manier familie van elkaar. De vrijwilligers zaten allemaal onder een partytent met een activiteitje om de kinderen bezig te houden. Ik moest ze een brief aan de Kerstman laten schrijven. Het viel me wel meteen op hoe eerlijk de kinderen zijn, eentje zei dat hij niet hoefde te schrijven omdat hij toch niets kreeg. Hij had namelijk op school een jongen een bal in zijn gezicht geschopt. Waarop ik hem aanraadde de Kerstman een briefje te schrijven waarop hij schreef dat hij er spijt van had. Wat het ventje ook deed. (Toen ik het later aan zijn moeder vertelde wist ze niet eens dat hij die bal in het gezicht van iemand had geschoten.) Een ander jongetje zei dat hij niets hoefde te hebben, hij had alles al, dus zou blij zijn met alles wat hij zou krijgen. De avond werd afgesloten met een loterij en een kerstkoor, de kinderen. Bij de loterij won ik een diner-bon voor een prive-restaurant in Livingstone. Komt mooi uit, dan kunnen we daar gaan eten met mijn verjaardag volgende week.

Maandag en dinsdag was er weer holidayclub, dit keer bij een voor mij totaal onbekende school. Het ligt in de wijk naast de wijk waar het Lilato-land ligt, dus dat is wel leuk. Een stuk meer afgelegen en op weg ernaar toe kom je langs een hoop meer plaggenhutten dan normaal. De kinderen wisten niet dat we kwamen dus beide dagen hadden we weinig kinderen. De rest van de week was ik er niet, maar waren er wel iets meer.

Dinsdagmiddag gingen we, Cathy, Tammy, de Headman en ik naar Mukuni om de Chief te vragen of we konden bouwen op zijn land. Livingstone is onderverdeeld in wijken, elke wijk heeft zijn eigen Chief, elke wijk is weer onderverdeeld in verschillende delen. Elk deel heeft zijn eigen Headman. Vandaar dat de Headman ook toestemming moest vragen aan de Chief voor onze plannen. De Chief zelf was er niet, maar we konden terecht bij zijn Prime Minister. Cathy had me gevraagd om met een auto met chauffeur eerst de Headman op te halen, daarna haar en dan Tammy. Dus ik met de auto naar Mulala voor de Headman, daar bleek ook een van de adviseurs van de Chief te zien. Die het gesprek begon met dat de Headman erg enthousiast was over onze plannen. Daarna moesten we terug naar het centrum om de andere twee op te halen en konden we naar Mukuni. Bij de Prime Minister moesten we eerst allerlei rituelen volgen voor we het kamertje waar hij zat in mochten. Knielen, klappen, wachten op antwoord, weer klappen. Vooral niet je rug naar de Prime Minister toe keren. Gelukkig vertelde de Headman me elke keer wat ik moest doen.  Ook de Prime Minister was erg enthousiast over onze plannen, ze willen in Mukuni meer voor de kinderen, meer onderwijs, beter onderwijs en over het algemeen moet er beter voor de kinderen gezorgd worden. Dus zowel het Lilato-huis als de school van Cathy, die ook naar dit stuk land komt, is zeer welkom. “A win-win situation” zei hij steeds. Daarna legde hij uit dat het lang kan duren voordat het stuk land officieel op naam van Lilato komt, omdat de regels in Zambia nou eenmaal zo zijn. De aanvraag duurt erg lang. Maar we kunnen beginnen met bouwen! Mooi begin voor het nieuwe jaar. Na het bezoek aan de Prime Minister eerst de Headman naar huis gebracht en toen zelf naar Backpackers. Het ligt allemaal niet heel ver uit elkaar, maar omdat de wegen zo slecht zijn, nu met name door de regen, duurt het lang voordat je ergens bent.

Daarna met Tammy en een vriendin voorbereidingen getroffen voor het kerstfeest op Linda Community School. Zij wilden daar graag een kerstfeest geven en omdat Linda de school van Cathy is was ik ook uitgenodigd. De 100 kinderen uit Linda die het het meest nodig hebben werden uitgenodigd. Zij zouden dan uit een tafel met cadeau’s cadeautjes mogen uitkiezen, kleding, spulletjes en voetbalschoenen. Daarna zouden ze een kerstlunch krijgen, met kip, groeten en Nshima (maispap) en we zouden gaan dansen en spelletjes doen met muziek. We moesten echter wel zelf koken voor deze kinderen, dus zijn we daar dinsdagavond mee begonnen. Heel veel groente snijden, kip koken, kip in stukken snijden, botten eruit halen, nog meer groente snijden, groente in de oven bakken. De Nshima zou gemaakt worden door de kookdames van de school.

Woensdag zelf naar Linda gelopen, waar veel meer kinderen zaten te wachten dan er uitgenodigd waren. Alle kinderen moesten toch weg, zodat we konden voorbereiden. Verder was er niemand, de dames die zouden koken niet, de jongen die de DJ zou zijn niet, Cathy niet. Laten we het erop houden dat de kinderen ervan genoten hebben en dat het verder op z’n Afrikaans ging, alles te laat en inclusief een stroomstoring op het moment dat we de disco zouden beginnen.

Donderdag was het eerste kerstdag, samen met Tammy, haar vriendje en een vriend gingen we naar Bovu-Island, dat is een eiland in de Zambezi zonder elektriciteit. Waar een eco-lodge is en waar je vooral kan genieten van de natuur, geluiden van vogels, nijlpaarden en krokodillen. Als je geluk hebt zie je de dieren ook. Ik heb ze vooral alleen gehoord. De weg ernaar toe sloeg werkelijk alles, de normale weg tot aan de kano’s, waarmee je naar het eiland ging, was afgesloten doordat het erg had geregend. Ongeveer de hele nacht en ochtend, dus moesten we via een andere weg. Deze begon vrij rustig, met hier en daar een plas waar we doorheen reden en het eindigde met een half moeras waar we doorheen gleden. Een achtbaan was er niets bij. Ik ben zelden zo blij geweest dat we de auto uit konden.
We zijn twee nachten geweest, heerlijk ontspannen aangezien we de enige mensen op het eiland waren, afgezien van het personeel. Vrijdagochtend zijn we gaan wandelen in het dorpje dat aan de overkant ligt. Alle mensen die daar wonen werken op het eiland. Halverwege de wandeling begon het weer keihard te regenen, gelukkig mochten we toen ergens schuilen. Natuurlijk met de kinderen in het huis gespeeld en foto’s genomen. Zaterdagochtend zijn we gaan vissen, niet echt mijn ding, maar dat wilden de anderen graag. Met de kano naar stuk riet, eerst kijken of er geen krokodillen zitten en dan de lijn uitgooien. Zij hebben best veel vissen gevangen, ik niet. Wel geprobeerd, maar ze schenen te voelen dat ik ze toch niet wilde hebben. De terugweg was een stuk minder spectaculair dan de heenweg, jammer, want nu had ik mijn camera klaar om filmpjes te maken. Maar voor de mensen daar wel fijn dat de weg weer begaanbaar was.

Terug in Backpackers de was gedaan, dat gaat hier op de hand en is ergens ook altijd een belevenis. Zo schoon als de mensen hier het krijgen, krijgen wij het nooit. En de rest van het weekend rustig aan gedaan. Helaas niet lekker in het zonnetje gehangen, want die was er niet.

Gisteren wel nog met een andere vrijwilliger uit eten gegaan, kwamen we daar de kinderen tegen van de kerstmarkt. Die stormden meteen op ons af, ze waren ontevreden over de Kerstman. Ik had ze de brieven laten sturen, er was een Kerstman op de markt die de brieven mee heeft genomen en ze dus heeft gelezen. Hoe kwam het dan dat ze niets hebben gekregen van wat er op hun lijstje stond.

20 december 2014
Tijd voor een nieuw blog leek me weer, hoop gedaan en gebeurd deze week. Natuurlijk elke dag holidayclub, waarbij het aantal kinderen vrijdag ver over de 100 ging. We hadden besloten om ze die dag The Lionking te laten zien op mijn laptop. Dit is weer een volledige “don’t try this in Holland” ruim 100 kinderen op elkaar, over elkaar die zich rondom mijn laptop nestelen om te kunnen kijken. Sommigen liepen halverwege weg, kwamen weer terug, geen vechtpartijen, geen gemopper. Zo kan het dus ook.

Deze week ook drie keer geprobeerd om nog een keer bij ons land te komen en de headman te ontmoeten, maandag waren de aannemer en John (die ook mee zou gaan) te laat en ben ik weer terug naar Backpackers gegaan. Het was bloedheet die dag en meestal is dat een teken dat het daarna hard gaat regenen. Wat inderdaad ook gebeurde, flink hard waaien, onweer, storm en regen. Ja, ik houd er wel van. Dinsdag was de aannemer op tijd en zou John niet meegaan dus zijn we met z’n drieën op pad gegaan. De aannemer zou dan op het land gaan kijken waar we het beste ons huis kunnen bouwen. Het is echt enorm en moet in tweeën gedeeld worden, zodat de helft voor huis voor de straatkinderen is en de andere helft voor de school van Cathy. Deze poging strandde bij de gebroken brug, waar nu water in stond tot mijn middel. Ja, het water zakt wel, als we twee uur wachten en het niet weer gaat regenen. (Ik ben me er volledig van bewust dat dit heel raar klinkt als je niet zelf voor de brug staat.) Gelukkig stonden er kinderen aan de andere kant dus Cathy vroeg hen om de headman te halen of in elk geval te kijken of hij thuis was, zodat we een afspraak konden maken. Toen bleek dat de headman niet thuis was en ook niet in het dorpje, hij zou pas ’s middags laat terug komen. Cathy zou proberen hem te onderscheppen om een afspraak voor woensdag te maken.

Dus woensdag poging drie, Cathy heeft de headman gevraagd of hij ons op wilde halen bij de school, hij zou ons dan ook een andere route naar het land laten zien. Rond elf uur, toen holidayclub stopte kwam inderdaad de headman met een auto voorrijden. De aannemer was ook op tijd dus konden we richting land. Op de centrale hoofdweg nog bijna in de problemen gekomen, er was een politiecontrole en wat doet een blanke in de auto met 4 Zambianen. Stom, ik heb ook hier identificatieplicht maar neem mijn paspoort niet altijd mee. Een ondervraging volgde. Gelukkig wist de headman ze ervan te overtuigen dat alles goed was.
Daarna door naar het land over een weg zonder riviertjes, maar die lopend veel te ver weg is. Met z’n allen een rondje om het stuk land gelopen, de afmetingen zijn ongeveer 200 meter bij 350 meter. Maar hier is de aanduiding, van die boom, naar die boom, naar die boom, naar die boom. Het is golvend en er staan allemaal kleine boompjes en struikjes op. De headman vroeg of we rekening wilde houden met hoe het land er nu uitziet, dus niet alles weghalen voor er gebouwd wordt. Het is beter voor het land, het blijft er steviger door.
De aannemer is op zoek gegaan naar een plek waar het huis moet komen, een open plek is vlakbij de weg. Daar heeft hij takken in de grond gezet, daar waar het huis moet komen. Vervolgens vroeg de headman of we dinsdag mee gingen naar de chief van Makuni, om de papieren voor het land te regelen. Dan is het officieel van ons.

Nog even dinsdag, of wanneer we naar de chief gaan afwachten voor we een feestje gaan vieren. Maar de vooruitzichten dat het stuk land van ons is zijn zeker goed.

Verder deze week twee keer ’s middags mee geweest met het oefenen voor het kerstkoor. Zondag is er een grote kerstmarkt waar geld in gezameld wordt voor een klaslokaal bij een van de andere scholen. Een school krijgt hier pas overheidssteun als er 7 klassen zijn in verschillende lokalen. De organisatie waar ik deze maand vrijwilligerswerk doe is bij een school de klaslokalen bij aan het bouwen. Vandaar dus een kerstmarkt met een kerstkoor en veel lekker eten. Het kerstkoor bestaat uit kinderen van de school waar het klaslokaal gebouwd moet worden en dat moest oefenen. Een andere vrijwilliger geeft zangles dus die was met het koor bezig. Ik heb me vooral vermaakt met Robert, het broertje van een van de koorleden. Voor wie facebook heeft, check even het filmpje van hem. Hij is erg goed in gekke bekken trekken, zeker als je hem de camera voorhoud waarbij hij naar zichzelf kan kijken.

Helaas was het weer te slecht om nog een keer op pad te gaan voor de straatkinderen. Als het regent verschuilen ze zich ergens waar ze niet makkelijk te vinden zijn. Over het algemeen is het mooi weer, tot 17:00-18-00 uur, als er de straat op gaan is dat rond 20:00 uur. Jammer dus dat het nu dan regelmatig regent.

Krijg net de uitnodiging om mee te gaan naar het zwembad, dus ik denk dat jullie het hiermee moeten doen… Ik geniet in elk geval!

14 december 2014
Zo, weer even tijd om mijn weblog bij te werken, donderdag eerst holidayclub gedaan, was weer geweldig met de kinderen. Het worden er steeds meer, maandag waren er een stuk of vijftig, vrijdag waren er tegen de honderd. Spelletjes doen, lezen, sporten, ze vinden alles even leuk en spannend. Donderdagmiddag had ik plannen met Cathy dus ik bleef in Linda, de chauffeur van ons busje vond het maar niets. Maar liet me uiteindelijk wel blijven, anders had ik na de lunch terug moeten lopen, ongeveer 20 minuten.

Zodra het busje weg reed begon het kei en keihard te regenen. Nou vind ik regen nooit zo erg, maar de modder die er bij komt kijken op de zandwegen hier is minder leuk. Wachten dus in de school, met een dak van golfplaten, waardoor enige communicatie ook meteen onmogelijk is. Een oorverdovend lawaai. Zodra het iets minder regende van de school naar het ziekenhuis gelopen, daar is een “normale” toilet, wat wel fijn is na een ochtend werken. Vervolgens op ziekenbezoek bij Chimbli, de jongen die onder de interviews staat en het weekend ervoor een auto-ongeluk had gehad. Het ging alweer beter met hem, hij was weer thuis met een grote wond op zijn voorhoofd. Erg leuk om van hem zijn familie te zien. Hij is getrouwd en heeft een zoontje van 2, Gift, dat zoontje was blijkbaar gek op nieuwe mensen en niet onder de indruk van blanke mensen. Want hij klom meteen bij mij op schoot en is er ook niet meer weggegaan. De vrouw van Chimbli stond erop dat we bleven lunchen, Nshima met vlees en gesneden pompoenbladeren. Gift kreeg eerst eten en stond erop dat ik hem voerde. Een erg schattig ventje!

Na de lunch besloten Cathy en ik naar Kasongo/John te gaan, de andere jongen die bij de interviews staat. Cathy wil hen beiden betrekken bij de organisatie van het doorgangshuis, vooral omdat deze twee mannen bij de eerste twee groepen hoorde die ze van de straat heeft gehaald. Beiden zijn goed terecht gekomen, getrouwd, goede baan, eigen kinderen, ze kunnen dus een voorbeeld zijn voor de kinderen die van de straat komen. John was ook thuis en vond het geweldig dat we/ik langs kwam, Chimbli ging mee. Hij vertelde dat hij nu voor een touroperator werkt en de week ervoor op het vliegveld had gestaan om mensen op te wachten. Hij had me daar zien lopen, maar wist niet helemaal zeker of ik het was.
Ze zaten te twijfelen of we die middag nog naar ‘’ons” stuk land zouden gaan. Het was vanuit het land van John anderhalf uur lopen, en er bleef kans op regen. Mij leek het beter om wel te gaan, je weet immers nooit wat de regen zou doen en daarvoor, wanneer er weer een kans kwam om te gaan in deze samenstelling, normaal werken ze elke dag. Nu was Chimbli ziek gemeld en John was vrij.
We zijn dus gaan lopen, lopen, lopen, tot we bij een kleiner riviertje kwamen. Daar lag ook meteen het probleem om het stuk land veel vaker te bezoeken. Nu is het nog een tamelijk klein riviertje, waar je doorheen kan waden of over stenen heen kan springen. Als de regen doorzet is het over een paar weken een rivier van twee meter breed, met krokodillen erin. Er was een brug over de rivier gebouwd maar die is vorig jaar ingestort. Zambiaanse mensen klimmen langs de brug naar beneden en aan de andere kant weer omhoog, maar zo Zambiaans ben ik nog niet. Door een lager stukje rivier waden dan maar.
Dan sta je ineens in een stukje heel afgelegen gebied, kleihuisjes, plaggenhutten, een groot plein in het midden met een grote boom in het midden waar spelende kinderen omheen zaten, renden. Doorlopen, doorlopen, tot we bij een pad insloegen waar aan het begin van het pad een huis stond, daar woont een gepensioneerde blanke. Halverwege het pad zei Cathy dat daar ons stuk land begon en weet ik veel hoeveel later dat daar ons stuk land eindigde. Het moet 200 bij 350 meter zijn, maar volgens mij is het veel groter. Met allemaal bosjes, bomen en gras erop. De helft is voor Lilato Foundation, de andere helft voor haar school, die ze wil gaan verhuizen. In gedachten hoor ik de kinderen van de overblijf al mopperen over te weinig ruimte om te voetballen. Stuur ze maar door, ruimte genoeg hier!!
Schuin tegenover ons is een bedrijfje dat iets doet met microlights en achter ons zijn ze bezig een lodge te bouwen. We hebben goede hoop dat de mensen van de lodge de brug gaan maken, anders ligt de bouw van de lodge stil of krijgen ze het grootste gedeelte van het jaar geen klanten. Anders zou het beginnen met bouwen de komende tijd weleens lastig kunnen worden, de enige weg ernaar toe wordt te gevaarlijk als het water in het riviertje stijgt.

Maandag gaan we als het goed is terug om met de headman van het dorp te praten. Eerst moeten we uitzoeken of het land echt echt van ons is. Daar zijn hier andere regels aan verbonden dan in Nederland, dus die moeten we wel volgen. Een van de belangrijkste is echter dat de headman akkoord moet gaan met al je plannen, dat is gelukkig wel zo, dat heb ik zwart op wit. Dus daarover later meer.

Volleybal heb ik donderdag maar laten gaan, die wandeling van en naar het stuk land was genoeg sport voor die dag. Vooral ook omdat we ’s avonds de straat op gingen voor de straatkinderen. Van de vier die ik vorig jaar gesproken heb waren er twee in de stad, twee anderen waren ergens bij een andere markt. De twee die we gesproken hebben moesten wakker gemaakt worden, meestal gaan ze vroeg slapen zodat ze ’s nachts hun handeltje op orde kunnen maken. Bijvoorbeeld het verzamelen van plastic flesjes om die weer te kunnen verkopen aan mensen die er water in doen, in vriezen en dat dan verkopen. De twee jongens die er nu waren, Patrick en Masauso herkenden ons wel. Het was ook leuk om te zien hoe ze met Cathy en Kawana (van Social Welfare) omgingen. Ditmaal lieten ze zich ook niet meer afschrikken door mij en Tammy. Alleen blijft de taal wel een probleem, omdat wij hun taal slecht spreken en zij geen Engels spreken.

Vrijdag kwam de Business Manager van het project waar ik nu vrijwilligerswerk doe, naar me toe,  om te vragen of ik het een goed idee vond om ‘mijn’ kinderen uit te nodigen voor het kerstfeest in het bejaardentehuis. Sinds vorig jaar organiseren ze een kerstfeest in het bejaardentehuis en nu wilde ze de straatkinderen er voor uitnodigen. Geweldig dus dat nu ook meer mensen hier gaan kijken wat ze voor ze kunnen doen. Heb ik toch in elk geval een ding bereikt!

Vrijdag de laatste holidayclub deze week, we hielden muziekdag met een hoop dans en spelletjes die met muziek te maken hadden. Was erg leuk! Ineens kwamen er drie kinderen binnen met een peuter die mij zo ongeveer meteen in mijn armen werd geduwd. Na goed naar de gezichten van de oudere kinderen te hebben gekeken bleek het Johnny te zijn. De baby die ik twee jaar geleden (toen was hij vier maanden) steeds vast hield zodat zijn zusjes konden spelen. Ook nu is hij de hele holidayclub in mijn armen blijven hangen. Er is nog een jongen die graag tegen me aan hangt, toevallig heet die ook John/Winga, hij is een jaar of 8, die werd meteen jaloers. Dus die is ook niet meer van mijn zijde geweken.

Vrijdag na de lunch met Cathy en Tammy naar het zwangere meisje gegaan dat in een weeshuis vlakbij Backpackers zit, omdat ze uit huis geplaatst is. Hoe makkelijk dat hier gaat, Cathy is de directrice van haar lagere school, en degene die het verhaal bij Social Welfare heeft gebracht. Social Welfare heeft haar uit huis geplaatst omdat haar moeder haar met mannen heeft laten slapen. Wij gingen naar Social Welfare met een tas met kleren (iedereen die grotere maten kinderkleding heeft gegeven, bedankt!), Cathy legt uit wat we van plan zijn. De Social Werkster sluit haar kantoor af en neemt ons mee naar het huis waar het meisje woont. Onderweg leek het mij wel handig om me even voor te stellen.

Het meisje was erg blij om ons te zien, verbaasd ook dat ik er weer was, vervolgens heel blij met de kleren en als laatste vooral verlegen. De eigenaresse heeft ons rondgeleid in het weeshuis, dat vooral voor meisjes vanaf een jaar of 9 tot een jaar of 18 is. Zag er erg mooi uit allemaal. Tammy begon meteen over de mogelijkheid om daar een keer naar toe te gaan op een avond om dan met de meiden, en misschien de jongens die in het huis ernaast zitten, film te gaan kijken. Wat de eigenaresse een goed plan vond, dus als het goed is gaan we volgende week een keer daarheen om met de kinderen film te kijken. En popcorn te eten. Omdat we voor dit meisje geen ondergoed en rokken hadden zijn Tammy en ik daarna doorgelopen naar de markt in Maramba, een grote markt om die alsnog voor haar te kopen. Vandaaruit ben ik met de taxi teruggegaan omdat ik met een van de schoonmaaksters van Backpackers had afgesproken dat ze haar baby mee zou nemen en ik zou oppassen. Heerlijk twee uur geknuffeld met Rachael, van bijna 6 maanden.

’s Avonds was het dan weer tijd voor Happy Hour, eerst in Backpackers daarna nog even in Fezbar. Ik verbaas me er dan nog steeds over hoeveel mensen mij kennen, dus ook bij mijn naam noemen terwijl ik dan elke keer denk, wie was dit ook alweer.

Zaterdag lekker weinig gedaan, ’s morgens met Tammy mee geweest de honden uitlaten. Ze past op twee honden af en toe, natuurlijk voor mij geen straf om mee te gaan om die uit te laten. Daarna met haar en Chris, een andere vrijwilliger, naar Chrismar gegaan, een duurder hotel, om de hele dag bij het zwembad te hangen en bij te komen van de week. Heerlijk bijgeslapen dus.

Vanmorgen met een groepje ergens gaan ontbijten en daarna meegegaan Chris afzetten op het vliegveld, ze is er weer drie maanden geweest (tweede keer) en ging nu weer naar huis. De rest van de dag niets gedaan, filmpjes kijken op mijn laptop en lezen. ’s Middags wel nog even meegegaan de honden uitlaten. En nu is het bedtijd, 23:00 uur, morgen weer holiday club en dan naar de headman van Mulala om te praten over ons stuk land.

Ik heb inmiddels begrepen dat de school waar ik de overblijf al jaren doe en jaren de BSO heb gedaan Lilato heeft uitgekozen als goede doel voor de kerstmarkt. 14e Montessori, alvast heel erg bedankt en veel succes!!!

11 december 2014
Zondag eerst met een van de coördinatoren en een andere vrijwilliger meegegaan naar de markt in Maramba. De vorige keren was ik niet heel erg van het kopen van de stoffen, misschien moet ik daar deze keer eens verandering in brengen. Drie stoffen gekocht, nog geen idee wat ik er mee wil, maar dat komt vast wel goed. Ik denk dat ik er tassen van laat maken.

Zondagmiddag hadden we een Sunday roast in een wat afgelegener restaurantje, de eigenaren zijn Zuid-Afrikaans. Ze hebben 5 kinderen rondlopen in de leeftijd van 0 tot 7 jaar, erg leuk om te zien hoe dingen ook anders kunnen, de kinderen zaten aan een losse tafel met eten en liepen tijdens de gangen door gewoon door de gasten heen. Overigens waren wij de enige gasten en het merendeel is hier toch voor de kinderen, dus niemand vond het erg.

Maandag mocht ik dan eindelijk weer richting projecten, holidayclub in Linda. Heerlijk dat er nog steeds kinderen zijn die me herkennen en me herinneren aan dingen die we de keer ervoor met ze hebben gedaan. We hebben ze nu verteld over de ruimte en ze hebben allemaal een raket gemaakt van wc-rolletjes. Op de een of andere manier waren ze die dag allemaal heel lief en gedroegen ze zich keurig. Dat is zeker lang niet altijd zo.

Maandagmiddag had ik met nog twee mensen die nieuw zijn een introductie. Omdat ik nu wel echt werk, moest ik die opnieuw doen. Een paar regels zijn veranderd, of liever een aantal protocollen die in Nederland tellen komen ook deze kant op. Die werden ook uitgelegd, dit is dan onder andere het protocol kindermishandeling.

Maandag heb ik eigenlijk mijn Zambiaanse simcard werkend gekregen, er bleek een storing te zijn bij die maatschappij waardoor het registreren niet lukte. Nou ja, inmiddels dus al weer druk aan het smsen met sommige mensen hier. Volgens mij lukt appen ook nog op mijn Nederlandse nummer maar voor het geval dat: +260 972867477

Dinsdag was holidayclub een chaos, zoals het kan zijn met holidayclub, veel te veel kinderen en collega vrijwilligers met veel te moeilijke ideeën. Of niet zozeer moeilijk, maar iets knutselen waarbij veel geknipt en gelijmd moet worden is niet handig met 50 kinderen en 6 scharen en 3 tubetjes lijm. Op een gegeven moment waren er twee kinderen aan het vechten, een jongen en een meisje. De jongen had het meisje zo hard geslagen dat ze ging huilen, en daar ook niet meer mee stopte. De kinderen eromheen kwamen mij halen dus hen uit elkaar getrokken en het meisje mee naar buiten genomen. Bleek later dat zij begonnen was met vechten, omdat de jongen iets had gezegd over haar moeder. Die is zaterdag overleden aan hekserij, daar wordt hier in sommige delen nog heilig in geloofd. Meisje maar een extra knuffel gegeven en de jongen gewaarschuwd.

Eenmaal terug in Backpackers bleek dat een van mijn Zambiaanse collega’s haar neefje had meegenomen, Moses. Twee jaar geleden was hij een lieve schattige baby, waar ik natuurlijk dol op was. Inmiddels is het een eigenwijze dwarse peuter die graag slaat. Hij liet zich dan ook niet knuffelen. De regen vond hij echter wel leuk, dus hebben we samen gedanst in de regen. Daarna liet bij zich een stuk beter knuffelen.

Dinsdagmiddag een meeting met Cathy en Tammy, de laatste is van plan om een groot kerstfeest te houden in de school van Cathy, dus die had toestemming nodig. Cathy gaat nu de ‘armste’ 100 kinderen van Linda uitnodigen voor een kerstlunch. Bij gebrek aan kalkoen wordt het kip, met rijst en groenten. Toevallig heb ik al die kinderkleding, dus kunnen we kijken wie nieuwe kleding zou moeten krijgen. Er zullen spelletjes gespeeld worden als Bingo, waarbij de kinderen prijzen kunnen winnen. Het moet allemaal plaatsvinden op 24 december. Natuurlijk heb ik dan holidayclub op een andere school, al probeer ik nu al te regelen dat ik naar dit feest mag. Gaat ook wel lukken hebben ze gezegd. Cathy wil ook kijken of ze de vier straatjongens kan uitnodigen die ik de vorige keer heb gesproken. Die horen toch een beetje bij mij inmiddels. Ze vertelde dat ze al van hen had gehoord dat ik weer rondliep in de stad.

Daarna met Cathy een planning gemaakt met alles wat we moeten doen de komende tijd. Het meest belangrijke is dat we uitzoeken of het land van ons is, hier schijnt regelmatig gedonder over te zijn als er Mzungus bij betrokken zijn. Dus dat moeten we zeker weten voor we gaan bouwen. Daarna kunnen we in principe beginnen met bouwen. We hebben nu genoeg geld voor de fundering van het huis en de betonvloer. Cathy moet dan nog een Lilato Zambia oprichten als tegenstichting voor de stichting in Nederland. Dat hebben we nodig om geld te kunnen inzamelen bij de grotere fondsen en bedrijven.

Dinsdagavond weer volleyballen, ik moet nog maar even oefenen, want dit leek nergens naar. Ondanks dat ik toch een goed team had.

Woensdag sportdag bij holidayclub, was weer een grote chaos maar wel leuk dit keer. Buiten deden ze allemaal renwedstrijden, toen er een groep kinderen probeerde over het hek van de school te klimmen. Na een hoop gemopper van mijn kant hadden ze eindelijk door dat ze gewoon de school in mochten en mee konden spelen. (Er zijn heel veel lagere scholen in de wijk Linda, normaal mogen ze niet in elkaars school komen, maar met holidayclub wel.) Ik eindigde met deze kinderen in de school om met hen spelletjes te doen. Toen kwam Cathy kijken hoe het ging, dus ik gaf haar de gebruikelijke knuffel waarop ik vervolgens ook al die kinderen in mijn armen had. Dat is wat ze nog het liefste doen, geknuffeld worden.

Woensdagmiddag naar het bejaardentehuis. Altijd wel een beetje spannend omdat je nooit weet of je favorieten nog leven. Ik heb twee favorieten, een vrouw van 80, Esther die bloedfanatiek is met spelletjes spelen en een vrouw van 66, Joyce. Ze is blind en houdt van tekenen, normaal mocht niemand aan haar tekeningen komen. Twee jaar geleden heb ik net zo lang geprobeerd tot ik het wel mocht. Beide keren dat ik terug kwam in Livingstone herkende ze me nog aan de manier waarop ik haar dan aanraak. Nu zou er 11 maanden tussen hebben gezeten, dus ik was wel wat banger dat ze me zou zijn vergeten.
Esther begon te gillen toen ze me zag, en naar boven te wijzen, “er is een god” bleef ze herhalen. Na een hoop geknuffel ging ze iedereen vertellen dat ik er weer was. Echt leuk, natuurlijk een paar spelletjes gespeeld en toen op zoek gegaan naar Joyce. Die is erg achteruit gegaan en is vaak erg moe. Met de chauffeur van ons busje maar naar haar kamer gegaan, zodra ze mijn stem hoorde en ik haar hand pakte begon ze te stralen en te giechelen. Ze kwam meteen uit bed om mee te gaan tekenen, buiten zocht ze mijn hand om samen naar de gemeenschappelijke ruimte te lopen, eenmaal daar tikte ze steeds naast haar tekening, op zoek naar mijn hand. Af en toe zei ze een paar keer “me lucky”. Toen we weer weggingen en de spullen opgeruimd hadden liep ze weer terug naar haar kamertje. Ik ging nog even achter haar aan om haar gedag te zetten, toen kwam ze met haar handen naar mijn gezicht om te voelen en noemde me bij mijn naam. Er is soms een hoop discussie over het wel of niet doen van vrijwilligerswerk, maar als ik dit dan meemaak weet ik dat het goed is wat we doen.

Vandaag is donderdag, vanmorgen holidayclub en vanmiddag heb ik plannen met Cathy, als ze niet weer tien keer veranderen. Eerst moeten we op ziekenbezoek bij een van de twee mannen die bij de interviews staan op deze pagina. Die heeft zaterdagochtend een auto-ongeluk gehad. Hij is er gelukkig goed vanaf gekomen. Daarna denk ik dat we op bezoek gaan bij een meisje van 15 die vorig jaar in de groep zat waar ik die week heb lesgegeven. Ze was echt de slimste van de klas. Cathy is er een net voor het einde van het schooljaar achter gekomen dat dit meisje zwanger is. Ze durfde het aan niemand te vertellen, haar moeder had een aantal vrienden die onderdak zochten, dus een van hen moest bij dit meisje in bed. Inmiddels is het meisje uit huis gehaald en zit ze in een soort weeshuis. Vanmiddag gaan we kijken of ze een aantal kleren past die ik heb meegenomen.

Daarna weer volleyballen en als het goed is mag ik vanavond mee de straat op om de straatkinderen te checken. Dat is uiteindelijk natuurlijk de reden waarom ik hier ben.

7 december 2014
Vrijdagochtend de meeting voor de holidayclub volgende week. Gelukkig ben ik weer ingedeeld, voor twee weken, op mijn favoriete school Linda Community, de school van Cathy. We hebben alvast een planning gemaakt met de activiteiten die we komende week gaan doen. Twee van mijn collega’s voor daar zijn al hier, eentje komt maandag.

Na de meeting met Tammy naar een iets duurder hotel gegaan om lekker bij het zwembad te hangen. Heerlijk! Hoewel, het is 35-37 graden, echt warm dus. Het zou nu regentijd moeten zijn, maar er is nog niet veel regen gevallen. Wel hangt er enorm veel vochtigheid in de lucht. Eigenlijk zou Cathy ook mee gaan maar daar was van alles tussen gekomen. Dus die zie ik volgende week.

Vrijdagavond happy hour, dat is de uitgaansavond in Livingstone. Eerst lekker bij Backpackers bijgekletst met veel mensen en kennis gemaakt met de vrijwilligers die er nu zijn. Daarna doorgegaan naar Fezbar. Op mijn eerste happy hour moest ik toch wel een potje Beerpong spelen. Natuurlijk wel verloren.

Zaterdag vooral rustig aan gedaan, tassen uitgepakt en alles ingedeeld in een paar stapels, deel voor African Impact, deel voor de school die Tammy gaat bouwen, stapel kinderkleding voor de straatkinderen en voor het weeshuis, en een heel klein deel kleren voor mij. Waardoor ik meteen daarna door kon gaan met het doen van de was. Handwas wel te verstaan, gelukkig is het warm, dus is alles zo droog.

Nog een keer geprobeerd om een Simcard te kopen. Dit keer is het deels gelukt, ik heb er een, hij past ook in mijn eigen mobiel (ze knippen hem hier ook bij), formulieren voor de registratie ingevuld enzo. Dan zou hij na twee uur geactiveerd moeten zijn. Helaas voor mij sloot de winkel een half uur nadat ik er was en zullen ze niet alle registraties hebben verwerkt. Maandag nog maar eens gaan kijken. Als het gelukt is zet ik mijn Zambiaanse nummer heb zet ik hem hier wel neer, appen gaat dan ook via dat nummer, denk ik. Ze hebben nu free wifi in het vrijwilligershuis, dus ben ik alsnog vaak bereikbaar.

Vanmiddag gaan we met alle vrijwilligers lunchen in een restaurantje in Livingstone, Sunday Roast. Ben benieuwd.

5 december 2014
Vliegen is nooit echt leuk en lang vliegen helemaal niet. Om in Livingstone te komen moest ik twee keer overstappen en wachten tussen de vluchten door. De tweede vlucht was in een van de grootste vliegtuigen, een dubbeldekker. Weet niet hoe ze erop zijn gekomen, maar daarin zitten bij de raamplaatsen nog een soort bagagebakken. Die open gaan als je erop leunt. Best handig voor je jas en kleine spulletjes, maar onhandig om lekker tegen het raam te leunen. Weinig geslapen dus. Wel drie films gekeken.

In Johannesburg ontstond wat commotie, op de borden stond voor de vlucht naar Livingstone alleen aangegeven dat het vliegtuig naar Victoria Falls vloog. Net aan de andere kant van het water, in Zimbabwe. Maar het vluchtnummer voor Livingstone stond er weer wel. Er stond al een groepje mensen dat naar Livingstone moest (hooguit 15 trouwens). Hoop gedoe, de een zei hij vliegt wel door naar Livingstone, de ander zei van niet. Uiteindelijk moesten we in twee rijen gaan staan om te boarden en dan met hetzelfde busje richting vliegtuig. Welkom in Afrika!
Op zich wel grappig dat er nog een stel was dat een project had in de omgeving van Livingstone die ook niet begreep waarom het vliegtuig zo vloog. De toeristen snapten de commotie niet echt. Maar Victoria Falls-Livingstone kan je lopend af. Je komt alleen in twee landen dus je zou dan twee keer een visum moeten betalen, wat natuurlijk zonde van je geld is.
Eenmaal in Victoria Falls moesten er mensen van boord, mensen aan boord, uit eindelijk dus ruim anderhalf uur staan wachten. Toen excuseerde de piloot zich voor de mensen die net aan boord kwamen dat ze eerst naar Livingstone zouden vliegen. Hij wist ook van niets, maar moest toch ons afzetten en daar nieuwe mensen halen. Dat werd dus mijn kortste vlucht ooit, in 8 minuten opstijgen, een grote draai maken en weer landen. Natuurlijk moesten we over de Zambezi vliegen en was mijn kant de gelukkige voor het uitzicht op de Vic Falls.

De regentijd is nog niet echt doorgedrongen hier, het is enorm plakkerig warm en benauwd. En ook aan de rivier kon je goed zien hoe droog die stond. De andere keren kwam ik hier een paar weken later en was het water veel hoger.

Eenmaal in Backpackers iedereen weer geknuffeld en alle bekenden even kort gesproken en daarna met Tammy de stad in om een nieuwe Zambiaanse simcard te halen. De vorige is kwijt. Inmiddels dus zo moe, dus dat had niet zoveel zin. Later maar een simcard regelen. Toen bij Backpackers wat gaan drinken en daarna gaan volleyballen. Veel jongens waren er niet, maar de lol was er niet minder om.

Geprobeerd vroeg naar bed te gaan, maar dat mislukte natuurlijk.

Nu wel lekker geslapen, vanmorgen eerst een meeting voor volgende week, voor holidayclub. Ik ga zes weken in de ochtenden holidayclub doen. Gewoon omdat ik dat leuk vind. (De middagen zijn dan voor Lilato.) En dan vanmiddag een afspraak met Cathy en Tammy. In eerste instantie gewoon om wat leuks te doen.